ਪੰਜਕੰਤ
ਪੰਜਕੰਤ (ਤਾਜਿਕੀ: Панҷакент, ਫ਼ਾਰਸੀ: ur, ਰੂਸੀ: Пенджикент, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Panjakent) ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਦੇ ਸੁਗਦ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਜਰਫਸ਼ਾਨ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਬਸਿਆ ਹੋਇਆ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਸੰਨ 2000 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 33,000 ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਸੋਗਦਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਹਿਰ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਪੁਰਾਣੀ ਨਗਰੀ ਦੇ ਖੰਡਰ ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਕੰਤ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਕੰਤ | |
|---|---|
 ਪੰਜਕੰਤ ਬਾਜ਼ਾਰ | |
| ਦੇਸ਼ |  ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ |
| ਸੂਬਾ | ਸੋਗੁਦ |
| ਉੱਚਾਈ | 996 m (3,268 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2000) | |
| • ਕੁੱਲ | 33,000 |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | UTC+5 |
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪੰਜਕੰਤ 5ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੋਗਦਾਈਆਂ ਦੇ ਪੰਜ ਨਾਮਕ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਪੰਚੇਕੰਥ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕ ਜਿਆਦਾਤਰ ਜਰਥੁਸ਼ਤੀ (ਪਾਰਸੀ) ਧਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਗਦਾ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਡੂੰਘਾ ਛਾਪ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਕੁੱਝ ਵੈਦਿਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ ਵੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੋਨੋਂ ਪਨਪੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੇਸ਼ਮ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਸੀ (ਜਿੱਥੋਂ ਮਾਲ ਚੀਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ)।
722 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲਕੇ ਪੰਜਕੰਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸ਼ਾਸਕ ਜਰਫਸ਼ਾਨ ਨਦੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਤਰਫ ਭੱਜ ਗਿਆ ਲੇਕਿਨ ਫੜ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਨਗਰ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਉਪਰੀ ਹਿੱਸਾ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਜਾੜ ਹੋ ਗਿਆ। ਨਗਰ ਦੇ ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਖੰਡਰਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਅਤੇ ਕਲਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਕੀ ਸੀ।[2]
ਅਰਬ ਭੂਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਪੰਜਕੰਤ ਵਿੱਚ 10ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਜੁੰਮਾ ਮਸਜਿਦ ਸੀ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਗਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿੰਡ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸੋਗਦ ਦੇ ਸਿਰੇ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਖਰੋਟ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Climate of Panjakent". Weatherbase.com. Archived from the original on 8 ਅਗਸਤ 2014. Retrieved 7 August 2014.
- ↑ Marian Armstrong (editor). "Peoples of Western Asia". Marshall Cavendish, 2007. ISBN 9780761476771.
{{cite web}}:|author=has generic name (help) - ↑ Marshak, B.I. "Panjikant". Encyclopædia Iranica.