ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ ਜੋ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ:[1]
ਮੇਲੇ
ਸੋਧੋਜੋੜ ਮੇਲਾ
ਸੋਧੋਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਖੇ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ ਮੇਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। [2] ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਜਲੂਸ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦਿਖਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਮੇਲਾ
ਸੋਧੋਜਗਰਾਉਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ "ਰੋਸ਼ਨੀ ਮੇਲਾ" (ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਪੀਰ ਬਾਬਾ ਮੋਹਕਮਦੀਨ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਮਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਗਰਾਵਾਂ ਦਾ ਰੋਸ਼ਨੀ ਮੇਲਾ
ਇਹ ਮੇਲਾ ਬਠਿੰਡਾ ਸਪੋਰਟਸ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜੈਪਾਲ ਥੀਮ ਵਿਲੇਜ ਵਿਖੇ ਰਵਾਇਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀ ਰਤਨ ਤੋਂ ਜੈਪਾਲਗੜ੍ਹ ਥੀਮ ਪਿੰਡ ਤੱਕ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸੈਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਤਿਉਹਾਰ
ਸੋਧੋਕਿਲਾ ਰਾਏਪੁਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ
ਸੋਧੋਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ, ਕਿੱਲਾ ਰਾਏਪੁਰ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਬੌਲਦ, ਕੁੱਤੇ, ਖੱਚਰਾਂ, ਊਠ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰ ਦੀਆਂ ਰੇਸਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਸਾਲਾਨਾ ਖੇਡ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਕਿਲਾ ਰਾਏਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਿ ਹਰ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 4,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਰਮ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਬਲਦ ਰਥ ਰੇਸਿੰਗ, ਘੋੜ-ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਐਕਰੋਬੈਟਿਕਸ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦੇ ਹੋਰ ਡਰਾਉਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[3]
ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਰਾਸਤ ਤਿਉਹਾਰ
ਸੋਧੋ2003 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਸ ਦਿਨ ਤੱਕ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਮੇਲੇ, ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ (ਵੋਕਲ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ) ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਕੰਸਰਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿਰਾਸਤ ਫੈਸਟੀਵਲ
ਸੋਧੋਬਾਬਾ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਵਿਰਾਸਤੀ ਤਿਉਹਾਰ ਕਪੂਰਥਲਾ ਹੈਰੀਟੇਜ ਟਰੱਸਟ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਰੱਸਟ ਫਾਰ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਕਲਚਰਲ ਹੈਰੀਟੇਜ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਜਗਤਜੀਤ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ, ਨਾਚ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[4][5]
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਰਾਸਤੀ ਫੈਸਟੀਵਲ
ਸੋਧੋਤਿਉਹਾਰ ਭੰਗੜਾ, ਗਿੱਧਾ, ਗੱਤਕਾ ਟਰੌਪ, ਘੋੜੇ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਕੀਰਤਨ, ਥੀਏਟਰ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[6]
ਹਰਿਵੱਲਭ ਸੰਗੀਤ ਫੈਸਟੀਵਲ
ਸੋਧੋ27-30 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਕੇ, ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ਹਰੀਵੱਲਭ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।[7]
ਹਰਿਭੱਲਭ 28 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ 139 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੇਵੀ ਤਾਲਾਬ ਮੰਦਰ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Know your State Punjab by Gurkirat Singh and Anil Mittal ISBN 978-93-5094-755-5
- ↑ https://books.google.co.uk/books?id=8TRuAAAAMAAJ&q=baba+sodal+jalandhar&dq=baba+sodal+jalandhar&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjCk7bQuLDdAhXLC8AKHYZVCGYQ6AEIKjAA
- ↑ Daily Mail 04 02 2013
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2014-11-11. Retrieved 2014-12-07.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2014-07-07. Retrieved 2014-12-07.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Indian Express by Dharmendra Rataul 21 02 2011
- ↑ http://www.harballabh.org/
- ↑ Hindustan Times 23 12 2013 Archived 2014-12-16 at the Wayback Machine.