ਫਾਲਗੁਨ ਮੇਲਾ ਖਾਟੁਸ਼ਿਆਮ ਦੇ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਭਟਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ 8-9 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਰਬਾਰਿਕਾ ਦਾ ਸਿਰ ਫਾਲਗੁਨ ਸ਼ੁੱਧ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਮਹੀਨੇ ਫਾਲਗੁਨ ਦੇ ਅੱਧੇ ਅੱਧ ਦੇ 11ਵੇਂ ਦਿਨ ਸੀ। ਮੇਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 9 ਤਰੀਕ ਤੋਂ 12 ਤਰੀਕ ਤੱਕ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਾਲਗੁਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਅੱਧ ਦੇ ਲਗਭਗ 12-15 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ।[1]

ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਨ (ਪਵਿੱਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨ - ਝੰਡੇ) ਲੈ ਕੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਸ਼ਿਆਮ ਭਜਨ ਗਾ ਕੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ ਵਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਪਵਿੱਤਰ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਗੁਲਾਲ ਨਾਲ ਹੋਲੀ ਖੇਡਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਿਆਮ ਭਗਤ ਟੈਂਟਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਖਾਟੂਸ਼ਿਆਮ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦਵਾਦਸ਼ੀ (ਮਹੀਨੇ ਦੇ 12ਵੇਂ ਦਿਨ) ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਦੀ ਖੀਰ ਅਤੇ ਚੂਰਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਾਦੀ ਵਜੋਂ ਭੋਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]

ਦੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਾਲਗੁਨ ਮੇਲਾ ਖਾਟੂਸ਼ਿਆਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਭਟਲੀ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਹਨ।[1]

ਫੱਗਣ ਮੇਲਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫੱਗਣ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਆਮ ਬਾਬਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।[2]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 1.2 "Wikiwand - Phalguna Mela". Wikiwand. Retrieved 2023-03-25.
  2. "Falgun Mela | Falgun Mela Date |". BhaktiBharat.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-03-25.