ਬਲਦੇਵ
ਬਲਦੇਵ (ਕਾਰਤਿਕ ਬਦੀ 12, ਸੰਵਤ 1897 ਵਿਕਰਮੀ---) ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ। [1]
ਬਲਦੇਵ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ‘ਦਵਿਜ ਬਲਦੇਵ’ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੀਤਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਾਨੂਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਬ੍ਰਜਲਾਲ ਅਵਸਥੀ ਇੱਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਮੇ ਕੰਨਿਆਕੁਬਜ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸਨ। ‘ਦਵਿਜ ਬਲਦੇਵ’ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜੋਤਿਸ਼, ਕਰਮਕਾਂਡ ਅਤੇ ਵਿਆਕਰਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕ ਕਾਰਨ 32 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਨਿਜਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਤੋਂ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ। ਰਾਮਪੁਰ, ਮਥੁਰਾ (ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੀਤਾਪੁਰ) ਅਤੇ ਇਟੌਜਾ (ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਖਨਊ ) ਦੇ ਰਾਜੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਉਸਨੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਿਆਂ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਮੀਨ, ਪੈਸਾ ਅਤੇ ਵਾਹਨ ਮਿਲ਼ ਗਏ। ਕਵਿਤਾ ਉਸ ਦਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਗੰਗਾਧਰ ‘ਦਵਿਜਗੰਗ’ ਵੀ ਚੰਗੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦਾ ਸੀ।
‘ਦਵਿਜ ਬਲਦੇਵ’ ਵਿਚ ਤੀਬਰ ਕਾਵਿ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਭਰਪੂਰ ਹਾਸ-ਰਸ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਉਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ‘ਦਵਿਜ ਬਲਦੇਵ’ ਨੂੰ ਮਾਣ ਸੀ-
- ਦੇਹੀ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆ ਤਾਪੇ ਕਵਿਤ ਬਨਾਊਂ ਚਟ, ਕਲਮ ਰੁਕੇ ਤੋ ਕਰ ਕਲਮ ਕਰਾਈਏ।
ਰਚਨਾਵਾਂ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ निर्मला जैन, रामेश्वर राय (२००९). निबंधों की दुनिया: निराला. वाणी प्रकाशन. p. २२. ISBN 9789350000519.
{{cite book}}: Check date values in:|year=(help)