ਬਾਗਾਨ
ਬਾਗਾਨ (ਬਰਮੀ: ပုဂံ; MLCTS: pu.gam, IPA: [bəɡàɴ]; ਪਾਗਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਮੰਡਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। 9ਵੀਂ ਤੋਂ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਪਾਗਾਨ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ, ਪਹਿਲਾ ਰਾਜ ਜਿਸ ਨੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁਟ ਕੀਤਾ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਮਿਆਂਮਾਰ ਬਣਿਆ। 11ਵੀਂ ਅਤੇ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਰਾਜ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਦੌਰਾਨ, 10,000 ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਬੋਧੀ ਮੰਦਰਾਂ, ਪਗੋਡਾ ਅਤੇ ਮੱਠਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਬਾਗਾਨ ਦੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2,200 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਪਗੋਡੇ ਅਜੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਬਾਗਾਨ
ပုဂံ ਪਾਗਾਨ | |
---|---|
ਗੁਣਕ: 21°10′N 94°52′E / 21.167°N 94.867°E | |
ਦੇਸ਼ | ਮਿਆਂਮਾਰ |
ਖੇਤਰ | ਮੰਡਾਲੇ |
ਖੋਜਿਆ | ਮੱਧ-ਤੋਂ-ਦੇਰ 9ਵੀਂ ਸਦੀ |
ਖੇਤਰ | |
• ਕੁੱਲ | 104 km2 (40 sq mi) |
ਆਬਾਦੀ | |
• ਨਸਲਾਂ | ਬਮਰ |
• Religions | ਥੇਰਾਵਾ ਬੁੱਧ ਧਰਮ |
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+6.30 (MST) |
ਬਾਗਾਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖੇਤਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਐਂਗਕੋਰ ਵੱਟ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨਿਰੁਕਤੀ
ਸੋਧੋਬਾਗਾਨ ਬਰਮੀ ਸ਼ਬਦ ਪੁਗਨ (ပုဂံ) ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਰਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਬਰਮੀ ਪੁਕਮ (ပုကမ်) ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਪਾਲੀ ਨਾਮ ਅਰਿਮੰਦਨਾ-ਪੁਰਾ (အရိမဒ္ဒနာပူရ) ਹੈ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ- "ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਜੋ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲਦਾ ਹੈ")। ਪਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਹੋਰ ਨਾਂ ਉਸਦੇ ਸੁੱਕੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਹਨ: ਤੱਟਦੇਸਾ (တတ္တဒေသ, "ਕਾਟ ਜ਼ਮੀਨ") ਅਤੇ ਟੈਂਪਾਡੀਪਾ (တမ္ ပ ဒီ ပ, "ਬ੍ਰੋਨਜ਼ਡ ਦੇਸ਼")। ਬਰਮੀ ਲੇਖਕ ਥਿਰੀ ਪਿਯੀਸਿਆ (သီရိပစ္စယ) ਅਤੇ ਤਮਪਾਵਾੜੀ (တမ္ပဝတီ) ਦੇ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੇ ਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।[1]
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਬਰਮੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਾਗਾਨ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 849 ਈ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਪਿਨਬਿਆ ਨੇ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਾਗਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਦੇ 34 ਵੇਂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਸਨ। ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਾਗਾਨ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਬਰਮਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੱਧ-ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਨਾਨਾਝੋ ਸਾਮਰਾਜ ਤੋਂ ਇਰਾਵਾੜੀ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ 10ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਪਯੂ ਸ਼ਹਿਰ-ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਕਈ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਰਮਨ ਆਦੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਹੋਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸੀ।[2]
20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵਰਤਮਾਨ
ਸੋਧੋਬਾਗਾਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਭੁਚਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੁਚਾਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1904 ਅਤੇ 1975 ਵਿਚਕਾਰ 400 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੁਚਾਲ ਆਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ 8 ਜੁਲਾਈ 1975 ਨੂੰ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਗਾਨ ਅਤੇ ਮਿੰਕਬਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੂਪੇਆ ਨੂੰ, ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਬੇਢੰਗੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ। ਅੱਜ, 2229 ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਪਗੋਡਾ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹਨ।
ਸਿਟੀਸਕੇਪ
ਸੋਧੋਆਵਾਜਾਈ
ਸੋਧੋਬਾਗਾਨ ਹਵਾਈ, ਰੇਲ, ਬੱਸ, ਕਾਰ ਅਤੇ ਨਦੀ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੈ।
ਹਵਾਈ
ਸੋਧੋਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸੈਲਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਯੁੰਗ ਯੂ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬਾਗਾਨ ਖੇਤਰ ਦਾ ਗੇਟਵੇ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਬਾਗਾਨ ਨੂੰ 20 ਮਿੰਟ ਲਗਦੇ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਟੈਕਸੀ ਰਾਹੀਂ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ।
ਰੇਲ
ਸੋਧੋਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਯਾਂਗੋਨ-ਮੰਡਾਲੇ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਹੈ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਰੇਲਵੇ ਜੰਗੋਨ ਅਤੇ ਬਾਗਾਨ (ਰੇਲ ਨੰ. 61 ਅਤੇ 62) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਰ ਰੋਜ਼, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ ਰੇਲ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 18 ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਰੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਲੀਪਰ ਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਕਲਾਸ ਅਤੇ ਆਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ ਸੀਟਿੰਗ ਹੈ। [3]
ਨੋਟਸ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000F-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Ministry of Culture, Union of Myanmar (2009). "Royal Palaces in Myanmar". Ministry of Culture. Archived from the original on 2012-08-03. Retrieved 2012-02-19.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (help) - Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000012-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000015-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000016-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
ਸੋਧੋ- Bagan Map. DPS Online Maps.
- Bagan Travel Guide
- All about Bagan (english version)
- Free travel images of Bagan
- The Life of the Buddha in 80 Scenes, Ananda Temple Archived 2013-12-19 at the Wayback Machine. Charles Duroiselle, Archaeological Survey of India, Annual Report, Delhi, 1913–14
- The Art and Culture of Burma - the Pagan Period Archived 2013-12-02 at the Wayback Machine. Dr. Richard M. Cooler, Northern Illinois University
- Asian Historical Architecture: Bagan Prof. Robert D. Fiala, Concordia University, Nebraska
- Buddhist Architecture at Bagan Bob Hudson, University of Sydney, Australia
- Photographs of temples and paintings of Bagan Part 1 Archived 2013-07-01 at the Wayback Machine. and Part 2 Archived 2013-07-01 at the Wayback Machine.
- Bagan moving postcards Archived 2014-07-14 at the Wayback Machine.