ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ
ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ (ਜਨਮ 1972) ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਉੱਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ ਅਤੇ 2002 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਅਨੁਵਾਦਕ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਵਾਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਗਲਹੋਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 18 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ 45 ਬੱਚੇ ਸਨ। 1975 ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਉੱਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਪੰਜ ਡਾਲਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ "ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਰਦ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ" ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਮੁਹਿੰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਲਹੋਸ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।[1][2]
16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਗਲਹੋਸ ਨੌਜਵਾਨ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਦੇ "ਗੁਪਤ ਮੋਰਚੇ" ਰਾਹੀਂ, ਟਿਮੋਰਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। 1991 ਵਿੱਚ, ਗਲਹੋਸ ਦੇ ਕਈ ਦੋਸਤ ਸਾਂਤਾ ਕਰੂਜ਼ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸਦਾ ਆਯੋਜਨ ਉਸਦੇ ਚਾਚਾ ਕਾਂਸਟੈਨਸੀਓ ਪਿੰਟੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3][4] ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਬਲ ਏਜੰਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦੀ ਰਹੀ। 1994 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਵਰਲਡ ਯੂਥ ਦੇ ਨਾਲ ਕੈਨੇਡਾ ਲਈ ਇੱਕ ਯੂਥ ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ਰਣ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ। ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਲਹੋਸ ਨੇ ਹਵਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।
ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸਰਗਰਮੀ
ਸੋਧੋਗਲਹੋਸ ਦੁਆਰਾ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦਰਜੇ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਅਲਰਟ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਮੌਬੇਰੇ ਰੇਸਿਸਟੈਂਸ ਦੇ ਦੋ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਉਸਨੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਬਿੰਗ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[5][6]
ਜਨਵਰੀ 1996 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਪਰਵੋਟੋ ਨੇ ਗਲਹੋਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਜਨਤਕ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਰਾਜਦੂਤ ਨੂੰ ਝਿੜਕਿਆ ।[2][7]
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋ1999 ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। 2012 ਵਿੱਚ, ਗਲਹੋਸ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟੌਰ ਮਾਟਨ ਰੁਆਕ ਦਾ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣ ਗਈ। 2017 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
ਗਲਹੋਸ ਨੇ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਮੌਬੀਸ ਵਿੱਚ ਲੇਉਬਲੋਰਾ ਗ੍ਰੀਨ ਵਿਲੇਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[1] ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜੈਵਿਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰਿਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।[1][8][9] ਉਸਨੇ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਸਮੇਤ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਟੇੱਡ ਦੀਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।[10][11][12]
ਗਲਹੋਸ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ+ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ। ਕੋਦਿਵਾ (ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ 'ਤੇ ਗਠਜੋੜ) ਪ੍ਰਾਈਡ ਈਵੈਂਟ 2016 (ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ) ਲਈ ਗਲਹੋਸ ਪੂਰਬੀ ਤਿਮੋਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ ਜੋ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਲਿੰਗੀ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। 2017 ਵਿੱਚ ਗਲਹੋਸ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ 500 ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਕੁਨ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਮਾਹਿਰ ਇਰਮ ਸਈਦ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਗਲਹੋਸ ਨੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਊ ਸੰਸਥਾ ਆਰਕੋਇਰਿਸ (ਰੇਨਬੋ ਲਈ ਪੁਰਤਗਾਲੀ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[8]
ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਸੋਧੋਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ
ਸੋਧੋ- Iram Saeed and Bella Galhos: A Research Report on the Lives of Lesbian and Bisexual Women and Transgender Men in Timor-Leste, ASEAN SOGIE Caucus, East Timor, 2017.
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Ativista timorense diz que foi excluída do próximo Governo pela sua orientação sexual". Diário de Notícias. 15 June 2018. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ 2.0 2.1 "About Bella". Leublora Green Village. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ Goodman, Amy (18 November 2016). "East Timor Minister Constâncio Pinto Reflects on 25th Anniversary of Santa Cruz Massacre". Democracy Now. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ Jardine, Matthew (1997). East Timor's Unfinished Struggle: Inside the Timorese Resistance. Boston: South End Press. ISBN 978-1550285888.
- ↑ "Lobby group urges Ottawa to act quickly on East Timor". CBC News. 7 September 1999. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ Loney, Hannah (2018). "Speaking Out for Justice: Bella Galhos and the International Campaign for the Independence of East Timor". The Transnational Activist: Transformations and Comparisons from the Anglo-World Since the Nineteenth Century. n/a: 193–226 – via Palgrave.
- ↑ Webster, David (2009). Fire and the Full Moon: Canada and Indonesia in a Decolonizing World. Vancouver: University of British Columbia Press. ISBN 9780774816847.
- ↑ 8.0 8.1 Raynor, Sophie (7 June 2018). "Behind Timor-Leste's Pride". New Naratif. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ "home page". Leublora Green Village. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ Rowlands, Lyndal (6 March 2015). "From the Mountains to the Sea, Timorese Women Fight for More". Inter Press Service. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ Diani, Hera (18 November 2017). "In East Timor, Activist Bella Galhos Challenges Norms, Fights Patriarchy". Magdalene. Archived from the original on 15 ਜੂਨ 2018. Retrieved 15 June 2018.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 12.0 12.1 12.2 "Bella Galhos". TedX Dili. 29 July 2017. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ "Impact Hero 2015: Bella Galhos". Earth Company. 2015. Archived from the original on 15 ਜੂਨ 2018. Retrieved 15 June 2018.
- ↑ dos Reis, Teodosia (7 August 2017). "Timor-Leste activist to receive the Dalai Lama's 'Unsung Hero Award'". KBR (Indonesia). Retrieved 15 June 2018.