ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੁਪਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।[1] ਇਹ ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢਕੇ ਪਹਾਡ਼ਾਂ, ਹਰੇ-ਭਰੇ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਸਾਫ਼ ਨਦੀਆਂ ਸਮੇਤ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਰਸਤੇ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਕੁਪਵਾਡ਼ਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਜੋ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਕੁਪਵਾਡ਼ਾ ਤੋਂ 42 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 29 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।ਦੋਵੇਂ ਸਡ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।[2]

ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ
ਬੰਗਸ ਵੈਲੀ, ਕੁਪਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਾਹ ਦਾ ਮੈਦਾਨ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ is located in ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ is located in ਭਾਰਤ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ (ਭਾਰਤ)
Floor elevation3,012 m (9,882 ft)
ਭੂਗੋਲ
ਟਿਕਾਣਾਕੁਪਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ
ਗੁਣਕ34°22′52″N 74°04′12″E / 34.38111°N 74.07000°E / 34.38111; 74.07000

ਵਿਉਤਪਤੀ ਸੋਧੋ

ਬੰਗਸ ਸ਼ਬਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਵਾਨ (ਫ਼ੌਰੈਸਟ) ਅਤੇ ਗੁਸ (ਗ੍ਰਾਸ) ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ।[3]

ਭੂਗੋਲ ਸੋਧੋ

ਬੰਗਸ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 150 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (93 ਮੀਲ) ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ 10,000 ਫੁੱਟ (3,000 ਮੀਟਰ) ਦੀ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਹੈ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ "ਬੌਦ ਬੰਗਸ" (ਵੱਡੀ ਬੰਗਸ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ 300 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬ-ਪੱਛਮ ਧੁਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰੇਖਿਕ ਅੰਡਾਕਾਰ ਕਟੋਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਰਾਜਵਰ ਅਤੇ ਮਾਵਰ, ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮਾਸਬਰੀ ਅਤੇ ਦਜਲੰਗੁਨ ਪਹਾਡ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਚੌਕੀਬਲ ਅਤੇ ਕਰਨਾਹ ਗੁੱਲੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਜੀਨਾਗ ਰੇਂਜ (ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 4,732 ਮੀਟਰ (15,525 ) ਤੱਕ। ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਘਾਟੀ ਜਿਸ ਨੂੰ "ਲੋਕੁਟ ਬੰਗਸ" (ਛੋਟਾ ਬੰਗਸ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਘਾਟੀ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਲਸ਼ਾਰ ਘਾਟੀ ਬੌਦ ਬੰਗੂ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਡਰਨ ਟਾਪ ਟ੍ਰੈਕਰਾਂ ਲਈ ਪਸੰਦੀਦਾ ਮੰਜ਼ਿਲ ਹੈ। ਬਿਦਰਨ ਟਾਪ ਬੇਹਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (0.62 ਮੀਲ) ਲੰਬਾ ਉੱਚਾ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਹੈ।[4]ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਰਸਤੇ ਹਨ। ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਤੋਂ ਰੇਸ਼ਵਰੀ ਮਾਵੇਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੂਰੀ ਦਾ ਰਸਤਾ। ਦੂਜਾ ਰਸਤਾ ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਤੋਂ ਵੀ ਹੈ ਪਰ ਰਾਜਵਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਕੁਪਵਾਡ਼ਾ ਤੋਂ ਚੌਕੀਬਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਤੀਜਾ ਰਸਤਾ।

ਇਹ ਘਾਟੀ ਰੋਸ਼ਨ ਕੁਲ, ਤਿਲਵਾਨ ਕੁਲ ਅਤੇ ਦੌਡ਼ਾ ਕੁਲ ਸਮੇਤ ਲਗਭਗ 14 ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕਾਮਿਲ ਨਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਲੋਲਾਬ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੋਹਰੂ ਨਦੀ ਬਣਦੀ ਹੈ।[4]

ਬਨਸਪਤੀ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ਸੋਧੋ

ਬੰਗੂਸ ਵਿਭਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬਨਸਪਤੀ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ। ਪਾਸੇ ਦੇ ਪਠਾਰਾਂ ਦੇ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਅਤੇ ਢਲਾਣਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ ਪੌਦਿਆਂ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦੀਆਂ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਂਗਲ਼ੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਘਾਟੀ ਦੇ ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਜਨਨ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 50 ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸਕ ਹਿਰਨ, ਐਂਟੀਲੋਪ, ਬਰਫ ਚੀਤਾ, ਭੂਰੇ ਰਿੱਛ, ਕਾਲਾ ਰਿੱਛ (ਕਾਲਾ ਰਿੱਖ), ਬਾਂਦਰ ਅਤੇ ਲਾਲ ਲੂੰਬਡ਼ੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਸਨੀਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਵੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਕਰਦੇ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੀਤਰ, ਟ੍ਰੈਗੋਪਨ, ਮੋਨਲ ਤੀਤਰ, ਕਾਲਾ ਤੀਤਰ, ਝਾਡ਼ੀ ਬਟੇਰ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਪੰਛੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4]

ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਸੋਧੋ

ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਬੰਗਸ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। 2 ਤੱਕ, ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਮਾਵੇਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਸਡ਼ਕ ਸੰਪਰਕ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਿਰਫ਼ ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਗਸ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਕਾਡੈਮਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਅਜੇ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੰਦਵਾਡ਼ਾ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵਾਹਨ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਤੰਬੂ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।[5][6]

 
ਬੰਗਸ ਘਾਟੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਤੰਬੂ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. https://kupwara.nic.in/tourist-place/tourist-places-bungusvalley/
  2. https://www.greaterkashmir.com/todays-paper/editorial-page/bungus-valley-an-emerging-must-visit-tourist-destination
  3. "Bangus Valley- a majestic place hidden amid meadows and hills" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2021-07-25. Archived from the original on 2022-02-19. Retrieved 2022-02-19.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 "Tourism". Lolab Bangus-Drangyari Tourism Development Authority. Archived from the original on 20 July 2016. Retrieved 2016-10-02.
  5. "Tourism". Greater Kashmir Newspaper. Retrieved 2016-10-10.
  6. "Tourism". iGovernment. Retrieved 2016-10-10.