ਬੱਦਲ ਫੱਟਣਾ
ਬੱਦਲ ਫੱਟਣਾ (ਹੋਰ ਨਾਮ: ਮੇਘਸਫੋਟ, ਮੋਹਲੇਧਾਰ ਮੀਂਹ) ਮੀਂਹ ਦਾ ਇੱਕ ਚਰਮ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਕਦੇ ਕਦੇ ਗਰਜ ਦੇ ਨਾਲ ਗੜੇ ਵੀ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬੱਦਲ ਫੱਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ ਕੁੱਝ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਮੋਹਲੇਧਾਰ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇੰਨਾ ਪਾਣੀ ਵਰ੍ਹਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗੀ ਹਾਲਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਅਮੂਮਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੇ ਘਟਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਵਰਖਾ ਲੱਗਪਗ 100 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਹੀ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ 2 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਰਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਤਬਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਾਰਨ
ਸੋਧੋਰਸਤਾ ਵਿੱਚ ਅਵਰੋਧ
ਸੋਧੋਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਬੱਦਲ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਦਰਤਾ ਯਾਨੀ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੜਚਨ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਦ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਫਟ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਸੰਘਣਨ ਬਹੁਤ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਮਿਤ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੱਖ ਲਿਟਰ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ ਵਹਾਅ ਵਾਲੀ ਹੜ੍ਹ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਟੁੱਟ ਭੱਜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਵੇਖੋ ਤਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਮੀਭਰੇ ਬਾਦਲ ਉੱਤਰ ਦੇ ਵੱਲ ਵੱਧਦੇ ਹਨ, ਲਿਹਾਜਾ ਹਿਮਾਲਾ ਪਹਾੜ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅਵਰੋਧਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਗਰਮ ਹਵਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾਨਾ
ਸੋਧੋਜਦੋਂ ਕੋਈ ਗਰਮ ਹਵਾ ਦਾ ਝੋਂਕਾ ਅਜਿਹੇ ਬਾਦਲ ਨਾਲ ਟਕਰਾਂਦਾ ਹੈ ਤਦ ਵੀ ਉਸਦੇ ਫਟਣ ਦੀ ਸੰਦੇਹ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।