ਭਕਤੀ ਯਾਦਵ
ਭਕਤੀ ਯਾਦਵ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Bhakti Yadav; 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1926 – 14 ਅਗਸਤ 2017) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਡਾਕਟਰ ਸੀ ਜੋ ਇੰਦੌਰ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ MBBS ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੀ।[1][2] ਉਹ 1948 ਤੋਂ ਮੁਫਤ ਇਲਾਜ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਮੇਤ ਆਪਣੀ ਉਦਾਰਤਾ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[3] ਉਹ ਇੱਕ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ ਸੀ।
ਭਕਤੀ ਯਾਦਵ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1926 ਮਹਿਦਪੁਰ, ਉਜੈਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ |
| ਮੌਤ | 14 ਅਗਸਤ 2017 (ਉਮਰ 91) ਇੰਦੌਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਡਾਕਟਰ ਦੀਦੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | 1948 ਤੋਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ |
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਉਸਦਾ ਜਨਮ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1926 ਨੂੰ ਮਹਿਦਪੁਰ ਦੇ ਉਜੈਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੀ। 1937 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਸੱਤਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਅਹਿਲਿਆ ਆਸ਼ਰਮ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੰਦੌਰ ਗਏ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੰਦੌਰ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਸਕੂਲ ਸੀ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੋਰਡਿੰਗ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਸੀ। ਆਪਣੀ 11ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1948 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਹੋਲਕਰ ਸਾਇੰਸ ਕਾਲਜ, ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਟਾਪਰ ਸੀ।[4]
ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ (MGM) ਤੋਂ ਆਪਣੀ MBBS ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 11 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਲਈ ਉਸਦੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਕੁੱਲ 40 ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਉਹ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਭਗਤੀ ਐਮਜੀਐਮ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਦੇ ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸੀ। 1952 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਬਣ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਐਮਜੀਐਮ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਐਮਐਸ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਕੰਮ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ ਗਰੀਬ ਮਿੱਲ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਨੰਦਲਾਲ ਭੰਡਾਰੀ ਮੈਟਰਨਿਟੀ ਹੋਮ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਸੀਐਸ ਯਾਦਵ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ ਵਾਤਸਲਿਆ ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।[5] ਇਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਚੇਤਨ ਐਮ ਯਾਦਵ, ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਯਾਦਵ, ਉਸਦੀ ਨੂੰਹ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਦਵ ਨੇ 70,000 ਆਮ ਜਣੇਪੇ ਸਮੇਤ 1.5 ਲੱਖ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤੇ।[6] ਉਸਨੇ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਮਹਿਲਾ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਫੀਸ ਲਏ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ।[7]
ਮੌਤ
ਸੋਧੋ14 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਉਮਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰ ਘਟਾ ਰਹੀ ਸੀ।[8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Mekaad, Salil (20 April 2017). "91-year-old woman doctor handed over Padma Shri in Indore - Times of India". The Times of India. TNN. Retrieved 22 April 2017.
- ↑ सिंह, रवीश पाल (25 January 2017). "इंदौर की पहली महिला MBBS 'डॉक्टर दादी' को मिला पद्मश्री". Aaj Tak. Retrieved 22 April 2017.
- ↑ Tiwari, Shewali (26 January 2017). "Indore's 1st Woman Doctor Who's Been Treating Patients For Free Since 1948 Awarded Padma Shri". indiatimes.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 22 April 2017.
- ↑ Natu, Parag (25 January 2017). "फ्री इलाज करती हैं इंदौर की पहली महिला MBBS, 91 की उम्र में मिला पद्मश्री [First MBBS From Indore Doctor Bhakti Yadav Awarded Padamshri For Her Services]". Dainik Bhaskar (in ਹਿੰਦੀ). No. Indore. Archived from the original on 26 ਅਪ੍ਰੈਲ 2017. Retrieved 25 April 2017.
{{cite news}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "Dr Bhakti Yadav (padmashri 2017)". drbhaktiyadavpadmashri2017.business.site (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2019-01-19.
- ↑ "Dr Bhakti Yadav (padmashri 2017)". drbhaktiyadavpadmashri2017.business.site (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2019-01-19.
- ↑ Zee News, Indore: 91 Year old Dr. Bhakti Yadav Inspiring Story, retrieved 2019-01-19
- ↑ "Padma Shri Dr Bhakti Yadav passes away in Indore - Times of India". The Times of India. Retrieved 2018-03-08.