ਭੋਜਪੁਰ

ਰਿਆਸਤ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਰਾਇਸੇਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੱਸਿਆ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੌਮੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਾ ਸਮਾਰਕ ਭੋਜੇਸ਼੍ਵਰ ਮੰਦਿਰ ਸਥਿਤ ਹੈ।ਸਾਲ 1972 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਾਹਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਭੋਜਪੁਰ ਅਤੇ ਰੋਹਤਾਸ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਕਸਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੁਰਾਣੇ ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਸੀ। 1992 ਵਿੱਚ, ਬਕਸਰ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ ਹਨ - ਆਰਾ ਸਦਰ, ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਅਤੇ ਪੀਰੋ। ਇਹ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਾਹਬਾਦ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਭੋਜਪੁਰ ਅਤੇ ਰੋਹਤਾਸ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1992 ਤੱਕ, ਬਕਸਰ ਵੀ ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਉਪਮੰਡਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1992 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਉਪ ਮੰਡਲ ਹਨ- ਆਰਾ ਸਦਰ, ਪੀਰੋ ਅਤੇ ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 14 ਬਲਾਕ ਹਨ।

ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਆਰਾ ਭੋਜਪੁਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੁੰਦਰ ਮੰਦਰ ਹਨ। ਅਰਣਿਆ ਦੇਵੀ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮਾਂ ਅਰਣਿਆ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਥਿਨ ਮਾਈ (ਬਿਹੀਆ), ਬਖੋਰਾਪੁਰ ਕਾਲੀ ਮੰਦਰ ਆਦਿ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਾਨ ਹਨ।ਇੱਥੇ ਜੈਨ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰ ਹਨ।ਭੋਜਪੁਰ ਵਿੱਚ ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਬਾਬੂ ਕੁੰਵਰ ਸਿੰਘ ਨੇ 1857 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ ਨਾਲ ਰੇਲ ਅਤੇ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵੀਰ ਕੁੰਵਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੇ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਵਿਦਿਅਕ ਪਛਾਣ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਹਨ ਕਸ਼ਤਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ,ਹਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਜੈਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਟਾਊਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਆਦਿ। ਹਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾਸ ਜੈਨ ਕਾਲਜ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਾਲਜ, ਸਹਿਜਾਨੰਦ ਬ੍ਰਹਮਰਸ਼ੀ ਕਾਲਜ, ਜਗਜੀਵਨ ਕਾਲਜ, ਮਹੰਤ ਮਹਾਦੇਵਾਨੰਦ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਲਜ ਹਨ।