ਮਾਰਜੋਰੀ ਹੁਸੈਨ
ਮਾਰਜੋਰੀ ਹੁਸੈਨ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਲਾਕਾਰ, ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ ਜੋ 1960 ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।[1] ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਉਹ ਕਲਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।[2][3] ਉਸ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4][5]
Marjorie Husain | |
---|---|
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | British, Pakistani |
ਪੇਸ਼ਾ | Artist, art critic, writer |
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1960–2019 |
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ | Aspects of art: Textbook for the Students of Art |
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Hamid Husain |
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਹਾਮਿਦ ਹੁਸੈਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1960 ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨ ਕਰਾਚੀ ਆ ਗਈ। ਉਹ ਅਤੇ ਪਤੀ ਦੋਵੇਂ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ।[6] ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੂੰ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ ਬਣ ਗਈ।[7][8] 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਮਾਰਜੋਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਰ ਮਾਈਕਲ ਪੋਂਸ ਡੀ ਲਿਓਨ ਦੁਆਰਾ PACC ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਿੰਗ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਬਸ਼ੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮਸੂਦ ਕੋਹਾਰੀ ਵਰਗੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। 1965 ਵਿੱਚ ਬਸ਼ੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਕਚਰੀ ਰੋਡ ਵਿਖੇ ਪਹਿਲੀ ਵਪਾਰਕ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਖੋਲ੍ਹੀ।[9][10] ਮਿਰਜ਼ਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਗੈਲਰੀ ਨੂੰ SMHS ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੂੰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗੈਲਰੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ।[11][12]
ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਕਿਉਰੇਟਿੰਗ ਸ਼ੋਅ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰਕਲ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਜੋ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਨੂੰ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਈ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।[13] ਨਜਮਾ ਬਾਬਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਡੌਨ ਦੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਲਈ ਲਿਖਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।[14] ਫਿਰ ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਸ਼ੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿਚ ਜ਼ੋਹਰਾ ਕਰੀਮ ਲਈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਫੌਜ਼ੀਆ ਨਕਵੀ ਲਈ ਲਿਖਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।[15] ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਡੌਨ, ਦਿ ਸਟਾਰ, ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਅਤੇ ਦ ਫਰੰਟੀਅਰ ਪੋਸਟ ਲਈ ਲੇਖ ਵੀ ਲਿਖੇ ਹਨ।[16][17] ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਕਲਾ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਲਿਖਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਕੋਈ ਖੋਜ ਸਮੱਗਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਸਨ। ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਫਿਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਅਤੇ ਪੁਰਾਲੇਖ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।[18][19]
ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾ 'ਤੇ, ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਅਲੀ ਇਮਾਮ, ਅਹਿਮਦ ਪਰਵੇਜ਼, ਜਮੀਲ ਨਕਸ਼, ਬਸ਼ੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ, ਅੰਨਾ ਮੋਲਕਾ ਅਹਿਮਦ, ਰਾਬੀਆ ਜ਼ੁਬੇਰੀ, ਇਕਬਾਲ ਹੁਸੈਨ, ਕੋਲਿਨ ਡੇਵਿਡ ਅਤੇ ਨਾਹਿਦ ਰਜ਼ਾ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।[20] ਉਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਆਰਟ ਵਿਊਜ਼: ਐਨਕਾਊਂਟਰਸ ਵਿਦ ਆਰਟਿਸਟ ਇਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਾਲੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਦੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਲਈ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਸਨ। 2001 ਵਿੱਚ, ਮਾਰਜੋਰੀਜ਼ ਅਸਪੈਕਟਸ ਆਫ਼ ਆਰਟ, OUP ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[21] ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਕਲਾ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਸੰਕਲਨ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਸੀ। ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਹੈ।[22][23]
ਮਾਰਜੋਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਹਿਮਾਨ ਬਣਾਇਆ। ਉਹ ਕਲਾ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਕਲਾ ਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਕੀਤਾ।[24][25]
ਉਹ ਅਕਸਰ ਲਾਹੌਰ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ (NCA) ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਸ਼ਾਕਿਰ ਅਲੀ, ਸਈਦ ਅਖਤਰ, ਅਹਿਮਦ ਖਾਨ, ਅਤੇ ਕੋਲਿਨ ਡੇਵਿਡ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਉਹ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ, ਲਾਹੌਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਹੋਈ।[26][27]
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਕਲਾ ਉੱਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।[28][29] ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[30][31]
ਯੂਕੇ ਵਾਪਸੀ
ਸੋਧੋ2019 ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਰਜੋਰੀ ਵਾਪਸ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ।[32][33] ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮਾਰਜੋਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।[34][35]
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ
ਸੋਧੋ- ਕਲਾ ਦ੍ਰਿਸ਼: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ [36] [37]
- ਕਲਾ ਦੇ ਪਹਿਲੂ: ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ [38] [39] (2000) (ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ)
- ਇਕਬਾਲ ਹੁਸੈਨ: ਕੈਦੀ ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰ [40]
- ਅਲੀ ਇਮਾਮ: ਕਲਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ [41]
- 20 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਹਿਲਾ ਕਲਾਕਾਰ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ [42]
- ਸੂਰਜ ਮੇਰੀ ਖਿੜਕੀ ਰਾਹੀਂ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਉਛਾਲਦਾ ਹੈ [43] [44]
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸਮਕਾਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਚੋਣ [45]
- ਕੋਲਿਨ ਡੇਵਿਡ ਦੀ ਕਲਾ [46]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "High Commission for Pakistan, London". www.phclondon.org. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Salman, Peerzada (4 April 2019). "Art critic Marjorie Husain bids farewell to Pakistan after 60 years". Images (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000034-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Marjorie Husain – Karachi Art Directory" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "'In, At and Around' by Soraya Sikander". Islamic Arts Magazine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Encore, NOS, The News International". jang.com.pk. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Corporate Responsibility". Pfizer Corporate Website | (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 4 September 2013. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "I heart art: Pagan ritual opens Band Baja Baraat show". Amin Gulgee (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 12 April 2012. Retrieved 2020-11-28.[permanent dead link]
- ↑ "Articles/Press". Clifton Art Gallery (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Pakistan Heritage Cuisine – A Food Story". The Nation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 16 November 2017. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Mughees Riaz, Profile and Palette | Pakistan Today". www.pakistantoday.com.pk. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Bashir Mirza: the inventor of BM | artnow" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "ISHQ: A Spiritual Journey – ADA Magazine" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-11-28. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Husain, Marjorie (13 September 2014). "Art fiend: Elementally yours". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "SHE Magazine Digital – Women's Magazine for Beauty, Fashion & Lifestyle". SHE Magazine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-04. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "News stories for Marjorie Husain - DAWN.COM". www.dawn.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Husain, Marjorie. "Remembering an extraordinary artist". The Friday Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Memoirs of Art in Pakistan – The life of Marjorie Husain | artnow" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "The News on Sunday (TNS) » Weekly Magazine – The News International". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Ahmed Parvez – Overview". Grosvenor Gallery (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Aspects of Art". www.goodreads.com. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Home - DAWN.COM". www.dawn.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Brush with life in Pakistan". Arab News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 15 June 2008. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "ACIAC aims to paint a brighter future for fine arts in Pakistan". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 7 July 2019. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "5th ArtBeat 2016 Exhibitions Season – The Little Art" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Archive, Asia Art. "Hamid Husain, Marjorie Husain and Wahab Jaffer". aaa.org.hk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ ""Exhibiting You" – Author | International Museum of Women". exhibitions.globalfundforwomen.org. Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "By Marjorie Husain Archives". Daily Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-01. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "K-Electric holds the Pride of Karachi Awards at Mohatta Palace". K-Electric (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 20 January 2014. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Daur, Naya (4 April 2019). "Renowned art critic Marjorie Husain says goodbye to Pakistan after 60 years". Naya Daur (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "Art critic/Author Marjorie Husain writes on Soraya Sikander". SORAYA SIKANDER (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 17 January 2013. Retrieved 2020-11-28.[permanent dead link]
- ↑ "Pakistan bids farewell to artist Jamil Naqsh | SAMAA". Samaa TV (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ greenwichuniversity. "Newsletter" (PDF).
- ↑ Zahra, Mehak (5 April 2019). "Marjorie Husain Bids Goodbye to Pakistan After 60 Years". HIP (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "WE SHALL NOT SEE HIS LIKE AGAIN: REMEMBERING | Obituary – MAG THE WEEKLY". magtheweekly.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ lcwu. "The development of flavored expressionism in paintings" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-12-12.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000056-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Aspects of Art". oup.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2020-12-12. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000058-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ worldcatorg. "Marjorie Husain".
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000005A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000005B-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000005C-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "PUBLICATIONS - National College of Arts (NCA)". m.nca.edu.pk. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ www.bibliopolis.com. "A Selection of Contemporary Paintings From Pakistan by Pacific Asia Museum, Marjorie Husain, Marcella Nesom Sirhandi on Alan Wofsy Fine Arts". Alan Wofsy Fine Arts (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ "The Art of Colin David by Marjorie Husain | Waterstones". www.waterstones.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-28.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref>
tag defined in <references>
has no name attribute.