ਮੀਰਾ ਨੰਦਾ (ਜਨਮ 1954) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਹੈ,[1] ਜਿਸਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵ, ਉੱਤਰ-ਬਸਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਅਤੇ ਸੂਡੋਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਵੈਦਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੋਣ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। 2019-20 ਵਿੱਚ, ਉਹ IISER ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਫੈਕਲਟੀ ਸੀ।

ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਨੰਦਾ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਰੇਂਸਲੇਰ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।[2][3]

ਉਹ ਧਰਮ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ (2005-2007) ਵਿੱਚ ਜੌਨ ਟੈਂਪਲਟਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫੈਲੋ ਸੀ।[1][4] ਜਨਵਰੀ 2009 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਵਿਗਿਆਨ, ਉੱਤਰ-ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਲਈ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲੋ ਸੀ।[5] ਉਹ 2010 ਤੋਂ 15 ਮਈ 2017 ਤੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ, ਮੋਹਾਲੀ ਵਿਖੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਫੈਕਲਟੀ ਵੀ ਸੀ। ਉਹ 2019 ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ, IISER ਪੁਣੇ[6] ਦੀ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।

ਧਰਮ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ

ਸੋਧੋ

ਨੰਦਾ ਨੇ ਧਰਮ 'ਤੇ ਕਈ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਗੰਬਰ ਫੇਸਿੰਗ ਬੈਕਵਰਡ: ਪੋਸਟਮਾਡਰਨ ਕ੍ਰਿਟਿਕਸ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਹਿੰਦੂ ਨੈਸ਼ਨਲਿਜ਼ਮ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (2004),[7] ਅਤੇ ਉਸਦੀ 2009 ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦ ਗੌਡ ਮਾਰਕਿਟ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਵਧਦੇ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿੱਤ ਸਮੇਤ। ਆਉਟਲੁੱਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਡੈਲਰੀਮਪਲ ਦੁਆਰਾ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[8][9]

  • ਉੱਤਰ-ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੱਟੜਵਾਦ: ਹਿੰਦੂ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੰਡਨ । ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਨਵਯ. 2000ISBN 81-89059-02-5
  • ਧਰਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੇਖਾਂ ਦੇ ਸਪੈਲ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ . ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਥ੍ਰੀ ਐਸੇਜ਼ ਕਲੈਕਟਿਵ, 2002।ISBN 81-88394-09-2ISBN 81-88394-09-2 .
  • ਪਛੜੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਬੀ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਉੱਤਰ-ਆਧੁਨਿਕ ਆਲੋਚਨਾਵਾਂ । ਨਿਊ ਬਰੰਜ਼ਵਿਕ: ਰਟਗਰਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੈਸ, 2004.ISBN 81-7824-090-4ISBN 81-7824-090-4 . ਅੰਸ਼
  • ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ: ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ । ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਥ੍ਰੀ ਐਸੇਜ਼ ਕਲੈਕਟਿਵ, 2005।ISBN 81-88789-30-5ISBN 81-88789-30-5
  • ਰੱਬ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ . ਰੈਂਡਮ ਹਾਊਸ, 2010.ISBN 81-8400-095-2ISBN 81-8400-095-2 .
  • ਆਯੁਰਵੇਦ ਅੱਜ : ਇੱਕ ਨਾਜ਼ੁਕ ਨਜ਼ਰ, ਸੀ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ ਦੇ ਨਾਲ। ਪੈਂਗੁਇਨ, 2010.ISBN 9780143065128ISBN 9780143065128
  • ਕੇਸਰ ਵਿਚ ਵਿਗਿਆਨ: ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਲੇਖ । ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਥ੍ਰੀ ਐਸੇਜ਼ ਕਲੈਕਟਿਵ, 2016।ISBN 978-93-83968-08-4ISBN 978-93-83968-08-4 . [10]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 Meera Nanda Profile Archived 29 June 2012 at the Wayback Machine. Three Essays.
  2. Reception of Darwinism in India (A talk by Professor Meera Nanda) Archived 10 February 2015 at the Wayback Machine., Indian Institute of Science
  3. "Mukto-Mona Writers' Corner - Meera Nanda". mukto-mona.com. Archived from the original on 2014-10-25. Retrieved 2023-02-27.
  4. Ranjit Hoskote (21 November 2006). "In defence of secularism". The Hindu. Archived from the original on 29 ਅਕਤੂਬਰ 2013. Retrieved 27 ਫ਼ਰਵਰੀ 2023.
  5. List of scholars invited to JNIAS Archived 16 July 2010 at the Wayback Machine. JNIAS Jawaharlal Nehru University website.
  6. "IISER Pune". www.iiserpune.ac.in. Retrieved 2021-04-16.
  7. Ranjit Hoskote (3 May 2005). "Book Review: Paradigm shift". The Hindu. Archived from the original on 22 ਅਕਤੂਬਰ 2012. Retrieved 27 ਫ਼ਰਵਰੀ 2023.
  8. William Dalrymple (18 January 2010). "Review: The Glitter in The Godliness". Outlook. Retrieved 8 September 2013.
  9. "Books: A market for holy men: How globalization has had an impact on Hinduism and our public sphere". Mint. 21 August 2009.
  10. Nanda, Meera (16 September 2016), "Hindutva's science envy", Frontline, retrieved 14 October 2016

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ

ਸੋਧੋ