ਮੇਥਾਮਫੇਟਾਮਾਈਨ
ਮੇਥਾਮਫੇਟਾਮਾਈਨ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਨਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (ਸੀਐਨਐਸ) ਉਤੇਜਕ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਘਾਟੇ ਵਾਲੇ ਹਾਈਪਰਐਕਟੀਵਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਨਾਰਕੋਲੇਪਸੀ, ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1][2] ਮੋਟਾਪੇ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਹੁਣ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।[3] ਜਦੋਂ ਮੂੰਹ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵ 30 ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3][2]
ਆਮ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਧੜਕਣ, ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਸੌਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਕੰਬਣੀ, ਦਸਤ, ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[3] ਹੋਰ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਮਨਿਆ, ਦੌਰੇ, ਉੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ, ਅਤੇ ਟਿਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3][4] ਇੱਕ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[3][2] ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤੋਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।[3][5] ਇਹ ਦਵਾਈ ਦੇ ਐਮਫੇਟਾਮਾਈਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।[3]
ਮੇਥਾਮਫੇਟਾਮਾਈਨ ਦੀ ਖੋਜ 1893 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1919 ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[6][2] ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਮਨੋਰੰਜਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਗਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸੁੰਘਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਸਿਗਰਟ ਪੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[2] ਇਸ ਨੂੰ ਅਨੁਸੂਚੀ II ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਪਦਾਰਥ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2] ਮੇਥਾਮਫੇਟਾਮਾਈਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਵੰਡ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧਿਤ ਜਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹੈ।[7] ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 2018 ਤੱਕ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਲਗਭਗ 17 ਤੋਂ 64 ਯੂਰੋ ਦੀ ਕੀਮਤ ਹੈ[8] 2019 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 27 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਐਮਫੇਟਾਮਾਈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੈਥੈਂਫੇਟਾਮਾਈਨ,[9]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Recent advances in methamphetamine neurotoxicity mechanisms and its molecular pathophysiology". Behav. Neurol. 2015: 103969. March 2015. doi:10.1155/2015/103969. PMC 4377385. PMID 25861156.
In 1971, METH was restricted by US law, although oral METH (Ovation Pharmaceuticals) continues to be used today in the USA as a second-line treatment for a number of medical conditions, including attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and refractory obesity.
{{cite journal}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 "Methamphetamine". Drug profiles. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). 8 January 2015. Archived from the original on 15 April 2016. Retrieved 27 November 2018.
The term metamfetamine (the International Non-Proprietary Name: INN) strictly relates to the specific enantiomer (S)-N,α-dimethylbenzeneethanamine.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "Methamphetamine Monograph for Professionals". Drugs.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 6 September 2021. Retrieved 18 November 2021.
- ↑ "Methamphetamine" (PDF). Archived (PDF) from the original on 23 June 2021. Retrieved 19 November 2021.
- ↑ "Methamphetamine". Drugs and Lactation Database (LactMed). National Library of Medicine (US). 2006. Archived from the original on 2 March 2021. Retrieved 19 November 2021.
- ↑ Mack, Avram H.; Brady, Kathleen T.; Frances, Richard J.; Miller, Sheldon I. (12 May 2016). Clinical Textbook of Addictive Disorders, Fourth Edition (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Guilford Publications. p. 203. ISBN 978-1-4625-2169-2. Archived from the original on 19 November 2021. Retrieved 18 November 2021.
- ↑ Lilley, Linda Lane; Collins, Shelly Rainforth; Snyder, Julie S. (20 January 2017). Pharmacology for Canadian Health Care Practice (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Elsevier Health Sciences. p. 61. ISBN 978-1-77172-022-9. Archived from the original on 19 November 2021. Retrieved 19 November 2021.
- ↑ "Infographic: amphetamine, methamphetamine, seizures, price, purity in the EU, 2018 | www.emcdda.europa.eu". www.emcdda.europa.eu. Archived from the original on 13 November 2021. Retrieved 19 November 2021.
- ↑ World Drug Report 2021 (PDF). United Nations. 2021. ISBN 9789211483611. Archived from the original (PDF) on 3 July 2021. Retrieved 19 November 2021.