ਅਮਾਲੀ ਆਗਸਟੇ ਮੇਲਿਟਾ ਬੇਂਟਜ਼ (31 ਜਨਵਰੀ 1873 – 29 ਜੂਨ 1950), ਜਨਮੀ ਅਮਾਲੀ ਆਗਸਟੇ ਮੇਲਿਟਾ ਲੀਬਸ਼ਰ, ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1908 ਵਿੱਚ ਪੇਪਰ ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰ ਬਰੂਇੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਾਮਕ ਕੰਪਨੀ ਮੇਲਿਟਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਮੇਲਿਟਾ ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰ

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਮੇਲਿਟਾ ਬੈਂਟਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ[1] ਜਨਵਰੀ 1873 ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਡਰੇਸਡਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਂਟਜ਼ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਕਾਰਲ ਲੀਬਸ਼ਰ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਸੇਲਜ਼ਮੈਨ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਰੂਅਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ।[2] ਉਸਨੇ 1899 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਜੋਹਾਨਸ ਐਮਿਲ ਹਿਊਗੋ ਬੈਂਟਜ਼ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਸਨ: 1899 ਵਿੱਚ ਵਿਲੀ ਅਤੇ 1904 ਵਿੱਚ ਹੋਰਸਟ; ਅਤੇ 1911 ਵਿੱਚ ਹਰਟਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਧੀ ਹੈ[3]

ਕਾਢ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਵਿਕਾਸ

ਸੋਧੋ

ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਪਰਕੋਲੇਟਰ ਕੌਫੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਐਸਪ੍ਰੈਸੋ -ਟਾਈਪ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਛੱਡਦੀਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਲਿਨਨ ਬੈਗ ਫਿਲਟਰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਥੱਕਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ ਪਰ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਵਿਲੀ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਤੋਂ ਬਲੌਟਿੰਗ ਪੇਪਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਨਹੁੰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੰਕਚਰ ਕਰਕੇ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ। ਨਤੀਜਾ ਇੱਕ ਸਸਤਾ, ਡਿਸਪੋਸੇਜਲ, ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰ ਸੀ ਜੋ ਸਵਾਦ ਵਾਲੀ ਕੌਫੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਸੀ।[4] ਜਦੋਂ ਮੁਫਤ, ਘੱਟ ਕੌੜੀ ਕੌਫੀ ਆਮ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ।[5][6]

ਕੈਸਰਲੀਚੇ ਪੇਟੈਂਟਮਟ (ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਪੇਟੈਂਟ ਦਫਤਰ) ਨੇ 20 ਜੂਨ 1908 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪੇਟੈਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ "M. Bentz" ਵਜੋਂ 73 pfennig ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ।

ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਹਿਊਗੋ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਹੋਰਸਟ ਅਤੇ ਵਿਲੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਫਿਲਟਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ, ਪੈਕੇਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੇਚਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਟਿਨਸਮਿਥ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1909 ਦੇ ਲੀਪਜ਼ੀਗ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ 1,200 ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰ ਵੇਚੇ।[7] 1910 ਵਿੱਚ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਗਮਾ ਅਤੇ ਸੈਕਸਨ ਇਨਕੀਪਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਜ਼ੈਪੇਲਿਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਨੇ ਆਮ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਕੌਫੀ ਬੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਆਯਾਤ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਹਿਊਗੋ ਬੈਂਟਜ਼ ਨੂੰ ਜਰਮਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰੋਮਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਚਲਾਇਆ ਪਰ ਆਖਰਕਾਰ ਜਦੋਂ ਫਿਲਟਰ ਉਤਪਾਦਨ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਡੱਬੇ ਵੇਚ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[5][8]

1928 ਤੱਕ, ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਡਬਲ-ਸ਼ਿਫਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 80 ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਸਤਾਰ ਕਾਰਨ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਡਰੇਸਡਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਕੰਪਨੀ ਆਖਰਕਾਰ 1929 ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਵੈਸਟਫਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਮਾਈਂਡੇਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਡ੍ਰੇਜ਼ਡਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਤਸੱਲੀਬਖਸ਼ ਉਤਪਾਦਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਮਾਈਂਡੇਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।[5] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, 169,420 ਫਿਲਟਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।[8] ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੌਫੀ ਫਿਲਟਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੇ ਕੌਫੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ, ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੁਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ-ਪ੍ਰਸਿੱਧ "ਫਾਸਟ-ਡ੍ਰਿਪ" ਫਿਲਟਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਕੋਨਿਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[8]

ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਰਸਟ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਫਿਰ 1930 ਵਿੱਚ "ਬੈਂਟਜ਼ ਐਂਡ ਸੋਹਨ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਬੈਂਟਜ਼ ਨੇ 1932 ਵਿੱਚ ਮੇਲਿਟਾ-ਵਰਕੇ ਅਕਟੀਏਂਗਸੇਲਸ਼ਾਫਟ ਵਿੱਚ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੋਰਸਟ ਅਤੇ ਵਿਲੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਰੱਖਿਆ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੀ "ਮੇਲੀਟਾ ਏਡ" ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਫੰਡ, ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਬੋਨਸ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼, ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਛੇ ਤੋਂ 15 ਦਿਨ ਤੱਕ ਵਧਾਏ, ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਹਫ਼ਤੇ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਪੰਜ ਦਿਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[8]

ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਤਪਾਦਨ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਫੌਜੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਕਾਮੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਬੈਰਕਾਂ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪੱਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਲੇ ਗਏ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁੱਖ ਫੈਕਟਰੀ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਫੌਜਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਜੋਂ ਮੰਗਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ 12 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ. 1948 ਤੱਕ, ਫਿਲਟਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1950 ਵਿੱਚ ਹੋਲਜ਼ੌਸੇਨ, ਪੋਰਟਾ ਵੈਸਟਫਾਲਿਕਾ ਵਿੱਚ ਬੈਂਟਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ 4.7 ਮਿਲੀਅਨ ਡਿਊਸ਼ ਮਾਰਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।[8]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Hollingsworth, McKenna. "Boigraphy [sic]". Retrieved 21 April 2022.
  2. Moses, C (5 September 2018). "Overlooked no more: Melitta Bentz, who invented the Coffee Filter". The New York Times. Retrieved 21 April 2022.
  3. "Melitta Bentz - Coffee Filter Inventor and Entrepreneur". A WOMAN'S BRIDGE. 1 January 2017. Retrieved 21 April 2022.
  4. "How One Woman Used Her Son's Notebook Paper to Invent Coffee Filters". FOOD & Wine.[permanent dead link]
  5. 5.0 5.1 5.2 Moses, Claire (5 September 2018). "Overlooked No More: Melitta Bentz, Who Invented the Coffee Filter". The New York Times. Archived from the original on 30 October 2018. Retrieved 6 December 2018.
  6. "100 Years of Melitta / Our Brands – Your Trust". 100 Years of Melitta. Melitta. 2008. Archived from the original on 1 October 2008. Retrieved 31 March 2020.
  7. Stanley, Autumn (1993). Mothers and Daughters of Invention: Notes for a Revised History of Technology. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press. p. 56. ISBN 9780813521978. OCLC 229208630. Retrieved 6 December 2018 – via Google Books.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 "Of Coffee and Filters" (PDF). Melitta. 2005. Archived from the original (PDF) on 11 June 2007.