ਮੇਵਾੜੀ ਭਾਸ਼ਾ

ਮਵਾੜੀ ਇੰਦਰਾ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਮੰਡ, ਭਿਲਵਾੜਾ, ਉਦੈਪੁਰ ਅਤੇ ਚਿਟੌਗੜਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪੰਜ ਲੱਖ ਲੋਕਾ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ SOV ਸ਼ਬਦ ਆਰਡਰ ਹੈ।

ਸਥਿਤੀ

ਮੇਵਾੜੀ ਵਿੱਚ 31 ਵਿਅੰਜਨ, 10 ਸਵਰ ਅਤੇ 2 ਡਿਪਥੌਂਗ ਹਨ ਗਾਣਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ। ਡੈਂਟਲ ਫ੍ਰੈਂਚਟਿਵ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਗਲੋਟਲ ਸਟੌਪ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਨ ਅਤੇ ਵਿਉਤਪੰਨ ਸ਼ਬਦ ਬਣਤਰ ਦੇ ਰੂਪ ਹਨ। ਦੋ ਨੰਬਰ ਹਨ- ਇਕਵਚਨ ਅਤੇ ਬਹੁਵਚਨ, ਦੋ ਲਿੰਗ-ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਕੇਸ- ਸਧਾਰਨ, ਅਣਦੇਖੇ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ. ਕੇਸ ਮਾਰਕਿੰਗ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨ-ਥ੍ਰੈੱਕਕਲ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੋਸਟਪੋਜ਼ੀਸ਼ਨ ਹੈ। ਕੌਨਕੌਰਡ ਨਾਮੁਕੰਮਲ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਵਿੱਚ ਅਧੂਰਾ ਹੈ। ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਘਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਰ੍ਨਾਉਣ ਗਿਣਤੀ, ਵਿਅਕਤੀ, ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਲਈ ਅਣਮੋਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੀਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਲਿੰਗ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਰਿਮੋਟ-ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਤੋਲ ਹਨ - ਵਰਤਮਾਨ, ਬੀਤੇ, ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ; ਅਤੇ ਚਾਰ ਮੂਡ. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਨ- ਨਿਸ਼ਾਨਬੱਧ ਜਾਂ ਅਣ-ਮਾਰਕ. ਤਿੰਨ ਆਕ੍ਰਿਤੀ ਉਹ ਹਨ-ਵਰਤਮਾਨ, ਬੀਤੇ, ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ।

ਹਵਾਲੇ

1. http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.aspx
2. Jump up^ Bahl, KC.(1979). A Structural Grammar of Rajasthani. Chicago: University Press
3. Jump up^ Gusain, Lakhan.(2006). Mewari Grammar (LW/M 431). Munich: Limcom Gmbh.