ਮੇਸੋਥੇਲੀਓਮਾ
ਮੇਸੋਥੇਲੀਓਮਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਜੋ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਪਤਲੀ ਪਰਤ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[1] ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਦੀ ਕੰਧ ਦੀ ਪਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2][3] ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਟ ਦੀ ਲਾਈਨਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਸੁੱਰਣ ਵਾਲੀ ਪੱਟੀ[4] ਜਾਂ ਟੇਸਟਿਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਦੀ ਥੈਲੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[2][5] ਮੇਸੋਥੇਲੀਓਮਾ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕਮੀ, ਪੇਟ ਦੀ ਸੋਜ, ਛਾਤੀ ਦੀ ਕੰਧ ਦਾ ਦਰਦ, ਖੰਘ, ਥਕਾਵਟ, ਅਤੇ ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[2] ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।[6]
80% ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੈਸੋਥੈਲੀਓਮਾ ਦੇ ਕੇਸ ਐਬਸੈਸਟਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਹੋਵੇਗਾ ਉਨਾ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[3] 2013 ਤੱਕ, ਕਰੀਬ 125 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਤੇ ਐਸਬੇਸਟਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਉੱਚ ਦਰ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਐਸਬੇਸਟਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਐਸਬੈਸਟਸ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਐਸਬੈਸਟੋਸ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਸਬੇਸਟੋਸ ਦੇ ਕਾਮਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਜਾਂ ਐਬਸੈਸਟਸ ਵਾਲੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਐਸਬੈਸਟੋਸ ਐਕਸਪ੍ਰੋਸੈਸ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਪਗ 40 ਸਾਲ ਤੱਕ ਵੱਖ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਸਬੈਸਟਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਨਾਲ ਵੀ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7] ਹੋਰ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਮੀਅਨ ਵਾਇਰਸ 40 ਨਾਲ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਲਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਛਾਤੀ ਦੇ ਐਕਸ-ਰੇ ਅਤੇ ਸੀ.ਟੀ. ਸਕੈਨ ਲੱਭਤਾਂ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਰਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਬਾਇਓਪਸੀ ਦੁਆਰਾ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਸਰਜਰੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰਪੀ, ਅਤੇ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਲੂਰੋਡਸਿਸ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਾ-ਦੁਆਰ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਟੈਲਕ ਵਰਗੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਲ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ.[8] ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਦਵਾਈਆਂ ਸੀਸਪਲੈਟਿਨ ਅਤੇ ਪੇਮਟਰੇਕਸਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[6] ਨਿਦਾਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੱਕ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 8% ਹੈ।[9]
2015 ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ 60,800 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਸੋਥੇਲੀਓਮਾ ਸੀ ਅਤੇ 32,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮੈਸੋਥੈਲੀਓਮਾ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ ਉੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਨੀਵੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 3000 ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[10] ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਦਾਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 70 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਸਬੈਸਟਸ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Malignant Mesothelioma—Patient Version". NCI. January 1980. Archived from the original on 6 April 2016. Retrieved 3 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 2.0 2.1 2.2 "Malignant Mesothelioma Treatment–Patient Version (PDQ®)". NCI. September 4, 2015. Archived from the original on 5 April 2016. Retrieved 3 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 3.0 3.1 Robinson, BM (November 2012). "Malignant pleural mesothelioma: an epidemiological perspective". Annals of Cardiothoracic Surgery. 1 (4): 491–6. doi:10.3978/j.issn.2225-319X.2012.11.04. PMC 3741803. PMID 23977542.
- ↑ Sardar, MR; Kuntz, C; Patel, T; Saeed, W; Gnall, E; Imaizumi, S; Lande, L (2012). "Primary pericardial mesothelioma unique case and literature review". Texas Heart Institute Journal / from the Texas Heart Institute of St. Luke's Episcopal Hospital, Texas Children's Hospital. 39 (2): 261–4. PMC 3384041. PMID 22740748.
- ↑ Panou, V; Vyberg, M; Weinreich, UM; Meristoudis, C; Falkmer, UG; Røe, OD (June 2015). "The established and future biomarkers of malignant pleural mesothelioma". Cancer Treatment Reviews. 41 (6): 486–95. doi:10.1016/j.ctrv.2015.05.001. PMID 25979846.
- ↑ 6.0 6.1 Kondola, S; Manners, D; Nowak, AK (12 February 2016). "Malignant pleural mesothelioma: an update on diagnosis and treatment options". Therapeutic Advances in Respiratory Disease. 10 (3): 275–88. doi:10.1177/1753465816628800. PMC 5933604. PMID 26873306.
- ↑ Gulati, M; Redlich, CA (March 2015). "Asbestosis and environmental causes of usual interstitial pneumonia". Current Opinion in Pulmonary Medicine. 21 (2): 193–200. doi:10.1097/MCP.0000000000000144. PMC 4472384. PMID 25621562.
- ↑ "Malignant Mesothelioma Treatment–Patient Version (PDQ®)". NCI. September 4, 2015. Archived from the original on 5 April 2016. Retrieved 3 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Age-Adjusted SEER Incidence and U.S. Death Rates and 5-Year Relative Survival (Percent) By Primary Cancer Site, Sex and Time Period" (PDF). NCI. Archived from the original (pdf) on 6 September 2015. Retrieved 3 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "What are the key statistics about malignant mesothelioma?". American Cancer Society. 2016-02-17. Archived from the original on 8 April 2016. Retrieved 3 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)