ਮੰਗਲ ਪਾਂਧੀ ਮਿਸ਼ਨ 2
ਮੰਗਲ ਪਾਂਧੀ ਮਿਸ਼ਨ 2 (MOM 2), ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਦੁਆਰਾ ਮੰਗਲ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਦੂਜਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ।[3] ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ (VSSC) ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੇ ਇੱਕ ਲੈਂਡਰ[2] ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਇਸਰੋ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਰਬਿਟਰ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।[6] ਆਰਬਿਟਰ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਪੋਅਪਸੀਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਐਰੋਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਅਨੁਕੂਲ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ।[7][8][9]
| ਨਾਮ | MOM 2 |
|---|---|
| ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਿਸਮ | ਮੰਗਲ ਆਰਬਿਟਰ |
| ਚਾਲਕ | ਇਸਰੋ |
| ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਆਦ | 1 ਸਾਲ (ਯੋਜਨਾਬੱਧ) |
| ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ | |
| ਬੱਸ | ਆਈ-3ਕੇ |
| ਨਿਰਮਾਤਾ | ਆਈਐੱਸਏਸੀ |
| ਲੱਦਿਆ ਭਾਰ | ≈100 kg (220 lb)[1][ਅੱਪਡੇਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ] |
| ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ | |
| ਛੱਡਣ ਦੀ ਮਿਤੀ | NET 2024[2][3] |
| ਰਾਕਟ | ਐੱਲਵੀਐੱਮ3[4][2] |
| ਛੱਡਣ ਦਾ ਟਿਕਾਣਾ | ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ |
| ਠੇਕੇਦਾਰ | ਇਸਰੋ |
| ਮੰਗਲ orbiter | |
| Orbital parameters | |
| Periareon altitude | 200 km (120 mi)[5] |
| Apoareon altitude | 2,000 km (1,200 mi)[5] |
ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ 2024 ਤੱਕ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਈਪਰਸਪੈਕਟਰਲ ਕੈਮਰਾ, ਇੱਕ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਪੈਂਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਕੈਮਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਡਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਾਰਟੀਅਨ ਕਰਸਟ, ਹਾਲੀਆ ਬੇਸਾਲਟਸ ਅਤੇ ਬੋਲਡਰ ਫਾਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਮਾਰਸ ਆਰਬਿਟਰ ਮਿਸ਼ਨ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੰਗਲਯਾਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੂੰ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੰਮਿਲਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਰੋ ਨੇ 28 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਕਨਕਲੇਵ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਦੂਜਾ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ।[10] ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਐੱਲਵੀਐੱਮ3 ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 5 ਜੂਨ 2017 ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਮਾਰਸ ਆਰਬਿਟਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਟ੍ਰੈਜੈਕਟਰੀ 'ਤੇ MOM ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤਾਕਤਵਰ ਪੀਐੱਸਐੱਲਵੀ ਐਕਸਐੱਲ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[11]
ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ 2020 ਤੱਕ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ MOM 2 ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸਰੋ ਅਤੇ CNES ਲਈ ਇਰਾਦੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ,[12] ਪਰ ਅਪ੍ਰੈਲ 2018 ਤੱਕ, ਫਰਾਂਸ ਅਜੇ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।[13] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ 2017 ਦੇ ਬਜਟ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵਿੱਚ MOM 2 ਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸਰੋਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਸਤਾ ਇੱਕ ਆਰਬਿਟਰ/ਲੈਂਡਰ/ਰੋਵਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਾਂ MOM 'ਤੇ ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਆਰਬਿਟਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਹੈ।[9] ਇੱਕ ਪੌਡਕਾਸਟ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਐਸ. ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਨੂੰ ਅਜੇ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੈਂਡਰ ਅਤੇ ਰੋਵਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੋਈ ਸਮਾਂ-ਰੇਖਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2]
ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ, ਇਸਰੋ ਨੇ MOM 2 'ਤੇ 'ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ' ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਕੇ. ਸਿਵਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੰਗਲਯਾਨ 2 ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਰਬਿਟਰ ਮਿਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗਾ।[14][15]
ਵਿਕਾਸ
ਸੋਧੋਆਰਬਿਟਰ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਲਈ ਸਬਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਵਸਰ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ 20 ਸਤੰਬਰ 2016 ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[16][17] ਕੁੱਲ ਵਿਗਿਆਨ ਪੇਲੋਡ ਪੁੰਜ 100 ਕਿਲੋ (220 lb) ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।[1]
ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਸਾਇੰਸ ਪੇਲੋਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਏਆਰਆਈਐਸ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਇਨੋਸਫੀਅਰ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਯੰਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਪੇਲੋਡ ਸੈਂਟਰ (SSPACE) ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੰਸਥਾ (IIST) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਉੱਚ ਵੈਕਿਊਮ ਟੈਸਟ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ.[18]
ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਈਪਰਸਪੈਕਟਰਲ ਕੈਮਰਾ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਵਾਲਾ ਪੈਨਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਕੈਮਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਡਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਮੰਗਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ, ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਛਾਲੇ, ਹਾਲੀਆ ਬੇਸਾਲਟਸ, ਅਤੇ ਬੋਲਡਰ ਵਰਗੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ[19]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 MOM Orbiter enters 6th year, ISRO eyes Mangalyaan-2. Rasheed Kappan, The Deccan Herald. 25 September 2019.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "Episode 90 – An update on ISRO's activities with S Somanath and R Umamaheshwaran". AstrotalkUK. October 24, 2019. Retrieved October 30, 2019.
- ↑ 3.0 3.1 Jatiya, Satyanarayan (18 July 2019). "Rajya Sabha Unstarred Question No. 2955" (PDF). Retrieved 5 February 2023.
- ↑ Fattah, Md Saim (29 October 2014). "India plans second Mars mission in 2018". News18.com.
- ↑ 5.0 5.1 D. S., Madhumathi (10 August 2016). "ISRO sets the ball rolling for Mars Mission-2". The Hindu. Retrieved 10 August 2016.
- ↑ "It's tough to land on Mars, Nasa did a good job; our 2nd Mars mission will be an orbital one: Isro chief - Times of India". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-02-20.
- ↑ Laxman, Srinivas (29 October 2016). "With 82 launches in a go, Isro to rocket into record books". The Times of India. Times News Network. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ Haider, Syed A.; et al. (2018). "Indian Mars and Venus Missions: Science and Exploration" (PDF). Scientific Assembly Abstracts. 42rd Committee on Space Research Scientific Assembly. 14–22 July 2018. Pasadena, California. p. 432. B4.1-0010-18.
- ↑ 9.0 9.1 Bagla, Pallava (17 February 2017). "India eyes a return to Mars and a first run at Venus". Science. doi:10.1126/science.aal0781. Retrieved 1 May 2017.
- ↑ "We plan to launch 2nd Mars Mission in 2018, says ISRO satellite Centre Director". Business Today. Indo-Asian News Service. 30 October 2014. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ Singh, Surendra (6 June 2017). "GSLV Mk III breaks Isro's jinx of failure in debut rocket launches". The Times of India. Times News Network. Retrieved 8 June 2018.
- ↑ Singh, Kanishk (28 January 2016). "India's French Connection: CNES and ISRO jointly will develop Mangalyaan 2". The TeCake. Archived from the original on 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016. Retrieved 29 March 2016.
- ↑ Singh, Surendra (17 April 2018). "India, France to work together on inter-planetary missions". The Times of India. Times News Network. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ "Isro says India's second Mars mission Mangalyaan-2 will be an orbiter mission". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). February 20, 2021. Retrieved 2021-02-20.
- ↑ "India's next Mars mission likely to be an orbiter". The Week (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-02-20.
- ↑ "Announcement of Opportunity (AO) for future Mars Orbiter Mission (MOM-2)". Indian Space Research Organisation. Archived from the original on 15 January 2018. Retrieved 14 January 2018.
- ↑ "ISRO seeking proposals for Mars Orbiter Mission-2". The Indian Express. 26 November 2016. Retrieved 14 January 2018.
- ↑ Rajwi, Tiki (19 July 2018). "ISRO's space academy eyeing Mars and Venus". The New Indian Express. Express News Service. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ Neeraj Srivastava; S. Vijayan; Amit Basu Sarbadhikari (2022-09-27), "Future Exploration of the Inner Solar System: Scope and the Focus Areas", Planetary Sciences Division (PSDN), Physical Research Laboratory – via ISRO Facebook Panel Discussion, Mars Orbiter Mission National Meet