ਰਸਮ ਪਗੜੀ (रसम पगड़ी, رسم پگڑی)  ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਮਾਜਕ ਰੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਪਾਲਣ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਾਰੇ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਰਿਵਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਪੁਰਖ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਅਗਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਜਿੰਦਾ ਪੁਰਖ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਰਸਮੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਹਾਜਰੀ ਵਿਚ ਪਗੜੀ (ਜਿਸਨੂੰ ਦਸਤਾਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਰਸਮ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜਿੰਦਾ ਮਰਦ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2] ਰਸਮ ਪਗੜੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤੇਹਰਵੀਂ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਗੜੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਜਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਰਸਮ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਮਾਨ - ਇੱਜਤ ਅਤੇ ਕਲਿਆਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੁਣ ਇਸ ਪੁਰਖ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹੈ।[1]

ਸੈਫ਼ ਅਲੀ ਖਾਨ ਆਪਣੀ ਰਸਮ ਪਗੜੀ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ  ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਪਹਿਲੇ ਨਵਾਬ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ 40 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪਟੌਦੀ ਦੇ ਨਾਮਧਰੀਕ ਨਵਾਬ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਨਿਰੁਕਤੀ

ਸੋਧੋ

ਰਸਮ  ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵਿਧੀ ਜਾਨ ਰੀਤ।[3] 

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 Jacob Copeman, Veins of devotion: blood donation and religious experience in north India, Rutgers University Press, 2009, p. 60, ISBN 978-0-8135-4449-6, ... rasam pagri is the passing of the deceased male's turban to ... 'When people have the funeral gathering, a turban (pagri) is put on the elder son to show he is now responsible for the family ...
  2. http://books.google.co.in/books?id=M5EWgRdnLxAC&pg=PA120&lpg=PA120&dq=rasam+pagri+hindu+tradition&source=bl&ots=M8N5IYVWQG&sig=szpJ-Gl1qdqM_I8EyylL975ri9w&hl=en&sa=X&ei=KBBSVNqgCJXc8AWK9oLQBw&ved=0CEEQ6AEwBjgK#v=onepage&q=rasam%20pagri%20hindu%20tradition&f=false
  3. Alfred Felix Landon Beeston, Arabic literature to the end of the Umayyad period, Cambridge University Press, 1983, ISBN 978-0-521-24015-4, ... Arabic rasm, meaning method, procedure ...

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ 

ਸੋਧੋ