ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਾਹਿਤ

ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਾਹਿਤ 1000 ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਾਹਿਤ ਸੂਰਿਆਮਲ ਮਿਸਰਾਨ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵੰਸ ਭਾਸਕਰ ਅਤੇ ਵੀਰ ਸਤਸਾਈ ਹਨ। ਵੰਸ ਭਾਸਕਰ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ (1872-1952) ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਪੂਤਾਨਾ (ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਜ) ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵੀਰ ਸਤਸਾਈ ਸੈਂਕੜੇ ਦੋਹੇ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।

ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਾਹਿਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਵਲ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮਹਾਨ ਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਹਾਦਰੀ ਵਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਦੇ ਹਰ ਗੀਤ ਅਤੇ ਜੋੜੇ ਦਾ ਸਾਰ ਹੈ, ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਉਸਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ, ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ"।

ਮੁੱਢਲਾ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਾਹਿਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚਰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਨੂੰ ਚਰਨੀ ਜਾਂ ਦਿੰਗਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

• ਖਯਾਤ
• ਢੋਲਾ ਮਾਰੂ
• ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਰਾਸੋ
• ਭਾਵੈ
• ਬ੍ਰਜ ਸਾਹਿਤ
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਲੋਕ
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਜੇਤੂਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ

ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਰੋਤ

• ਪਦਮਨਾਭ ; ਭਟਨਾਗਰ, ਵੀ.ਐਸ. (1991)। ਕੰਨਹਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ : ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਦੀ ਗਾਥਾ : ਪਦਮਨਾਭ ਦਾ ਕਾਨਹਾਡ ਦਾ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਬਿਰਤਾਂਤ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਵਾਇਸ ਆਫ ਇੰਡੀਆ

ਹਵਾਲੇ

• ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ indiansaga.com.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਬਸਤੀਗਿਰੀ.org
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਨਸਲੀ ਵਿਗਿਆਨ .
• ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਕਵੀ Archived 2010-12-01 at the Wayback Machine. ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਾਸ । ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ