ਲੋਅਰ ਲੇਕ (ਭੋਪਾਲ)

ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਤਾਲਾਬ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਭੋਜਤਾਲ ਜਾਂ ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਭੋਜ ਵੈਟਲੈਂਡ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਸੀਵਰੇਜ ਨਾਲ ਭਰੇ ਨਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਨਿਕਾਸੀ, ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਝੀਲ ਯੂਟ੍ਰੋਫਿਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਲੋਅਰ ਲੇਕ (ਭੋਪਾਲ)
ਲੋਅਰ ਲੇਕ 'ਤੇ ਕਾਯਾਕਿੰਗ ਕਰਦੇ ਬੱਚੇ
ਸਥਿਤੀ	ਭੋਪਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ
ਗੁਣਕ	23°16′0″N 77°25′0″E
ਮੂਲ ਨਾਮ
Primary inflows	Seepage from Upper Lake and drainage from 28 sewage-filled nullahs
Primary outflows	ਪਾਤਰਾ ਡਰੇਨ ਰਾਹੀਂ ਹਲਲੀ ਨਦੀ
Catchment area	9.6 km2 (3.7 sq mi)
ਬਣਨ ਦੀ ਮਿਤੀ	1794
Surface area	1.29 km2 (0.50 sq mi) (2011)
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ	6.2 m (20 ft)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ	10.7 m (35 ft)
Settlements	ਭੋਪਾਲ
ਹਵਾਲੇ	International Lake Environment Committee

ਇਤਿਹਾਸ

Lower Lake

class=notpageimage|

Location of Lower Lake in Bhopal

ਝੀਲ ਨੂੰ 1794 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵਾਬ ਹਯਾਤ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਛੋਟੇ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਕਈ ਖੂਹ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ‘ਪੁਲ ਪੁਖਤਾ’ ਨਾਂ ਦੇ ਪੁਲ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ "ਪੁਖਤਾ-ਪੁਲ ਤਲਾਓ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਅਰ ਝੀਲ ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬੰਨ੍ਹ ਦੋ ਝੀਲਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਝੀਲਾਂ ਛੱਤ ਵਾਲੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਪੱਧਰ ਲੋਅਰ ਝੀਲ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਹੇਠਾਂ ਹੈ।

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• ਵਿਕੀਮਾਪੀਆ ਵਿਖੇ ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ (ਛੋਟਾ ਤਾਲਾਬ)