ਵਿਨਤਾ

ਵਿਨਤਾ ਨੂੰ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਦਕਸ਼ ਦੀਆਂ 13 ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਸ਼ਪ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ, ਅਰੁਣ ਅਤੇ ਗਰੁੜ (ਸੁਪਰਨਾ) ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।

ਵਿਨਤਾ
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪਰਿਵਾਰ	ਦਕਸ਼ (ਪਿਤਾ)
ਪਤੀ/ਪਤਨੀ(ਆਂ}	ਕਸ਼ਪ
ਬੱਚੇ	ਅਰੁਣ ਅਤੇ ਗਰੁੜ

ਵਿਨਤਾ ਅਤੇ ਕਦਰੂ

ਕਦਰੂ ਵਿਨਤਾ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਕਸ਼ਪ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਵਾਂਗ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹਰੇਕ ਸੁੱਖ 'ਚ ਭਾਗ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਕਦਰੂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਗਾਂ ਜਾਂ ਸੱਪ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੀਗ ਕੀਤੀ ਜੋ ਬਹਾਦਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਣ। ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਬੇਟਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਵਿਨਤਾ ਨੇ ਕੇਵਲ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਮੰਗਿਆ ਜਿਹੜੇ ਕਦਰੂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਉਚੇਰੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਕਸ਼ਪ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦੇ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਜੰਗਲ 'ਚ ਆਪਣੀ ਤਪੱਸਿਆ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ।

ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਕਦਰੂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅੰਡਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਨਤਾ ਨੇ ਦੋ ਅੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਅੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਜਾਰ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਅੰਜ਼ਾਮਿਤ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਘਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੰਜ ਸੌ ਸਾਲ ਬੀਤਣ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਕਦਰੂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਗਏ ਅੰਡਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਜੋਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ; ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਗ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ੇਸ਼, ਵਾਸੂਕੀ ਅਤੇ ਤਕਸ਼ਕਾ ਸਨ। ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਸੱਪ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਔਲਾਦ ਹਨ। ਵਿਨਤਾ 'ਚ ਈਰਖਾ ਭਰ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਅੰਡਿਆਂ 'ਚੋਂ ਹਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲੇ ਸਨ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਅੱਧ ਬਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਦੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਲਈ ਸਰਾਪਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪੰਜ ਸੌ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਦਰੂ ਦਾ ਨੌਕਰ ਬਣਕੇ ਰਹੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੁੱਤਰ ਦੂਜੇ ਅੰਡੇ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਉਹ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਸਾਰਥੀ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਅਰੂਣ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਖਰਕਾਰ, ਪੰਜ ਸੌ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਵਿਨਤਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੁੱਤਰ ਗਰੁੜ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੰਛੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਅੰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਡ ਗਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਕਦਰੂ

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ

• Banker, Ashok K. (2012). The Forest of Stories. Chennai: Westland. ISBN 978-93-81626-37-5. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Mani, Vettam (1975). "KADRŪ". Purāṇic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary with Special Reference to the Epic and Purāṇic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. pp. 363–364. ISBN 978-0-8426-0822-0. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Söhnen, Renate; Schreiner, Peter (1989). "Kadrū and Vinatā". Brahmapurāṇa: Summary of Contents, with Index of Names and Motifs. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. pp. 253–255. ISBN 978-3-447-02960-5. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)