ਸਬੁਕਤਗੀਨ

ਗ਼ਜ਼ਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਬਾਨੀ

ਅਬੂ ਮਨਸੂਰ ਨਾਸਿਰ ਅਲ-ਦੀਨ ਸਬੁਕਤਗੀਨ (Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found.), ਗਜ਼ਨਵੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ, ਜੋ 977 ਈ. ਤੋਂ 997 ਈ ਰਾਜਾ ਰਿਹਾ।[2] ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਿਆਰਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹੈ।[3]

ਸਬੁਕਤਗੀਨ
Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found.
ਗਜ਼ਨੀ ਦਾ ਅਮੀਰ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ20 ਅਪਰੈਲ 977 – 5 ਅਗਸਤ 997
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀਬੋਰੀਟੀਗਿਨ
ਵਾਰਸਇਸਮਾਈਲ ਗਜ਼ਨੀ
ਜਨਮਅੰ. 942
ਬਰਸਕੂਨ (ਹੁਣ ਕਿਰਗਿਜ਼ਸਤਾਨ)
ਮੌਤ5 ਅਗਸਤ 997 (ਉਮਰ 55)
ਬਲਖ਼, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਖ਼ੁਰਾਸਾਨ (ਹੁਣ ਬਲਖ਼ ਸੂਬਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ)
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ
ਔਲਾਦਇਸਮਾਈਲ ਗਜ਼ਨੀ
ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ
ਅਬੁੱਲ ਮੁਜ਼ੱਫਰ ਨਸਰ
ਯੂਸਫ਼
ਹੁਰਾ-ਈ ਕਲਜੀ
ਪਿਤਾਕਰਾ ਬਜਕਮ[1]
ਧਰਮਇਸਲਾਮ

ਸਬੁਕਤੀਗਿਨ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਗੁਲਾਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਗਜ਼ਨਾ (ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਗਜ਼ਨੀ ਪ੍ਰਾਂਤ) ਦੇ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਲਪਤਿਗਿਨ ਅਤੇ ਸਬੁਕਤਗੀਨ ਨੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਾਨਿਡ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਬੂਕਤਿਗਿਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।[2][4]

ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਸਬੁਕਤੀਗਿਨ ਨਵਾਂ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਦਾਭੰਡਪੁਰਾ ਦੇ ਜੈਪਾਲਾ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਨੀਲਮ ਨਦੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਤੱਕ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ।[5]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "İslâm Ansiklopedisi Online (in Turkish)" PDF "TDV Encyclopedia of Islam". Retrieved 17 August 2014
  2. 2.0 2.1 C.E. Bosworth, "Ghaznavids" in Encyclopaedia Iranica. Date: December 15, 2001. Accessdate: July 4, 2012.
  3. The Turkish name Sebüktegin means “beloved prince,” but the second element (tegin “prince”) had declined in status from Orkhon Turkish times, becoming part of the onomastic of Turkish slave (ḡolām) commanders under the ʿAbbasids (Golden, pp. 52–53). "SEBÜKTEGIN" Encyclopædia Iranica. Retrieved 17 August 2014
  4. Frye 1975, pp. 165–166.
  5. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Farishta-2