ਸ਼ਾਂਤੀ ਟਿਗਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Shanti Tigga) ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਜਵਾਨ ਸੀ।[1][2] ਉਸਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਉਸਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਭਰਤੀ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ 13 ਮਈ 2013 ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ।[3]

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਸ਼ਾਂਤੀ ਟਿਗਾ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਜਲਪਾਈਗੁੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕੱਚ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ।[4] ਉਹ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ, ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।

ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਟਿੱਗਾ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਵਜੋਂ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਹ 2005 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਜਲਪਾਈਗੁੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚਾਲਸਾ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। 2011 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ ਦੀ 969 ਰੇਲਵੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸਾਈਨ ਅੱਪ ਕੀਤਾ।[5] ਉਦੋਂ ਤੱਕ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਲੜਾਈ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਫਸਰਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ - ਇੱਕ ਤੱਥ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਟਿਗਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ "ਬਹੁਤ ਹੀ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ" ਸੀ। ਟਿਗਾ 13 ਲੱਖ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਜਵਾਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।[6]

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟਿੱਗਾ ਨੇ ਭਰਤੀ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 1.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੌੜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜ ਸਕਿੰਟ ਸਮਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆ , ਅਤੇ 50 ਮੀਟਰ ਦੌੜ 12 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਦੇ ਉੱਚੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

9 ਮਈ, 2013 ਨੂੰ, ਟਿਗਾ ਨੂੰ ਅਣਪਛਾਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਸੀਬਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕੈਬਿਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ, 13 ਮਈ, 2013 ਨੂੰ ਟਿਗਾ ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਲਟਕਦਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।[7] ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਾ ਆਉਣ 'ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਬੇਟਾ, ਜੋ ਕਿ ਕੈਬਿਨ ਵਿਚ ਵੀ ਸੀ, ਨੇ ਅਲਾਰਮ ਵਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "10 Things You Must Know about Shanti Tigga – the First Woman Jawan of the Indian Army". thebetterindia.com portal.
  2. "Shanti Tigga becomes first woman jawan". thehindu.com portal.
  3. "Indian Army's first woman jawan found dead in railway hospital". Firstpost. Retrieved 2019-03-08.
  4. Writer, Guest (2019-03-04). "Shanti Tigga: India's First Female Jawaan | #IndianWomenInHistory". Feminism In India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-03-08.
  5. Gautam, Nishtha (November 30, 1999). "Shanti Tigga's tragic death should not bar the entry of women in combat roles". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2019-03-08.
  6. "Shanti Tigga becomes first woman jawan". The Hindu (in Indian English). 2011-10-03. ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-03-08.
  7. Pillai, Shruti (2016-01-14). "The Life & Death Of Indian Army's 1st Female Jawan Is One Of India's Most Tragic Mysteries". ScoopWhoop (in English). Retrieved 2019-03-08.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)