ਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ
ਸ਼ਾਹਲਾ (شهلا) ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ (نسرین کعبی) ਸਾਕਕੇਜ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਈਰਾਨੀ ਕੁਰਦ ਭੈਣਾਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਰਸਾਂ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। 29 ਅਗਸਤ, 1980 ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਕੁਰਦਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ", "ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ" ਅਤੇ "ਵਿਰੋਧੀ-ਇਨਕਲਾਬੀ" ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਥਿਤ ਅਪਰਾਧ ਸਾਕਕੇਜ਼ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ-ਇਨਕਲਾਬੀ ਸਮਝੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸਾਦੇਗ ਖਲਖਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਨੰਦਜ ਬੈਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਸ਼ਾਹਲਾ ਦੀ ਉਮਰ 34 ਸਾਲ ਸੀ, ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ 29 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।[1][2]
ਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ شهلا و نسرین کعبی | |
|---|---|
  ਸ਼ਾਹਲਾ (ਖੱਬੇ) ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ (ਸੱਜੇ) | |
| ਜਨਮ | 1951 ਅਤੇ 1946 ਸ਼ਕ਼ੇਜ਼, ਕੁਦਰਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਪਹਲਵੀ ਈਰਾਨ |
| ਮੌਤ | ਅਗਸਤ 27, 1980 (ਉਮਰ 34 ਅਤੇ 29) ਸਨੰਦਾ, ਕੁਰਦੀਸਤਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਈਰਾਨ ਦੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਗਣਤੰਤਰ |
| ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ | ਫਾਇਰਿੰਗ ਸਕੁਐਡ ਦੁਆਰਾ ਫਾਂਸੀ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਈਰਾਨੀ |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਨਸਰੀਨ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਨਾਂ "ਫੇਰੇਸ਼ਤੇਹ" (فرشته) ਸੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਨਰਸਿੰਗ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਕ੍ਰਾਂਤੀ-ਵਿਰੋਧੀ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਫਾਂਸੀ |
ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ
ਸੋਧੋਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ 1979 ਦੀ ਪਤਝੜ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਾਜ਼ਵਿਨ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰਮਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਬਿਤਾਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1980 ਦੀ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਰਦਿਸ਼ ਵਫ਼ਦ ਵਿਚਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜਲਾਵਤਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਰਦਿਸਤਾਨ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਹਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 14 ਜੂਨ, 1980 ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਕਕੇਜ਼, ਏਵਿਨ ਅਤੇ ਸਨਦਾਜ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਕੈਦ ਝੱਲੀ।[3]
ਅਮਲ
ਸੋਧੋਕਾਬੀ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ, 27 ਅਗਸਤ, 1980 ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਨਦਾਜ ਬੈਰਕ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਅਦਾਲਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਂ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਲਗਭਗ 4:30 ਵਜੇ, ਉਸੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਾਬੀ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦੁਖਦਾਈ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ, ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੇ ਗਵਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ।[1][2][4][5]
ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ
ਸੋਧੋਫਾਂਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਅਖਬਾਰ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ 'ਤੇ "ਹਾਲੀਆ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ" ਅਤੇ "ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ" ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸਾਕੇਜ਼ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।
31 ਅਗਸਤ, 2001 ਨੂੰ, ਕੋਮਲਾਹ ਨੇ ਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਕਿਤਾਬ (ਨਾਸਿਰ ਮੋਹਾਜਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ, ਖੰਡ 1, ਪੰਨਾ 189) ਵਿੱਚ ਕਾਬੀ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਪੈਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[1][2]
ਕਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ
ਸੋਧੋਕਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰ, 26 ਹੋਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ਮੇਰਗਾ ਬੱਚੇ ਸਨ, ਨੂੰ 18 ਅਗਸਤ, 1982 ਨੂੰ ਫੁਲਾਦਸ਼ਹਿਰ, ਇਸਫਾਹਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ-ਜਾਵਦ ਬਹੋਨਾਰ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਦਿਸਤਾਨ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਾਕਕੇਜ਼ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਨਦਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ।[6]
ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, 19 ਫਰਵਰੀ, 1986 ਨੂੰ, ਸੇਦਿਕ ਕਾਬੀ, ਸ਼ਾਹਲਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਕਾਬੀ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਜੋ ਕੋਮਲਾਹ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੀ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਲਾਮੀ ਗਣਰਾਜ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਭਰਾ, ਮੁਹੰਮਦ ਕਾਬੀ, ਨੂੰ ਕਈ ਕੈਦਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਕੈਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।[7][6]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 1.2 "یک سرگذشت، نسرین (فرشته) کعبی". Democracy and Human Rights for Iran (in ਫ਼ਾਰਸੀ).
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "یک سرگذشت،شهلا کعبی". Democracy and Human Rights for Iran (in ਫ਼ਾਰਸੀ).
- ↑ "مرکز اسناد حقوق بشر ایران: شهادتنامۀ معروف کعبی؛". Iran Human Rights Documentation Center. Archived from the original on 2014-09-11.
- ↑ "پایگاه اینترنتی اخبار روز: دو خواهر، شهلا و نسرین؛". akhbar-rooz.com. Archived from the original on 2014-09-11.
- ↑ "پایگاه اینترنتی اخبار روز: به مناسبت سی چهارمین سال جان باختن شهلا و نسرین کعبی، نوشتۀ شهناز غلامی؛]". akhbar-rooz.com (in ਫ਼ਾਰਸੀ). Archived from the original on 2014-09-11.
- ↑ 6.0 6.1 "مرکز اسناد حقوق بشر ایران: شهادتنامۀ معروف کعبی؛". Iran Human Rights Documentation Center. Archived from the original on 2014-09-11."مرکز اسناد حقوق بشر ایران: شهادتنامۀ معروف کعبی؛". Iran Human Rights Documentation Center. Archived from the original on 2014-09-11.
- ↑ "پایگاه اینترنتی یادی هاوریان: بیوگرافی صدیق کعبی؛". www.yadihawrean.com. Archived from the original on 2014-09-11.