ਸ਼ਿਪ ਆਫ਼ ਦਾ ਲਾਈਨ
ਸ਼ਿਪ ਆਫ਼ ਦਾ ਲਾਈਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: ship of the line; ਅਰਥ: ਲਾਈਨ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜ਼ਹਾਜ਼) 17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਤਕ ਨਿਰਮਿਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ। ਸ਼ਿਪ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜ਼ਹਾਜ਼ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੁਗਤੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਕਾਲਮਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਤੋਪਾਂ ਨਾਲ ਫਾਇਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਜਿੱਥੇ ਵਿਰੋਧੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੋਨੋ ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਡਸਾਈਡਾਂ ਤੋਂ ਫਾਇਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸਨ, ਵਧੇਰੇ ਤੋਪਾਂ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਫਾਇਰਪਾਵਰ ਦਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੁਝਾਨਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬੰਦੂਕਾਂ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਕੁਦਰਤੀ ਤਰੱਕੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਸੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ।
1840 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ, ਭਾਫ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੇ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਹਵਾ 'ਤੇ ਘੱਟ ਨਿਰਭਰਤਾ ਲਿਆਂਦੀ ਅਤੇ ਪੇਚ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ, ਲੱਕੜ ਦੇ ਹਲਕੇ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ; ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸੈਲ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਧੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲਗਭਗ 1859 ਵਿਚ ਆਇਰਨਕਲੈੱਡ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲਾਈਨ ਦੇ ਭਾਫ-ਸਹਾਇਤਾ ਵਾਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਆਇਰਨਕਲੈਡ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਪੂਰਵਜ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸਦਾ ਅਹੁਦਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ "ਸ਼ਿਪ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਆਫ਼ ਬੈਟਲ" ਜਾਂ ਹੋਰ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ, "ਲਾਈਨ-ਆਫ਼-ਬੈਟਲ-ਸ਼ਿਪ" ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਕੁਚਨ ਹੈ।
19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜ਼ਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਅਤੇ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ "ਲਾਈਨ ਦਾ ਜਹਾਜ਼" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹਲਕੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਸਕਾਉਟਸ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਫਲੈਗਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਫਲੀਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਰਿਲੇਅ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਫਲੈਗਸ਼ਿਪ ਤੋਂ, ਲਾਈਨ ਦਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪੁਨਰ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ
ਸੋਧੋਅੱਜ ਬਾਕੀ ਪਈ ਲਾਈਨ ਦਾ ਅਸਲ ਜਹਾਜ਼ ਐਚਐਮਐਸ ਵਿਕਟੋਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪੋਰਟਸਮਾਊਥ ਵਿੱਚ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ 1805 ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਫਲਗਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਐਡਮਿਰਲ ਹੋਰਾਟਿਓ ਨੇਲਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਕਟਰੀ ਡ੍ਰਾਈਡੌਕ ਵਿਚ ਹੈ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਰਾਇਲ ਨੇਵੀ ਵਿਚ ਇਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਲੂ ਜੰਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੇਵੀ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ।[1]
ਰੈਗਲਸਕੇਪੇਟ ਵਾਸਾ, ਬਾਲਟਿਕ ਵਿਚ 1628 ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1956 ਤਕ ਗੁੰਮ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1961 ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਚੰਗੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ, ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਟਾਕਹੋਮ, ਸਵੀਡਨ ਵਿਚ ਵਸਾ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਸਵੀਡਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੰਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ। ਅੱਜ ਵਾਸਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖਣ ਵਾਲਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Smith, Emily (5 December 2011). "HMS Victory: World's oldest warship to get $25m facelift". CNN.com. Turner Broadcasting System, Inc. Retrieved 11 September 2013.