ਸਾਂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ
ਸਾਂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਸਾਂਸੀਬੋਲੀ, ਜਾਂ ਭਿੱਖੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਇੱਕ ਉੱਚ ਖਤਰਨਾਕ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਭ੍ਰਾਂਤਿਕ ਸਾਂਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
| ਸਾਂਸੀ | |
|---|---|
| ਸਾਂਸੀਬੋਲੀ | |
| ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ | ਭਾਰਤ |
| ਇਲਾਕਾ | ਰਾਜਸਥਾਨ |
| ਨਸਲੀਅਤ | ਸਾਂਸੀ |
Native speakers | 80,000 (2000–2002)[1] |
ਇੰਡੋ-ਯੂਰੋਪੀਅਨ
| |
| ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | Either:ssi – ਸਾਂਸੀkbu – ਕਬੂਤਰਾ |
| Glottolog | sans1271 ਸਾਂਸੀkabu1254 ਕਬੂਤਰਾ |
ਐਥਨੋਲੌਗ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ (ਪੱਛਮੀ ਹਿੰਦੀ) ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਖਿਆ। ਕੁਝ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ।[2] ਗਲੌਟੋਲੋਗ ਇਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ, ਸਾਂਸੀ ਬੋਲੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੂਗੋਲਿਕ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਖੇਤਰੀ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੀਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਬੂਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ, ਇਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਮਾਰਵੜੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧੁਨੀਆਤਮਕ ਅਤੇ ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਉਧਾਰ ਲਏ ਹਨ।
ਸਾਂਸੀਬੋਲੀ ਨੂੰ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੱਕ ਅਸਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਸਥਾਪਨ ਦੀ ਕਗਾਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਂਸੀ ਆਪਣੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਂ ਮਰਾਵੜੀ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦੇਣਗੇ।