ਸੁਮਤੀ ਰਾਓ (ਜਨਮ 5 ਦਸੰਬਰ 1956) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਧਾਂਤਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਹਰੀਸ਼-ਚੰਦਰ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਹੈ ਜੋ ਸੰਘਣਾ ਪਦਾਰਥ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।[1][2] ਉਹ 2000 ਤੋਂ 2008 ਤੱਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਪਿਓਰ ਐਂਡ ਅਪਲਾਈਡ ਫਿਜ਼ਿਕਸ (IUPAP) ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ

ਸੋਧੋ

ਰਾਓ ਨੇ 1977 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬੜੌਦਾ ਤੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ 1979 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੰਸਥਾਨ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਨਿਊਟ੍ਰੀਨੋ ਓਸੀਲੇਸ਼ਨ ' ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਰਾਬਰਟ ਸ਼੍ਰੋਕ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਸਟੋਨੀ ਬਰੂਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਯੂਐਸ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਂਡ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਥਿਊਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੀਐਲ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ[1]

ਖੋਜ ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਰਾਓ ਨੇ ਗ੍ਰੈਂਡ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਥਿਊਰੀਆਂ ਦੇ ਉਪ-ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਫਰਮੀਲਾਬ ਅਤੇ ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ-ਮੈਡੀਸਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ-ਡਾਕਟੋਰਲ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1987 ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਫਿਜ਼ਿਕਸ, ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ[3][4] ਉਸਨੇ ਖੋਜ ਦੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਸਿਧਾਂਤਕ ਸੰਘਣਾ ਪਦਾਰਥ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ਾਤ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਅਸ਼ੋਕ ਸੇਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਉਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।[5] ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿਖਲਾਈ ਹੁਣ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ।[6]

ਰਾਓ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹਰੀਸ਼-ਚੰਦਰ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (HRI) ਵਿੱਚ ਸੰਘਣੇ ਪਦਾਰਥ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹਨ ਅਤੇ 1995 ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਹਨ[7] ਉਹ ਕੁਆਂਟਮ ਤਾਰਾਂ, ਕੁਆਂਟਮ ਬਿੰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮਾਪਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੇਸੋਸਕੋਪਿਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।[8][9]

ਉਸਨੇ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ, ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਥਿਊਰੀਟਿਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ICTS), ਅਤੇ ਅਬਦੁਸ ਸਲਾਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਥਿਊਰੀਟਿਕਲ ਫਿਜ਼ਿਕਸ (ICTP), ਟ੍ਰਾਈਸਟੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1] ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ, ਭੋਪਾਲ (IISER ਭੋਪਾਲ), ਭੋਪਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ / ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਹੈ।[10]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 1.2 "Physics Faculty". www.hri.res.in. Retrieved 2020-05-27.
  2. "Fellowship | Indian Academy of Sciences". www.ias.ac.in. Retrieved 2020-05-27.
  3. "Indian Academy of Sciences talk page of Sumathi Rao".
  4. "Research Associates (Postdocs) | Theoretical Physics Department" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-05-28.
  5. "India's million-dollar scientist". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2012-08-08. Retrieved 2020-06-05.
  6. "Overcoming fear and forging ahead" (PDF).
  7. "Sumathi Rao | Perimeter Institute". www.perimeterinstitute.ca. Retrieved 2020-06-03.
  8. "Sumathi Rao". www.hri.res.in. Retrieved 2020-06-03.
  9. "INSPIRE". inspirehep.net. Retrieved 2020-06-03.
  10. "Department of Physics". Indian Institute of Science, Education & Research- Bhopal (IISER-Bhopal). Archived from the original on 2022-09-22. Retrieved 2023-04-14.