ਸੁਰਾਵਰਮ ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ
ਸੁਰਾਵਰਮ ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ (1896–1953) ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਰਾਜ (ਹੁਣ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ), ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸੀ।
ਜ਼ਿੰਦਗੀ
ਸੋਧੋਸੁਰਾਵਰਮ ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਮਈ 1896 ਨੂੰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਰਾਜ ਦੇ ਗਦਵਾਲ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬੋਰਾਵੇਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [1] ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਰੰਗੰਮਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਨਾਰਾਇਣਾ ਰੈਡੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਮਹਿਬੂਬਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇਤਿਕਲਾਪਦੂ ਸੀ। ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਵਿਦਿਆ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ ਦੇ ਕੁਰਨੂਲ ਸਥਿਤ ਘਰ ਵਿਖੇ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਸਨੇ ਸੰਸਾਰੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਵਿਆਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਵੇਲਾਲਾ ਸ਼ੰਕਰਸਾਸਤਰੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਨਿਜ਼ਾਮ ਕਾਲਜ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਐਫ.ਏ. ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਬੀਏ ਅਤੇ ਬੀਐਲ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਕੀਲ ਬਣ ਗਿਆ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ ਤੇਲਗੂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ, ਆਂਧ੍ਰੂਲਾ ਸਾਂਘਿਕ ਚਰਿਤ੍ਰ, ਲਿਖਿਆ ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1949 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਈ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤੇਲਗੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਸੀ ਜੋ ਸਰਬੋਤਮ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਸਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ( ਕੇਂਦਰ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰਮ ) ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। 1970 ਵਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਪਾਠ ਸੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਤੇਲਗੂ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਹ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਤੇਲਗੂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਲੇਖਾਂ, ਨਾਵਲਾਂ, ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ, “ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅੰਧ੍ਰੂਲੂ ਬ੍ਰਾਊਨਵੰਧਰਾਮ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ-ਤੇਲਗੂ) ਮਤਲਾਦਾਈਟ ਮੈਮੂ ਤਾਰਕਿਆਂਧਰਮ (ਉਰਦੂ-ਤੇਲਗੂ) ਮਤਲਾਦਤੂਮੂ। (ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਂਧਰਾ ਟੈਂਗਲਿਸ਼ (ਤੇਲਗੂ-ਇੰਗਲਿਸ਼) ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਤੁਰਦੂ (ਤੇਲਗੂ-ਉਰਦੂ) ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ।” [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਉਸਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਸੀ, “ਗੋਲਕੌਂਡਾ ਕਵੂਲੂ” ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ 354 ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੈਡੀ ਨੇ ਲਗਭਗ ਚਾਲੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਜ਼ਾਮਰਾਸ਼ਟਰ ਪਲਾਨਮ, ਮੋਗਾਲਾਈ ਕਥਾਲੂ, ਸੰਘੋਧਧਰਾਨਾ, ਉਛਾਲਾ ਵਿਸ਼ਾਦਮੂ, ਗ੍ਰੈਂਡਹੈਲਯਾਮੂ, ਹਿੰਦੂਵੁਲਾ ਪਾਂਡੁਗਲੂ, ਹੈਂਦਵਾ ਧਰਮਵੀਰੁ, ਯੁਵਾਜਨਾ ਵਿਗਿਆਨਮ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਧ੍ਰੁਲਾ ਸੰਘਿਕਾ ਚਰਿਤ੍ਰ (ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਆਂਧਰਾ) ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ, “ਕੇਂਦਰੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ,” ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਤੇਲਗੂ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਨੁਕਤੇ ਸਨ:. ਮਰਦ ਨੰਨਿਆ ਦੇ ਸਮੇਂ (AD 1000 ਈ.) ਵਿਚ ਮੈਟਲੁ (ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਦਰੀਆਂ) ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ। ਤੇਲਗੂ ਲਿਪੀ ਨੂੰ "ਓਨਮਾਲੂ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੈਵਵਾਦ ਦੇ ਓਮ ਨਮ੍ਹਾ ਸਿਵਾਏ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। . ਰੈਡੀ ਅਤੇ ਵੇਲਾਮਾ ਤੇਲਗੂ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਪਰਵਾਸੀ ਸਨ। ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਕੁਟਾ ਰੈਡੀ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੇਲਾਲੂ ਵੇਲਾਮਾ ਬਣ ਗਏ। ਵੇਲਾਮਾ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸਨ ਅਤੇ ਰੈਡੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀਨਾਧਾ ਦੇ ਸਮੇਂ (15 ਵੀਂ ਸਦੀ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।