ਅਨੰਤ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇਸਾਈ

ਅਨੰਤ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇਸਾਈ (ਜਨਮ 17 ਅਕਤੂਬਰ 1853 ਵਾਲਾਵਲ ਵਿੱਚ, ਉਪਨਾਮ ਭਾਊਸਾਹਿਬ ਟੋਪੀਵਾਲਾ) ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਸਾਵੰਤਵਾੜੀ ਰਾਜ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਵੇਚ ਕੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1906 ਵਿੱਚ ਵਰਮਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੇਸਾਈ ਨੇ ਬੜੌਦਾ ਅਤੇ ਮੈਸੂਰ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਏ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 1945 ਤੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਅਸਲ ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਪ੍ਰੈੱਸ ਫਰਮ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ। [1] [2]

ਅਨੰਤ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇਸਾਈ
ਜਨਮ(1853-10-17)17 ਅਕਤੂਬਰ 1853
ਵਾਲਵਲ, ਸਾਵੰਤਵਾੜੀ], ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਪੇਸ਼ਾਵਪਾਰੀ

ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਾੜੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਦੇਸਾਈ ਤੀਜੀ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵਧਾ ਸਕਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਆ ਗਿਆ। ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਉਸ ਦੇ ਟੋਪੀ (ਸਿਰ ਤੇ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ) ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ਟੋਪੀਵਾਲਾ ਪੈ ਗਿਆ। [3]

ਦੇਸਾਈ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਮਾਲਵਨ ਵਿਖੇ ਅਨੰਤ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇਸਾਈ ਟੋਪੀਵਾਲਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਉਸ ਦੇ ਉਪਨਾਮ ਤੋਂ ਟੋਪੀਵਾਲਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1911 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4] ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੜਕਾਂ, ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[5] ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਉਸਨੂੰ "ਰਾਓਬਹਾਦੁਰ" ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[6]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Kajri Jain (2007), Gods in the Bazaar: The Economies of Indian Calendar Art, Duke University Press, p386
  2. Deccan Herald, Of royal canvas, undated, accessed 30 October 2012
  3. Kadam, Kumar. "ध्येयवादी माणसाच्या यशोमंदिराची शतकपूर्ती" (in Marathi). Maharashtra Times. Retrieved Sep 24, 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)[permanent dead link]
  4. "Malvan". Archived from the original on 2008-01-07. Retrieved 2012-09-23.
  5. "R.B.Anant Shivaji Desai Topiwala Library".
  6. Kadam, Kumar. "ध्येयवादी माणसाच्या यशोमंदिराची शतकपूर्ती" (in Marathi). Maharashtra Times. Retrieved Sep 24, 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)[permanent dead link]