ਅੰਬੁਜਮਾਲ
ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਦੇਸੀਕਚਾਰੀ ਉਰਫ਼ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਯੰਗਰ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ।[1] ਇਕ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ, ਉਸਨੇ ਸਿਵਲ ਅਵੱਗਿਆ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਨੂੰ 1964 ਵਿਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1993 ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
S. Ambujadambal | |
|---|---|
| ਜਨਮ | S. Ambujammal 8 ਜਨਵਰੀ 1899 chennai(Madras), India |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | Ambujam Ammal |
| ਪੇਸ਼ਾ | freedom fighter, Treasurer of the Women’s Swadeshi League, Vice-President of the Tamil Nadu Congress Committee, social worker |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | S Desikachari |
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਅੰਬੁਜਮਾਲ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਜਨਵਰੀ 1899 ਨੂੰ ਸ. ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਯੰਗਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਰੰਗਨਾਯਕੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਯੰਗਰ ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸਨ ਅਤੇ ਸਵਰਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਦੇ ਨਾਨਾ ਸਰ ਵੀ. ਭਸ਼ਿਅਮ ਅਯੰਗਰ ਸਨ, ਜੋ ਮਦਰਾਸ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਐਡਵੋਕੇਟ-ਜਨਰਲ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਜੱਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸੀ। ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਨੇ 1910 ਵਿਚ ਕੁੰਬਕੋਨਮ ਤੋਂ ਇਕ ਐਡਵੋਕੇਟ ਐਸ. ਦੇਸੀਕਾਚਾਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ, ਉਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਸਾਰੂ ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਦਿਲਚਸਪੀ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਸੁਬਲਾਕਸ਼ਮੀ, ਡਾ. ਮੁਥੁਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈਡੀ ਅਤੇ ਮਾਰਗਰੇਟ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਕੇ ਹੋਈ। ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਨੇ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰਦਾ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪਾਰਟ-ਟਾਈਮ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਹ 1929 ਤੋਂ 1936 ਤੱਕ ਸਰਾਡਾ ਲੇਡੀਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭੈਣ ਸੁਬਲਾਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1929 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲੀਗ, ਮਦਰਾਸ ਦੀ ਖਜ਼ਾਨਚੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਲੀਗ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦਿਆਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਇੱਕ ਗੈਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿੰਗ ਸੀ।
ਯੋਗਦਾਨ
ਸੋਧੋਅੰਬੁਜਮਾਲ ਨੇ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਪੜਿਆਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ - ਉਸ ਨੂੰ 1932 ਵਿਚ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਦੋ ਵਾਰ ਕੈਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਉਸ ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1948 ਵਿਚ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਗਾਂਧੀ ਨੀਲਾਯਮ ਦੀ ਤਿਆਨਪੇਟ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਥੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਦੁੱਧ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਕਾਂਜੀ (ਗਰੀਬ) ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਦਗੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅੱਕੱਮਾ, ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਖਾਦੀ ਪਹਿਨਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਮਣਕੇ ਦੇ ਤਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪਹਿਨਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।[2]
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਆਸ਼ਰਮ, ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ, ਜੋ ਸਵੈ-ਸਤਿਕਾਰ ਸਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦਾ ਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਗਾਂਧੀ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਉਥੇ ਸਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ) ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਖ 'ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।[3]
ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਵਿਚ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਤਾਮਿਲ ਵਿਚ ਗਾਂਧੀ ਬਾਰੇ ਤਿੰਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। 1964 ਵਿਚ ਅੰਬੁਜਮਾਲ ਨੇ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ