ਆਇਰਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ
ਆਇਰਲੈਂਡ ( Éire ) ਯੂਰਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸੌਂਦਰਿਆ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਹਰਿਆਲੀ ਵਲੋਂ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਟਾਪੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 20ਵੇਂ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 3.95 ਕਰੋਡ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਆਇਰਲੈਂਡ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਵਲੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। 3 ਮਈ 1921 ਨੂੰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਭਾਜਨ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 6 ਦਿਸੰਬਰ 1922 ਨੂੰ ਇਹ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਲੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਕੇ ਇੱਕ ਵੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਰਾਜ ਵਲੋਂ ਇਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦਰਜਾ 29 ਦਿਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੰਨ 1949 ਨੂੰ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਾਰਾ ਰੂਪ ਵਲੋਂ 'ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ' ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਅੰਕਿਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਭਾਗ ਅੱਜ ਵੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਨ 1949 ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਲੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਵੱਲ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਸੰਨ 1950 ਵਿੱਚ ਯੂਰਪਿਅਨ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰੀ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਵਿਕਸਿਤ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵੱਲੋਂ ਇਸਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਆ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਕਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਛੇਵੇਂ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ, ਆਰਥਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ, ਮਾਨਵਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਗਿਣਤੀ ਉੱਚਤਮ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
ਸੋਧੋਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਮੂਲਤ, ਜੋ ਹਿਕਾਇਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੁਣ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਸੇ ਆਇਰਿਸ਼ ਆਪਣੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅੱਜ ਵੀ ਓਨੇ ਹੀ ਆਸਥਾਵਾਨ ਹੈ ਜਿੰਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਰੀਤੀ - ਰਿਵਾਜਾਂ, ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਇਰਿਸ਼ ਖੁੱਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜਰਾ ਵੀ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਹੀ ਖੁਲ੍ਹਾਪਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਅਵਹਾਰਕੁਸ਼ਲਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਸੁਦ੍ਰੜ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਇਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਇੱਥੇ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ। ਆਇਰਿਸ਼ ਭਾਸ਼ਾ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਬੋਲ - ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਆਇਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਅਂਗ੍ਰੇਜੀ ਦੋਨ੍ਹੋਂਭਾਸ਼ਾਵਾਂਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਦੀ ਜੀਵਨ - ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਡ਼ੀ ਤਬਦੀਲੀ ਆ। ਵੱਡੇ ਕਲਸ਼ ਦਾ ਸਥਾਨ ਛੋਟੇ ਅਪਾਰਟਮੇਂਟਸ ਨੇ ਲੈ ਲਿਆ, ਫਾਇਰਪੇਲੇਸ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੇਂਟਰਲ ਹੀਟਿਗ ਸਿਸਟਮ ਨੇ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਿਕਾਇਤੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਭੋਜਨ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਨੇ ਲੈ ਲਈ। ਆਇਰਿਸ਼ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਮਾਸ ਅਤੇ ਆਲੂ ਦਾ ਵਰਤੋ ਬਹੁਤਾਇਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨਾਜਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣੀ ਬਰੇਡ ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਆਇਰਿਸ਼ ਆਪਣੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਗਰੂਕ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਤਾਜੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਦ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ, ਚਾਇਨੀਜ, ਇਟੈਲਿਅਨ ਅਤੇ ਮੈਕਸਿਕਨ ਭੋਜਨ ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਜਵਾਨ ਵਰਗ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ
ਸੋਧੋਆਇਰਿਸ਼ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਭੂਮੀ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਨ 1998 ਵਿੱਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਪੂਰੀ ਭੂਮੀ ਦੇ ਖੇਤਰਫਲ ਦਾ ਕੇਵਲ 19,5% ਭਾਗ ਹੀ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲਗਭਗ 6 % ਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ਅਨਾਜ ਜਿਵੇਂ ਕਣਕ, ਜੌਂ, ਮੱਕੀ ਆਦਿ ਅਨਾਜ ਉਗਾਏ ਗਏ ਸਨ 1,5 % ਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ਹਰੀ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਰਥਾਤ ਭੂਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਭਾਗ ਪਸ਼ੂ-ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਸ਼ੂ- ਪਾਲਣ ਇੱਥੇ ਦੀ ਨਿਰਿਆਤ-ਕਮਾਈ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਮਾਸ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਿਆਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ 60% ਗਾਂ ਦੇ ਮਾਸ, ਅਤੇ ਦੁਗਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਲੋਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬੀਫ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਕਿ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 130, 000 ਕਿਸਾਨ ਹਨ। ਸੰਨ 2002 ਦੇ ਅੰਕਡ਼ਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 13 % ਕਿਸਾਨ 35 ਸਾਲ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਹੈ, 46 % ਕਿਸਾਨ 35 ਅਤੇ 55 ਸਾਲ ਦੇ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, 21 % ਕਿਸਾਨ 55 ਅਤੇ 65 ਸਾਲ ਦੇ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ 20 % ਕਿਸਾਨ 65 ਸਾਲ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਮਰ ਦੇ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭੂਮੀ ਦਾ ਮਾਲਿਕ ਹੋਣਾ ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ ਅਤੇ ਕਮਾਈ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਵੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਰਵੇ ਵਲੋਂ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਨੌਕਰੀ ਜਾਂ ਆਪ ਦੇ ਪੇਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਰੂਚੀ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਉਦਯੋਗ ਕੱਪੜੇ ਉੱਤੇ ਛਪਾਈ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਮੱਛੀ-ਪਾਲਣ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਪੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਵੰਡ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਏਫ.ਡੀ. ਆਈ.ਆਈ. ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੇਕੇਂਡਰੀ ਅਤੇ ਹਾਇਇਰ ਤਿੰਨ ਸਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਧਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੰਨ 1960 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਅਨੇਕ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਏ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਰੇ ਸਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨਿਸ਼ੁਲਕ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਕੇਵਲ ਕੁੱਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਹੀ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੇਕੇਂਡਰੀ ਅਤੇ ਹਾਇਇਰ ਤਿੰਨ ਸਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਧਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੰਨ 1960 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਅਨੇਕ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਏ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਰੇ ਸਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨਿਸ਼ੁਲਕ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਕੇਵਲ ਈ0 ਯੂ0 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਹੀ ਹੈ। ਅਰੰਭ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਰੀਰਕ, ਬੌਧਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਕਰਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁੱਖਤ: ਨੇਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ, ਮਲਟੀਡੋਮਿਨੇਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੇਕੇਂਡਰੀ ਸਕੂਲ ਤੱਕ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹੀ ਹਨ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁੱਖਤ, ਮਲਟੀਸਕੂਲ, ਕੰਪ੍ਰੀਹੇਂਸਿਵ ਸਕੂਲ, ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਜਾਂ ਵੋਲੇਨਟਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ 12 - 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪਰਵੇਸ਼ ਲੈਂਦੇ ਹੈ ਅਤੇ 17 - 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੀਵਿਗ ਸਰਟਿਫਿਕੇਟ ਪਰੀਖਿਆ ਦੇਕੇ ਸੇਕੇਂਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੈ। ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਏ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਟਾਪ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ . ਕੰਮ ਵੇਬਸਾਈਟ 2008 ਦੇ ਆਂਕੜੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਡਵਲਿਨ ਟਰਿਨਿਟੀ ਕਾਲਜ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸੱਬਤੋਂ ਉੱਤਮ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯੋਂ ਵਿੱਚ 49ਵੇਂ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਡਬਲਿਨ ਨੂੰ 108ਵੇਂ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਕਾਰਕ ਨੂੰ 226 ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ, ਡਬਲਿਨ ਸਿਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ 302 ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਡਬਲਿਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਟੇਕਨਾਲਾਜੀ 328 ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਧਰਮ
ਸੋਧੋਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਨਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲਗਭਗ 92 % ਆਬਾਦੀ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲੀਕ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੇਵਲ 3 % ਲੋਕ ਪ੍ਰੋਟੇਸਟੇਂਟ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਣਦੇ ਹੈ, ਗਿਰਜਾ ਘਰ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੂੰ 2 . 35 % ਪ੍ਰੇਸਵਾਇਟੇਰਿਅਨ ਨੂੰ 0 . 37 % ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਨੂੰ 0 . 14 % ਅਤੇ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਪਰ ਸਥਿਰ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣੇ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਸ਼ ਸਮੁਦਾਏ ਦਾ 0 . 04 % ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦਾ 0 . 11 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਸੰਨ 2005 ਵਿੱਚ ਯੂਰੋਵਾਰੋਮੀਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕਰਾਏ ਗਏ ਸਰਵੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 73 % ਆਇਰਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਗਾਂਡ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹੈ। 22 % ਆਤਮਾ ਵਰਗੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਵਲ 4 % ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰੱਬ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਲਾ
ਸੋਧੋਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਅਜਾਇਬ-ਘਰ ਅਤੇ ਕਲਾਦੀਰਘਾਵਾਂਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮੁੱਖਤ, ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਵਲੋਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਈ ਪਰੋਗਰਾਮ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈ। ਸੇਲਟਿਕ ਮਿਊਜਿਕ ਇੱਥੇ ਦਾ ਪਾਰਮਪਰਿਕ ਸੰਗੀਤ ਹੈ, ਜੋ ਆਇਰਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਗ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਰੰਗ ਮੰਚ ਉੱਤੇ ਆਇਰਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਦਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜੇੰਸ ਗਾਲਵੇ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਬੇਜੋੜ ਹੈ। ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਸੇਲਟਿਕ ਆਰਟ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਕਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੇਖਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਮੇਟਰੀ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੇਲਟਿਕ ਕਰਾਸ, ਨਾਟਵਰਕ ਡਿਜਾਇਨ, ਸੇਲਟਿਕ ਟਰੀ ਆਫ ਲਾਇਫ, ਸਪਾਇਰਲ ਡਿਜਾਇਨ, ਪਾਰਟਕੁਲਿਸ ਡਿਜਾਇਨ ਆਦਿ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਮਾਨਤਾ ਵਲੋਂ ਜੁਡ਼ੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦਾ ਸੇਂਟ ਪੇਟਰਿਕ ਦਿਨ ਤਿਉਹਾਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾ ਵਲੋਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਅਨੇਕਾਂ ਪਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈ।