ਹੋਸੂਰ ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ (ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ) ( ਕੰਨੜ: ಎಚ್. ಎನ್. ಮೂರ್ತಿ) (1924–2011) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ, ਲੇਖਕ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ ਜੋ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਯੂਟ ਆਫ ਮੈਂਟਲ ਹੈਲਥ ਐਂਡ ਨਿਯੂਰੋ ਸਾਇੰਸਜ਼ ( ਨਿਮਹੰਸ ) ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ।[4] ਉਹ ਬੰਗਲੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 1924 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਮਾਪਿਆਂ ਹੋਸੂਰ ਰਾਮਸਵਾਮਈਆ ਸੁੱਬਾ ਰਾਓ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਾਜਮਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਭਦਰਵਤੀ ਕਸਬੇ ਵਿਖੇ "ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਸਟੀਲ ਪਲਾਂਟ" ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ।

ਐਚ.ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ
Dr H. N. Murthy
Dr H. Narayan Murthy, Belgium, 1954
ਜਨਮ
Hosur Narayan Murthy

1924
ਮੌਤ22 ਅਗਸਤ 2011(2011-08-22) (ਉਮਰ 87)
Bangalore, India
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾIndian
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰUniversity of Mysore, Katholieke Universiteit Leuven (Belgium)
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧbehavioral therapy[3]
ਪੁਰਸਕਾਰ"Bhabha Memorial Gold Medal" (Best scholar in Philosophy and Psychology)[1]
ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ
ਖੇਤਰPsychology, behavioral therapy, schizophrenia, depression
ਅਦਾਰੇMysore State Mental Hospital, Ranchi European Lunatic Asylum, National Institute of Mental Health and Neuro-Sciences (NIMHANS)
ਡਾਕਟੋਰਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀDr Padma Murthy[2]
ਹੋਰ ਉੱਘੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀDr Padma Murthy, Dr M.S .Thimmappa
ਵੈੱਬਸਾਈਟH. Narayan Murthy

ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

 
ਡਾ: ਐਚ.ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ

ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਆਪਣੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਮੈਸੂਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਦਰਵਤੀ ਵਿਖੇ ਕੀਤੀ। ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ, ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੇ ਕਾਲਜ, ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਡਾ. ਐਮ.ਵੀ.ਗੋਪਲਾਸਵਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਸ਼ਿਪ ਅਧੀਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ (ਬੀ.ਏ.) ਕਰਨ ਲਈ।[5] ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਾਲਜ, ਮੈਸੂਰ ਵਿਖੇ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਖੋਜ-ਪੱਤਰ "ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਰੀਓਟਾਈਪਸ" ਸੀ - ਇਸਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ (ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਅੜੀਅਲ ਪ੍ਰਭਾਵ)। 1952 ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੇ, ਐਚ ਐਨ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਵਿਦਵਾਨ ਦੇ ਲਈ "ਭਾਭਾ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ"[1] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਐਮ.ਵੀ. ਗੋਪਾਲਸਵਾਮੀ ਸੋਧੋ

ਡਾ. ਐਮ.ਵੀ.ਗੋਪਲਾਸਵਾਮੀ,[6] ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਥੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਮੈਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (1924) ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਡਾ. ਚਾਰਲਸ ਸਪੀਅਰਮੈਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਿਸਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸਨੇ ਲੰਦਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ, ਐਮਵੀ ਗੋਪਾਲਸਵਾਮੀ ਇਕੱਲੇ ਇਕੱਲੇ ਟਰਾਂਸਪੌਂਡਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਪਰਤਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੁਕੀਨ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[7] ਉਸਨੂੰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਲਈ ਸ਼ਬਦ " ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ " ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।,[8][9][10][11] ਇੱਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਪਾਠਕ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ, ਗੋਪਾਲਾਸਵਾਮੀ ਦੇ " ਤੰਤ੍ਰ ਫ਼ਿਲਾਸਫੀ" ਅਤੇ "ਮਾਡਰਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ" ਦੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ। ਮੈਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉੱਘੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਨਾਲ - ਐਸ. ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਸ਼ਾਸਤਰੀ (ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ)। ਇਤਫਾਕਨ, ਐਚ. ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਐਸ. ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 
ਹੇਠਲੀ ਕਤਾਰ (ਬੈਠੀ) ਐਲਆਰ: ਤੀਜੀ-ਐਮਵੀ ਗੋਪਾਲਸਵਾਮੀ, ਚੌਥੀ- ਐੱਸ. ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤਾ ਸਾਸਤਰੀ

ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਨੇ 1954 ਵਿੱਚ ਮੈਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਐਮ.ਵੀ.ਗੋਪਲਾਸਵਾਮੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ (ਐਮ.ਏ.) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟੋਰਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ " ਰਾਂਚੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਲੂਨੈਟਿਕ ਪਨਾਹ " ਅਤੇ "ਮੈਸੂਰ ਸਟੇਟ ਮੈਂਟਲ ਹਸਪਤਾਲ"[12] ਅਹੁਦੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਸਨ।[5]

ਡਾਕਟੋਰਲ ਅਧਿਐਨ ਸੋਧੋ

ਮਾਇਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਦੇ ਐਵਾਰਡ ਲਈ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟੋਰਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ, "ਕੈਥੋਲਿਕ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਲੂਵੇਨ " ਜਾਂ ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ "ਕੈਥੋਲਿਕ ਯੂਨਾਈਟਿਸੀਟ ਲਿuਵਨ" ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਉਸਦਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਵਿਸ਼ਾ "ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ" ਸੀ। ਇੱਕ ਪੀਐਚਡੀ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, "ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਕਸਲਸੀਅਰ" ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਡਾ. ਯੂਰਪ ਵਿਚ, ਡਾ. ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਤੀ ਨੇ " ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਥੈਰੇਪੀ " ਦੀ ਸੂਖਮਤਾ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਘਰ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਮੈਨਿਕ ਡਿਪਰੈਸਿਵ ਸਾਈਕੋਸਿਸ ਅਤੇ ਸਕਿਜ਼ੋਫਰੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸ਼ਾਇਦ ਲਿuਵੈਨ ਵਿਖੇ ਹੋਣ ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋ ਗਈ।[4]

ਯੋਗਦਾਨ ਸੋਧੋ

 
ਡਾ: ਐਚ. ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ (ਨਿਮਹੰਸ ਵਿਖੇ)

ਬੈਲਜੀਅਮ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਸਮੇਂ, ਡਾਕਟਰ ਐਚ. ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ, ਬੰਗਲੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਯੂਟ ਆਫ ਮੈਂਟਲ ਹੈਲਥ ਐਂਡ ਨਿਯੂਰੋ ਸਾਇੰਸਜ਼ ( ਨਿਮਹੰਸ ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ, ਜਿਥੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤਕ, ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਵਿਹਾਰਕ ਇਲਾਜ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ।,[13][14] ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨਿਕਲ ਨਿਯੂਰੋਸਾਈਕੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ,[15] ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਸਕੇਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ।[16] 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਜ਼ਰੀਆ, ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਇਲਾਜ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਵਾਂ ਸੀ ਅਤੇ ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ਦਿਖਾਈ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ, ਬਲਕਿ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਐਚ.ਐਨ.ਮੂਰਤੀ ਅਜਿਹੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਵੇਖੀ। ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਿਚ੍ਚਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ ( ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ[17]) ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਜਾਇਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਤਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜੇ ਵੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਐੱਨ.ਐੱਨ. ਮੂਰਤੀ[18] ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ "ਮਲਟੀਫਾਸਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ" ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੁਝ ਨਿਦਾਨ ਸਕੇਲ ਇੱਥੇ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ:

"ਸਾਈਕਲੋਥਿਮੀਆ-ਸਕਿਜ਼ੋਥੈਮੀਆ ਦਾ ਐਕਸਟ੍ਰੋਜ਼ਨ-ਇਨਟ੍ਰੋਵਰਜ਼ਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ" ਤੇ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਯੋਟੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।[19] "ਜੈਵਿਕ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਨਪੁੰਸਕਤਾ" ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ "ਜੈਵਿਕ ਦਿਮਾਗੀ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਬੈਟਰੀ" ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ "ਕਲੀਨਿਕਲ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਰਨਲ" ਦੇ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।[20] ਇੱਕ ਹੋਰ, ਕੁਝ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਪਰ ਦਿਲਚਸਪ ਪਹਿਲੂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਚ. ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਂ ਕੱਟਿਆ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਿਆਂ ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਸਨ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਰਿਪੋਰਟ ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ ਕਲੀਨਿਕਲ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀ ਦੇ ਸਤੰਬਰ 1978 ਦੇ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਸੀ।[21][22][23] ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ “ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼” ਨਾਲ ਉਸਦਾ “ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ” ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ 1983 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਐਚ. ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਮੈਡੀਸਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਆਰਥਿਕ ਹਕੀਕਤ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ।[24] ਡਾ ਇੱਕ ਲੇਖ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਸਹਾਇਤਾ ਈਟੀਓਲੌਜੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਦੇ (Nidana) ਆਯੁਰਵੈਦ ਅਤੇ ਐਲੋਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੈਡੀਸਨ ( "Apasmara" -Epilepsy) ਦੀ ਉਮਰ ਪੁਰਾਣੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਅਟੁੱਟ ਧਾਰਨਾ ਬ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।[25] "ਯੋਗੀਆਂ" ਅਤੇ "ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿਸ਼ਿਆਂ" ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਵਸਥ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ 1987 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਫਿਜ਼ੀਓਲੋਜੀ ਐਂਡ ਫਾਰਮਾਸੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਯੋਗਿਕ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਸੀ। ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਸਵੈ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ।[26]

ਵਿਰਾਸਤ ਸੋਧੋ

ਡਾ: ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਥੀ ਇੱਕ ਬੈਚਲਰ ਰਿਹਾ. ਉਸਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਕੋਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਡਾ. ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਡਾ. ਪਦਮ ਮੂਰਤੀ ਦੁਆਰਾ "ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ" 'ਤੇ ਡਾਕਟੋਰਲ ਰਚਨਾ ਲਈ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[27] ਉਸਦਾ ਦੂਸਰਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਡਾ ਐਮ.ਐਸ.ਟੀਮੱਪਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉਪ ਕੁਲਪਤੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।[28] ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਾਲੀ ਉਸਦੀ ਨਿੱਜੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਉਸਦਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਸੀ। ਡੂੰਘੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ, ਉਹ "ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮੁਤ" ਦੇ ਪ੍ਰਬਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ। ਡਾ. ਐਚ. ਐਨ ਮੂਰਤੀ ਦੀ 22 ਅਗਸਤ 2011 ਨੂੰ 87 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ. ਉਸਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ, "ਡਾ. ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਤੀ ਓਰਿਸ਼ਨ" ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਰ ਸਾਲ "ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਕਲੀਨਿਕਲ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀ" ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਬਾਇਓ-ਫੀਡਬੈਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਗਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ।[29] ਡਾ. ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ, ਉਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਡਾ. ਐਚ.ਐਨ. ਮੂਰਤੀ (ਬੰਗਲੌਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਕੁਲਪਤੀ) ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਜਲੀ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ:[30]

Dr. H. N. Murthy was a man of great character with unrelenting resolve and firm determination in his pursuit. He remained a bachelor, had deep philosophical interest, ever eager to see or make fresh interpretation of our ancient scriptures in tune with modern scientific discoveries, which we had umpteen number of occasions to discuss forgetting time and space, in and outside the classroom. We were drawn so close together, hours of debate on vexing topic done with such cordial, intimate and intense manner as equal friends than teacher-student relationship would enjoin.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. 1.0 1.1 Mysore, University. "List of Medals by Department of Philosophy". Departmental Webpage. University of Mysore. Retrieved 29 June 2013.
  2. Murthy, Padma. "Reference to Dr Padma Murthy as a Musician". Articles on Music. Yogasangeeta.org. Retrieved 29 June 2013.
  3. All India Institute of Speech & Hearing (1968). Behaviour Therapy and Speech Disorders. U.S.A: United States Dept of Health, Education and Welfare. p. 23.
  4. 4.0 4.1 Sastri, S.Srikanta. "Featured: H.Narayan Murthy". Biographical Sketch. www.srikanta-sastri.org. Retrieved 21 June 2013.
  5. 5.0 5.1 Sastri, S.Srikanta (2013-06-21). "H.N.Murthy: psychologist and philosopher". Biographical sketch. Srikanta Sastri Official Website. Retrieved 21 June 2013.
  6. Mysore, University of. "Department of Psychology". Profile of Eminent Psychologists. University of Mysore. Retrieved 21 June 2013.
  7. Potpourri, Kamat. "My Days in All India Radio IV". Diary. Kamat. Retrieved 21 June 2013.
  8. book, face. "Radio Pioneer". Facebook Page. facebook. Retrieved 21 June 2013.
  9. Mysorewalks, Royal. "Birth of AIR (All India Radio)". Diary. Vinay Nagaraju. Archived from the original on 8 ਜਨਵਰੀ 2014. Retrieved 21 June 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  10. Wordpress, Churmuri. "M.V.Gopalaswamy". Wordpress Diary. Churmuri. Retrieved 21 June 2013.
  11. Hindu, The (21 September 2010). "Making 75 years of AIR wave". The Hindu. Archived from the original on 25 ਸਤੰਬਰ 2010. Retrieved 21 June 2013. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  12. Hindu, The (23 March 2013). "A Healing Space". The Hindu. Retrieved 21 June 2013.
  13. India, ABA. "Association of India for Behaviour Analysis" (PDF). Newsletter. www.aba-india.org. Retrieved 21 June 2013.[permanent dead link]
  14. Psychology department, NIMHANS. "Behavioural Medicine". Website. www.nimhans.kar.nic.in. Archived from the original on 17 September 2014. Retrieved 21 June 2013.
  15. Michael J. Stevens; Danny Wedding (30 July 2004). Handbook of International Psychology. Taylor & Francis. p. 227. ISBN 978-0-415-94612-4. Retrieved 21 June 2013.
  16. Udai Pareek; T. Venkateswara Rao (1 January 1992). First Handbook of Psychological And Social Instruments. Concept Publishing Company. pp. 54–55. ISBN 978-81-7022-422-8. Retrieved 21 June 2013.
  17. Anthikad (2008). Psychology for Graduate Nurses. India: Jaypee Brothers. ISBN 978-8184481402.
  18. Murthy, H.N. "Scales for Psychological Assessment – UNODC". List. United Nations Office on Drugs and Crime. Retrieved 23 June 2013.
  19. Kyoto, University of. "Cyclothymia-Schizothymia". University Syllabus. Kytoto University. Retrieved 22 June 2013.
  20. Clinical Psychology, Journal of; Malavika Kapur, R.L.Kapur (January 1978). "A short screening battery of tests to detect organic brain dysfunction". Journal of Clinical Psychology. 34 (1): 104–111. doi:10.1002/1097-4679(197801)34:1<104::AID-JCLP2270340124>3.0.CO;2-T. PMID 641159.
  21. Examined, Reincarnation Claims; Satwant K Pasricha; Vinoda N Murthy (September 1978). "Examination of the claims of reincarnation in a psychotic condition". Indian Journal of Clinical Psychology. 5 (2): 197–202. Retrieved 22 June 2013.
  22. Murthy, H.N. "Examination of Claims of Reincarnation in a Psychotic State". Citation. National Sun Yat Sen University, Taiwan. Archived from the original on 8 ਜਨਵਰੀ 2014. Retrieved 23 June 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  23. Murthy, H.N.; Ian Stevenson; Satwant Parischa (July 1980). "Examination of Claims of Reincarnation in a Psychotic State" (PDF). Journal of the American Society for Psychical Research. 74: 330–348. Archived from the original (PDF) on 15 ਜੂਨ 2013. Retrieved 23 June 2013. {{cite journal}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  24. Murthy, H.N.; Sathyavathi.K, Kodandaraman.P (1983). A Comparative Study of Suicides and attempted suicides in women. Indian Journal of Psychological Medicine. Vol. 6. pp. 44–49. ISBN 9781552500187. Retrieved 23 June 2013.
  25. Murthy, Chaturvedi, H.N., D.D. "Etiology (Nidana) of Mental Diseases in Ayurveda". Treatise. cscs.res.in. Archived from the original on 2014-01-08. Retrieved 23 June 2013.
  26. Murthy, H.N.; T.Desiraju; A.Shankar Ram; Joseph.C (1987). "Comparison of senior yogis with control subjects on personality traits, levels of self-actualisation and adjustment" (PDF). Indian Journal of Physiology and Pharmacology. 31 (5). Retrieved 23 June 2013.
  27. Mysore, Star of (30 December 1999). "An Eventful Music Journey". Star of Mysore. Archived from the original on 8 January 2014. Retrieved 21 June 2013.
  28. Bangalore, University. "Visual Arts Page of Bangalore University". University Website. Bangalore University. Archived from the original on 24 July 2013. Retrieved 29 June 2013.
  29. Clinical Psychologists, Indian Association of. "IACP Activities List". Activities of Society. www.iacp.in. Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 21 June 2013.
  30. M.S, Thimmappa (2011-08-24). "Thimmappa'swriteup". Diary. Retrieved 21 June 2013.