ਮੋਰੱਪਕਮ ਜੋਸ਼ਿਅਮ ਗੋਪਾਲਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Morappakam Josyam Gopalan; 6 ਜੂਨ 1909, ਚੇਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਭਾਰਤ - 21 ਦਸੰਬਰ 2003, ਚੇਨਈ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।

ਗੋਪਾਲਨ ਚੇਨਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਚਿੰਗਲੇਪਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮੋਰੱਪਕਮ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਜਵਾਨ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਚੇਨਈ ਦੇ ਟ੍ਰਿਪਲਿਨ ਚਲੇ ਗਿਆ। ਗੋਪਾਲਨ ਦੀ ਖੋਜ ਸੀ. ਪੀ. ਜੋਹਨਸਟੋਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਮਦਰਾਸ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਵਾਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸੀ, ਜੌਹਨਸਟੋਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਮਾਹ ਸ਼ੈਲ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ. ਗੋਪਾਲਨ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਟ੍ਰਿਪਲਿਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਲੱਬ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਬਦਲ ਲਈ। ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਥੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਪਾਤਰ ਹੈ।

ਉਹ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਦਰਮਿਆਨੇ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹਿਲਾਇਆ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤਕ ਵਿਕਟ ਨਾ ਲੈਣ 'ਤੇ ਭੀੜ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਉਹ ਹਰ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਿਕਟਾਂ ਲੈਣ' ਤੇ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਰਥਰ ਗਿਲਿਗਨ ਦੀ ਐਮ ਸੀ ਸੀ ਟੀਮ ਖਿਲਾਫ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।

1930 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਵਿਜਿਆਨਗ੍ਰਾਮ ਇਲੈਵਨ ਵਿਰੁੱਧ ਦੋ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੈਕ ਹੌਬਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਹਿਲੇ ਵਿੱਚ, ਗੋਪਾਲਨ ਨੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਬਜ਼ ਨੂੰ ਆਊਟ ਕੀਤਾ; ਦੂਸਰੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਮਹਾਨ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੈੱਗ ਕਟਰ ਨਾਲ ਗੇਂਦ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਨੇ ਲੱਤ ਦੇ ਟੁੰਡ ਤੇ ਟੇਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਹੈਟ੍ਰਿਕ ਲੈ ਲਈ। 1933 ਵਿੱਚ ਸਿਲੋਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈਟ੍ਰਿਕ ਲਿਆ, ਚੇਪੌਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ। ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਓਵਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ, ਤੀਜੀ, ਚੌਥੀ ਅਤੇ ਪੰਜਵੀਂ ਗੇਂਦਾਂ ਨਾਲ ਵਿਕਟ ਲੈ ਕੇ ਹਰ ਵਾਰ ਮੱਧ ਸਟੰਪ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ।[1]

ਜਦੋਂ ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 1934 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਮਦਰਾਸ ਅਤੇ ਮੈਸੂਰ (ਹੁਣ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ) ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਖੇਡਿਆ। ਗੋਪਾਲਨ ਨੂੰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਗੇਂਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਉਸਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਟੈਸਟ ਮੈਚ 1934 ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿਖੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਗੋਪਾਲਨ ਦੇ ਹਾਕੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਮਦਦ ਰਾਬਰਟ ਸਮਰਹੇਜ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜੋ ਮਦਰਾਸ ਵਿੱਚ ਹਾਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਜੋ ਜੌਹਨਸਟਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸੀ। 1935 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੌਰੇ ਲਈ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਨਿਸਾਰ ਅਤੇ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਗੋਪਾਲਨ ਦੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੌਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਲਿਨ ਓਲੰਪਿਕਸ ਲਈ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਓਲੰਪਿਕ ਟਰਾਇਲ ਛੱਡਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਫੈਸਲਾ ਹੋਇਆ। ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ, ਖੇਡ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਟੀਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ, ਜਿਸ ਨੇ ਥੋੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਗੋਪਾਲਨ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਟੈਸਟ ਨਹੀਂ ਖੇਡਿਆ. ਇਹ ਦੌਰਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਟੀਮ ਬਦਨਾਮੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਈ।

ਗੋਪਾਲਨ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦਾ ਜਨਮ 1906 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ ਸਕੂਲ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[2]

ਐਮ ਏ ਚਿਦੰਬਰਮ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦਾ ਨਾਮ ਗੋਪਾਲਨ ਹੈ।

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Madras v Ceylon, 1932-33
  2. Partab Ramchand, "Is MJ Gopalan the oldest living Test cricketer?", Cricinfo, June 6, 2001