ਕਟਿਹਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਕਟਿਹਾਰ, ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਸੀਮਾ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਹਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਇੱਕ ਜਿਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਬਾਲਦੀਬਾੜੀ, ਬੇਲਵਾ, ਦੁਭੀ-ਮੰਗਲਕਾਰੀ, ਗੋਗਾਬਿਲ ਝੀਲ, ਨਵਾਬਗੰਜ, ਮਨਿਹਾਰੀ ਅਤੇ ਕਲਿਆਣੀ ਝੀਲ ਆਦਿ ਇੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦਰਸ਼ਨੀ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਪੂਰਵ ਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪੂਰਨੀਆ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਇਤਹਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਖ਼ਤਾਵਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਾਮ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਘੀ-ਕਟਿਹਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਰਕਾਰ ਤੇਜਪੁਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੋਹੰਮੱਦੀਨ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। 1770 ਈ. ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੋਹੰਮਦ ਅਲੀ ਖਾਨ ਪੂਰਨੀਆ ਦੇ ਗਰਵਨਰ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਜਿਲ੍ਹਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਕਈ ਹਕੂਮਤਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ 2 ਅਕਤੂਬਰ 1973 ਈ. ਨੂੰ ਆਜਾਦ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।