ਕਡੱਪਾ ਜ਼ਿਲਾ
ਕਡੱਪਾ ਜ਼ਿਲਾ, ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਇਲਸੀਮਾ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤੂਰ, ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ ਅਤੇ ਕੁਰਨੂਲ, ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਨੇੱਲੌਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਅਨੰਤਪੁਰ ਦਾ ਨਾਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਕੇ ਪੇਨਨਾਰ ਨਦੀ ਵਗਦੀ ਹੈ ।
ਕਡੱਪਾ ਜ਼ਿਲਾ
ਕਡੱਪਾ ਜ਼ਿਲਾ | |
|---|---|
district | |
| ਆਬਾਦੀ (2001) | |
| • ਕੁੱਲ | 26,01,797 |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | kadapa.info |
ਇਤਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ
ਸੋਧੋਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਇਤਹਾਸ ਗਿਆਤ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਮੌਰਿਆ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਆਉਂਦਾ ਸੀ । ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਾਤਵਾਹਨ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਗਿਆ । ਕਡੱਪਾ ਦਾ ਨਾਮ ਗਡਾਪਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਤੇਲਗੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਤਲੱਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਚਰਮ ਜਾਂ ਪਾਰਸੀਮਾ । ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਤੀਰੂਪਤੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਦੇਵੀ ਕਡੱਪਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ।
ਇੱਥੇ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਥਾਂ ਪੇੱਦਾ ਦਰਗਾਹ ਜਾਂ ਅਮੀਨ ਪੀਰ ਦਰਗਾਹ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਜਰਤ ਖਵਾਜਾ ਸਇਯਦ ਸ਼ਾਹ ਪੀਰੂੱਲਾਹ ਮੁਹੰਮਦ-ਉਲ-ਹੁਸੈਨੀ ਨੇ ਜੀਵ ਸਮਾਧੀ ਲਈ ਸੀ । ਇਸਨੂੰ ਦੂਜਾ ਅਜਮੇਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਮਸਜਿਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਫਾਰਸੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਮਸਜਦ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ੧੬੯੧ ਵਿੱਚ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ । ਕਡੱਪਾ ਦਾ ਸੇਂਟ ਮੇਰੀ ਦਾ ਗਿਰਜਾ ਘਰ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਮਾ ਨੂੰ ਰੋਮ ਦੇ ਲਿਆਕੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ੧੮੦੮ ਵਿੱਚ ਜਿਲਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਆਬਾਦੀ
ਸੋਧੋ- ਕੁੱਲ - 2,601,797
- ਮਰਦ - 1,318,093
- ਔਰਤਾਂ - 1,283,704
- ਪੇਂਡੂ - 2,014,044
- ਸ਼ਹਿਰੀ - 587,753
- ਰਾਜ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਫ਼ੀਸਦੀ - 15.74%
ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਤਰ
ਸੋਧੋਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ
ਸੋਧੋ- ਕੁੱਲ - 1,420,752
- ਮਰਦ - 867,054
- ਔਰਤਾਂ - 553,698
ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਤਰ
ਸੋਧੋ- ਕੁੱਲ - 62.83%
- ਮਰਦ - 75.83%
- ਔਰਤਾਂ - 49.54%
ਕੰਮ ਕਾਜੀ
ਸੋਧੋ- ਕੁੱਲ ਕੰਮ ਕਾਜੀ - 1,940,214
- ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਕਾਜੀ - 1,614,799
- ਸੀਮਾਂਤ ਕੰਮ ਕਾਜੀ- 325,415
- ਗੈਰ ਕੰਮ ਕਾਜੀ- 2,961,206
ਧਰਮ (ਮੁੱਖ ੩)
ਸੋਧੋ- ਹਿੰਦੂ - 2,181,572
- ਮੁਸਲਮਾਨ - 386,900
- ਇਸਾਈ - 28,978
ਉਮਰ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਤੋਂ
ਸੋਧੋ- ੦ - ੪ ਸਾਲ- 225,438
- ੫ - ੧੪ ਸਾਲ- 586,524
- ੧੫ - ੫੯ ਸਾਲ- 1,579,759
- ੬੦ ਸਾਲ ਅਤੇ ਵੱਧ - 210,076
ਕੁੱਲ ਪਿੰਡ - 876