ਕਲਪਨਾਥ ਰਾਏ (4 ਜਨਵਰੀ 1941 – 6 ਅਗਸਤ 1999) ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1974 – 80, 1980 – 86, ਅਤੇ 1986 – 92 ਦਰਮਿਆਨ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਘੋਸੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚਾਰ ਵਾਰ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ (ਆਈ) ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।

ਰਾਏ ਨੂੰ ਘੋਸੀ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਊ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [1]

ਆਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਰਾਏ ਦਾ ਜਨਮ ਭੂਮਿਹਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗੋਰਖਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਐਲ.ਐਲ. ਬੀ ਡਿਗਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ।

ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

  • 1963-66 ਜਨਰਲ-ਸਕੱਤਰ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • 1967-69 ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (SSP )
  • 1969-70 ਚੇਅਰਮੈਨ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰਲ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ
  • 1974-76 ਮੈਂਬਰ, ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦੀ ਪਾਰਟੀ (ਇੰਦਰਾ) [CPP(I)]
  • 1974-78 ਮੈਂਬਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ
  • 1978-79 ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ, CPP (I) ਮੈਂਬਰ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ (ਇੰਦਰਾ) [AICC(I)]
  • ਜੂਨ 1980- ਸੰਯੁਕਤ-ਸਕੱਤਰ, AICC (I)
  • 1980-81 ਜਨਰਲ-ਸਕੱਤਰ, AICC (I)
  • 1980 ਮੈਂਬਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ (ਦੂਜੀ ਮਿਆਦ)
  • 1982-83 ਕੇਂਦਰੀ ਉਪ ਮੰਤਰੀ, ਸੰਸਦੀ ਮਾਮਲੇ; ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ
  • 1982-84 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਸੰਸਦੀ ਮਾਮਲੇ
  • 1986 ਮੈਂਬਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ (ਤੀਜੀ ਮਿਆਦ)
  • 1988-89 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਬਿਜਲੀ
  • 1989 9ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ
  • ਜਨਵਰੀ 1990- ਮੈਂਬਰ, ਅਧੀਨ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਕਮੇਟੀ
  • ਅਗਸਤ 1990 1990-91 ਮੈਂਬਰ, ਪਬਲਿਕ ਅੰਡਰਟੇਕਿੰਗਜ਼ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ, ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ
  • 1991 10ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਮੁੜ ਚੁਣੇ ਗਏ (ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ)
  • 1991-92 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਰਵਾਇਤੀ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)
  • 1992-93 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਬਿਜਲੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)
  • 1993-94 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਖੁਰਾਕ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)
  • 1996 11ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਮੁੜ ਚੁਣੇ ਗਏ (ਤੀਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ)
  • 1996-97 ਮੈਂਬਰ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਬਾਰੇ ਕਮੇਟੀ
  • 1998 12ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਮੁੜ ਚੁਣੇ ਗਏ (ਚੌਥੀ ਮਿਆਦ)
  • 1998-99 ਮੈਂਬਰ, ਵਣਜ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਬਾਰੇ ਇਸਦੀ ਸਬ-ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ, ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ

ਮੌਤ ਸੋਧੋ

ਰਾਏ ਦੀ 6 ਅਗਸਤ 1999 ਨੂੰ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਰਾਮ ਮਨੋਹਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਪਤਨੀ, ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਪੰਜ ਧੀਆਂ ਛੱਡ ਗਿਆ ਹੈ। [2]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "History of Mau". Article. Archived from the original on 2011-11-30.
  2. "Kalpnath Rai passes away". Newspaper. New Delhi. 1999-08-06.