ਕੰਚਨ ਚੌਧਰੀ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ
ਕੰਚਨ ਚੌਧਰੀ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਡੀ.ਜੀ.ਪੀ. ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ 2014 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਿਦਵਾਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਤੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਰਾਜ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਪੁਲਿਸ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਅਤੇ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2007 ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਈ ਸੀ।[1] ਉਹ ਕਿਰਨ ਬੇਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਜੀ ਮਹਿਲਾ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ[2]
ਕੰਚਨ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਅੰ. 1947 |
| ਮੌਤ | 26 ਅਗਸਤ 2019 (ਅੰ. 72 ਸਾਲ) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਆਈ.ਪੀ.ਐਸ. ਅਫਸਰ (1973–2007) |
| ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲ | ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਦੇਵ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | 1989 ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅਤੇ ਉਚਪਾਏ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਮੈਡਲ। 1997 ਵਿੱਚ ਉਚਪਾਏ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਮੈਡਲ। 2004 ਵਿਚ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਰਵਉੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਐਵਾਰਡ। |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | http://www.kanchan4aap.in/ |
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਚੌਧਰੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।[3] ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੰਦਰਪ੍ਰਸਥ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[4] ਅਤੇ 1993 ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਵੋਲੋਂਗੋਂਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੇ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ।[5]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਲਾਦ ਸੀ।[6] ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਫ਼ਾਰ ਵੂਮੈਨ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[7] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਕੰਚਨ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਇੰਦਰਪ੍ਰਸਥ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ (ਐਮਏ) ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1993 ਵਿੱਚ ਵੋਲੋਂਗੌਂਗ, ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਐਮਬੀਏ) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[8][9] 2014 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਕੰਚਨ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ; ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਨਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗੀ।[10][11]
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਕੈਰੀਅਰ 33 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਹ (ਕਿਰਨ ਬੇਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ) ਆਈਪੀਐਸ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਬੈਚ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਕਲੌਤੀ ਮਹਿਲਾ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਅਤੇ ਬਰੇਲੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਹ ਉੱਤਰਾਂਚਲ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 1987 ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਵਾਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਚੈਂਪੀਅਨ ਸਈਦ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ 1989 ਵਿੱਚ ਰਿਲਾਇੰਸ-ਬਾਂਬੇ ਡਾਇੰਗ ਕੇਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਹਾਇਕ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ ਪੁਲਿਸ, ਮਲੀਹਾਬਾਦ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉਸਨੇ 13 ਡਾਕੂਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ। ਉਸਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵ੍ਹਾਈਟ ਕਾਲਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਕੈਨਕਨ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ 2004 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਪੋਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 27 ਜੁਲਾਈ 2005 ਨੂੰ ਮਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਿਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਏਪੀਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ, ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ। ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਡੀਜੀਪੀ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਬਿਊਰੋ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਿਖਲਾਈ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ, ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਚੌਧਰੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰੁਚੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਟੀਵੀ ਲੜੀ 'ਉਡਾਨ' ਵਿੱਚ ਮਹਿਮਾਨ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਇਹ ਲੜੀ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਕਵਿਤਾ ਚੌਧਰੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਚੌਧਰੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰੁਚੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਉਡਾਨ' ਵਿੱਚ ਮਹਿਮਾਨ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਇਹ ਸੀਰੀਜ਼ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਕਵਿਤਾ ਚੌਧਰੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2][12][13]
ਮੌਤ
ਸੋਧੋ26 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ, ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦੀ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਭਾਲ ਹੇਠ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦਾ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਵਰਲੀ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[14] ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਤੀ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਛੱਡ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਲਾਅ ਐਂਡ ਆਰਡਰ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਨੇ[15] ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, "ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੱਥ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਡੀਜੀਪੀ ਸੀ।" 27 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸਮਾਗਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[16]
ਇਨਾਮ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Chaudhary, first woman DGP, retires". Indianexpress Portal. 31 October 2007.
- ↑ 2.0 2.1 "Officer who changed the face of the police". The Hindu. 2012-07-26.
- ↑ "A trip down memory lane". The Tribune (Chandigarh). 12 October 2007.
{{cite news}}: More than one of|work=and|newspaper=specified (help) - ↑ "DU has a lot on its ladies special platter". India Today. 3 June 2009.
{{cite news}}: More than one of|work=and|newspaper=specified (help) - ↑ "About Kanchan Chaudhary Bhattacharya". streeshakti.com. Archived from the original on 2019-01-07. Retrieved 2019-08-27.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "First Woman Director General of Police (DGP) of India". WomenPlanet.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2013-12-23. Archived from the original on 28 October 2017. Retrieved 2017-10-28.
- ↑ "A trip down memory lane". The Tribune (Chandigarh). 12 October 2007.
- ↑ "DU has a lot on its ladies special platter". India Today. 3 June 2009.
- ↑ "About Kanchan Chaudhary Bhattacharya". streeshakti.com. Archived from the original on 2019-01-07. Retrieved 2019-08-27.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Wangchuk, Rinchen Norbu (27 August 2019). "Tribute: Kanchan Chaudhary, the Trailblazing IPS Officer Who was India's 1st Woman DGP". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-09-04.
- ↑ Laungani, Jahnavi K. (12 September 2014). "Kanchan Chaudhary: Life Sets No Limits, Only You Do!". Life Beyond Numbers. Archived from the original on 20 July 2016. Retrieved 2019-09-04.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:3 - ↑ Inamdar, Nikhil (2014-03-25). "Meet first woman DGP turned AAP's Haridwar hopeful". Business Standard India. Retrieved 2019-08-31.
- ↑ "India's first woman DGP Kanchan Chaudhary Bhattacharya dies". Times of India. 27 August 2019. Retrieved 2 September 2019.
- ↑ "India's first woman DGP Kanchan Chaudhary Bhattacharya dies at 72". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-08-27. Retrieved 2020-01-13.
- ↑ "India's first woman DGP Kanchan Chaudhary Bhattacharya dies at 72". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 27 August 2019. Retrieved 27 August 2019.
- ↑ "Rise of Women in Policing". The Protector (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 10 November 2018. Retrieved 2019-08-31.
- ↑ "Who was Kanchan Chaudhary Bhattacharya? Fearless IPS officer who went on to become country's first woman DGP". The Financial Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-08-27. Retrieved 2019-08-31.
- ↑ "India's first woman DGP Kanchan Chaudhary Bhattacharya dies at 72". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-08-27. Retrieved 2019-08-31.