ਖਵਾਜਾ ਗ਼ੁਲਾਮ ਸਯਦਾਈਨ

ਖਵਾਜਾ ਗ਼ੁਲਾਮ ਸਯਦਾਈਨ (1904–1971) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਸਕੱਤਰ ਸੀ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਅਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਪਾਣੀਪਤ (ਭਾਰਤ, ਹਰਿਆਣਾ) ਵਿੱਚ 1904 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸਯਦਾਈਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਕਈ ਲਿਖਤਾਂ ਲਿਖੀਆਂ,[2][3] ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 1960 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਯੁਵਾ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ, ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4] ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ, ਆਂਧੀ ਮੇਂ ਚਿਰਾਗ, ਨੇ 1963 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।[5] ਇਕਬਾਲ ਦਾ ਵਿਦਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ,[6] ਆਧੁਨਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਕਟ,[7] ਸਿੱਖਿਆ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਬੰਧ[8] ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਸਕੂਲ[9] ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 1967 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ, ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਬਦਲੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ[10]

ਉਹ 1938 -1945 ਤੱਕ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਚਿੰਤਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਲਈ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਕੇ ਜੀ ਸਾਈਯਦੀਨ ਯਾਦਗਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਸਤੰਬਰ 1974 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਪੀ. ਨਾਇਕ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੇ.ਜੀ. ਸਯਦਾਈਨ ਨੇ 1942 ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਕਾਲਜ ਵਿਖੇ “ਪਹਿਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ” ਦੇ ਥੀਮ 'ਤੇ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੌਧਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਠੋਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣਾ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ; ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ, ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਖਤ ਅਤੇ ਸੌੜੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਗਤਾ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਉਹ ਸਈਦਾ ਸਯਦੀਨ ਹਮੀਦ ਅਤੇ ਜ਼ਕੀਆ ਜ਼ਹੀਰ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "K. G. Saiyadain". India Harmony. 1 (5). July 2012. Archived from the original on 2018-08-01. Retrieved 2019-12-27. {{cite journal}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "WorldCat profile". WorldCat. 2016. Retrieved 20 March 2016.
  3. "Saiyidain, Khwaja Ghulam, 1904-1971". OCLC Classify. 2016. Retrieved 20 March 2016.
  4. "Introduction". National Service Scheme. 2016. Archived from the original on 29 ਜੂਨ 2014. Retrieved 20 March 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Amaresh Datta (1987). Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo. Sahitya Akademi. p. 987. ISBN 9788126018031.
  6. Khwaja Ghulam Saiyidain (1960). Iqbal's educational philosophy. Sh. Muhammad Ashraf. p. 260.
  7. Khwaja Ghulam Saiyidain (1970). The crisis in modern society. Jaffna College Publication. p. 53. ASIN B0006CISZG.
  8. Khwaja Ghulam Saiyidain (1963). Education, Culture and the Social Order. Asia Pub. House.
  9. Khwaja Ghulam Saiyidain (2000). The School of the Future. Asia Pub. House. ISBN 9788173411489.
  10. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 3 January 2016.