|
|
|
}}
'''ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ''' ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਉੜੀਸਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਮਾਜ ਸੇਵਿਕਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2001 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Padma Awards">{{Cite web|date=2015|title=Padma Awards|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|accessdate=21 July 2015}}</ref> ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਕਸ਼ਰਤਾਸਿਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ । ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਖਨਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਅਣਗਿਣਤ ਆਦਿਵਾਸੀ ਬੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਦੈਨਿਕ ਸ਼ਰਮਿਕ ਬਣਨੋਂ ਬਚਾਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ , ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਸਇਹਨਾਂ ਖਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜਦੂਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਇਹ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਸਚਾਈਸੱਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਰਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੀਆਂਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਵਿਦਿਆਲੀਆਂਵਿਦਿਆਲਿਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚੀਆਂਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹੈਹਨ । 2011 ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਿਆ ਨੇ ਓਡਿਸ਼ਾ ਲਿਵਿੰਗ ਲੀਜੇਂਡ ਅਵਾਰਡ ਫਾਰ ਏਕਸਿਲੇਂਸ ਇਸ ਸੋਸ਼ਲ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ । <ref>http://www.orissadiary.com/odisha_living_legend/Tulasi-Munda.asp</ref>
ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਿਆ ਨੇ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਪਰਿਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।
ਸੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਤੁਲਸੀ ਮੁੰਡਾ ਵੰਚਿਤਾਂਪਛੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਣ ਲਈਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ ਨੇ ਜਦੋਂ 1963 ਵਿੱਚ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਭੂਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਪਦਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ , ਤਾਂ ਉਸਤੋਂ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਉਸ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਆਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਬਦਲਨਾ ਸੀ । ਉਸ ਪਦਯਾਤਰਾ ਉੱਤੇ ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਵਿਨੋਬਾ ਵਲੋਂ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਜੀਵਨ ਭਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾਨਿਰਦੇਸ਼ੋਂਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾਂਤੋਂਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੇਗੀ । ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 1964 ਵਿੱਚ ਆਚਾਰਿਆ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਾਂਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਮਾਜਕ ਸੇਵਾ ਅਧਿਆਪਨ ਵਲੋਂ ਲੈਸ ਹੋ ਕਰ ਉਸਨੇ ਸੇਰੇਂਡਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ।
== ਹਵਾਲੇ ==
|
