|
[[Image:236084main MilkyWay-full-annotated.jpg|thumb|ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ (ਸਾਡੀ [[ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ]]) ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਲਪਨਿਕ ਚਿੱਤਰ ਜਿਸ ਪਰ ਕੁੱਝ ਭੁਜਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਹਨ - ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਬਾਂਹ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਾਂ ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਨਜ਼ਾਰਾ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ।]]
ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਵੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ 20,000 ਕਰੋੜ ਦੇ ਲਗਭਗ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਸਾਡੀ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦਾ ਵਿਆਸ 1,00,000 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦਾ ਅਕਾਰ ਕੁੰਡਲਦਾਰ ਹੈ। ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗਰੀਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਡਿਮੋਕ੍ਰਿਟਸ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਭਾਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਡਿਸਕ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਹੈ, ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਜਿਸਨੂੰ ਅੰਗਰਜੀ ਵਿੱਚ 'halo' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ, '''ਮਿਲਕੀ ਵੇ''' ਜਾਂ ਮੰਦਾਕਿਨੀ ਸਾਡੀ ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ (ਗੈਲਕਸੀ) ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਸਥਿਤ ਹੈ।<ref name=oxford>{{cite book | title=The Oxford English Dictionary | edition=2nd
| editor1-first=John | editor1-last=Simpson | editor2-first=Edmund | editor2-last=Weiner | publisher=Oxford University Press | isbn=0198611862 | date=March 30, 1989 }} See the entries for "Milky Way" and "galaxy".</ref><ref name=Webster>{{cite web | first=Merriam-Webster Incorportated | url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/milky+way+galaxy?show=0&t=1351723667 | title=Milky Way Galaxy | publisher=Merriam-Webster Incorportated }}</ref><ref name=Britannica>{{cite web | first=Encyclopædia Britannica, Inc. | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/382567/Milky-Way-Galaxy | title=Milky Way Galaxy | publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.
ਇਹ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਤਿੰਨ ਵੱਡੀਆਂ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾਵਾਂ ਦੇ ਲੋਕਲ ਸਮੂਹ ਅਤੇ 50 ਛੋਟੀਆਂ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਸਾਰੇ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚੋਂ ਐਂਡਰੋਮੀਡਾ ਗਲੈਕਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਕੈਨਿਸ ਮੇਜਰ ਡਵਾਰਫ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 2,500 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਾਲ ਦੂਰ ਹੈ। ਐਂਡਰੋਮੀਡਾ ਗਲੈਕਸੀ ਸਾਡੀ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ 375 ਕਰੋੜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੇਗੀ। ਐਂਡਰੋਮੀਡਾ 1,800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
}}</ref> ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ ਆਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਪਿਲ (ਸਪਾਇਰਲ) ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਲੋਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਈ ਵਕਰ ਭੁਜਾਵਾਂ। ਸਾਡਾ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰੀ - ਹੰਸ ਬਾਂਹ (ਓਰਾਇਨ - ਸਿਗਨਸ ਬਾਂਹ) ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕਸ਼ੀਰ ਰਸਤਾ ਵਿੱਚ 100 ਅਰਬ ਵਲੋਂ 400 ਅਰਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਾਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ 50 ਅਰਬ ਗ੍ਰਹਿ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ 50 ਕਰੋੜ ਆਪਣੇ ਤਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਜੀਵਨ - ਲਾਇਕ ਤਾਪਮਾਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਹਨ।<ref>{{cite news|last=Borenstein|first=Seth|archivedate=2011-02-21|date=2011-02-19|archiveurl=http://www.webcitation.org/5wg3VVKg4|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2011/02/19/AR2011021902211.html|title=Cosmic census finds crowd of planets in our galaxy|agency=[[Associated Press]]|newspaper=[[The Washington Post]]}}</ref> ਸੰਨ 2011 ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਭਵਤਾ ਪਾਈ ਗਈ ਦੇ ਇਸ ਅਨੁਮਾਨ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਗ੍ਰਹਿ ਹੋਣ - ਇਸ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਤਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਲੋਂ ਦੁਗਨੇ ਗ੍ਰਹਿ ਹੋ ਸੱਕਦੇ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਭੱਗ 22 . 5 ਵਲੋਂ 25 ਕਰੋਡ਼ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹੈ।
==ਹਵਾਲੇ==
| 