ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

 

1947 ਈ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੰਜਾਬ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਇਆ। ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਲ-ਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਫਰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਫੁੱਟ ਪਾਓ ਤੇ ਰਾਜ ਕਰੋ ਤੇ ਵੰਡੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅੱਡ ਹੋ ਕੇ ਸੁਤੰਤਰ ਮੁਲਕ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ, ਚੀਨ, ਰੂਸ ਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਹੁਣ ਵੱਖਰੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਸਨੀ3ਕਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਨਸਲ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਤੀਰੇ ਆਰਥਿਕ ਸਾਂਝਾ ਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ 62% ਅਤੇ 38% ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਨਾਲ ਹੀ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵੰਡ ਵੇਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮੁਲਤਾਨ ਤੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਡਵੀਜ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਡਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭਾਗ ਅਰਥਾਤ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ, ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ, ਸਿਆਲਕੋਟ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਤੇ ਜ਼ਿਲਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਸ਼ਕਰਗੜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।

1947 ਮਗਰੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੋਂਦ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਾਰੇ ਅਦਿੱਸਦੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਰੂਪਮਾਨ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਆਰਿਆਈ ਸੀ ਅਤੇ ਆਰੀਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦ੍ਰਾਵੜੀ (ਕੋਲ, ਭੀਲ, ਸੰਥਾਲ) ਆਦਿਵਾਸੀ ਰੂਪ ਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਪੰਜਾਬੀ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਖਿੱਤੇ ਵਿਚ ਮੁਲਤਾਨੀ, ਡੋਗਰੀ, ਪਸ਼ਤੋ, ਬਹਾਵਲੀ, ਸਿੰਧੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਰਦੂ ਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।