ਭੁਕਾਨਾ ਜਾਂ ਗ਼ੁਬਾਰਾ ਇੱਕ ਲਿਫਵਾਂ ਥੈਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੀਹਨੂੰ ਹੀਲੀਅਮ, ਹਾਈਡਰੋਜਨ, ਨਾਈਟਰਸ ਆਕਸਾਈਡ, ਆਕਸੀਜਨ ਜਾਂ ਹਵਾ ਵਰਗੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਭਰ ਕੇ ਫੁਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਭੁਕਾਨੇ ਰਬੜ, ਲੇਟੈਕਸ, ਨੀਓਪਰੀਨ ਜਾਂ ਨਾਈਲਨ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਂਤ-ਭਾਂਤ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ ਕੁਝ ਭੁਕਾਨੇ ਸੂਰ ਵਰਗੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੁਕਾਏ ਹੋਏ ਫਲੂਸਾਂ (ਬਲੈਡਰਾਂ) ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਭੁਕਾਨੇ ਸਜਾਵਟੀ ਕੰਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ, ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਕਰਨ, ਫ਼ੌਜੀ ਬਚਾਅ ਵਾਸਤੇ ਜਾਂ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਦੇ ਵਸੀਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਬਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਭੁਕਾਨੇ ਜਨਮਦਿਨਾਂ ਜਾਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਖ਼ਾਸ ਮੌਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸਜਾਵਟੀ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਰਬੜ ਦੇ ਭੁਕਾਨੇ ਦੀ ਕਾਢ 1824 ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲ ਫ਼ੈਰਾਡੇ ਨੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ਼ ਤਜਰਬਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਤੀ।[1]


ਬੈਲੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਸੋਧੋ

ਗੁਬਾਰੇ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਲਾਭ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਗੁਬਾਰੇ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਹੇਠਲੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ:

  • ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ: ਗੁਬਾਰੇ ਨੂੰ ਫੁੱਲਣ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਪਸਾਰ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਟ੍ਰਾਂਸਵਰਸ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਡਾਇਆਫ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਖਿੱਚਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਆਕਸੀਜਨ ਸੰਤ੍ਰਿਪਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰਿਕਵਰੀ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ[2]
  • ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ: ਬੈਲੂਨ ਕਸਰਤ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ[3]
  • ਸੁਧਰੀ ਮੁਦਰਾ ਅਤੇ ਤਣੇ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ: ਬੈਲੂਨ ਇੰਫਲੇਸ਼ਨ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ, ਡਾਇਆਫ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਪੇਲਵਿਕ ਫਲੋਰ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਮੁਦਰਾ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋਮਸਕੂਲਰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੰਗੀ ਮੁਦਰਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿੱਠ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।[4]
  • ਇੰਟਰਕੋਸਟਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰੋ: ਗੁਬਾਰੇ ਨੂੰ ਫੁੱਲਣ ਨਾਲ ਇੰਟਰਕੋਸਟਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਡਾਇਆਫ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਹੋ।[5].
  • ਪਲਮਨਰੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ: ਕਸਰਤ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਸੀਜਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਓਨੀ ਦੇਰ ਤੁਸੀਂ ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਚਲੇ ਜਾਓਗੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 10 ਜਾਂ 20 ਗੁਬਾਰੇ ਫੂਕਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਧੀਰਜ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।[6].

ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗੁਬਾਰੇ ਦੀ ਟਿਊਬ ਫੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਗੁਬਾਰਾ ਨਾ ਫਟ ਜਾਵੇ।

ਸਰੋਤ ਸੋਧੋ

ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹੋ ਸੋਧੋ

"Reader's Digest: Stories Behind Everyday Things"; New York: Reader's Digest, 1980.

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ ਸੋਧੋ

  1. Swain, Heather (2010) These Toys: 101 Clever Creations Using Everyday Items Penguin, 2010
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10334858
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10334858
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2971640/
  5. https://pulmonaryfibrosisnow.org/2020/03/10/balloon-breathing-exercise-for-improved-pulmon-function/[permanent dead link]
  6. https://balloonhq.com/faq/health/