ਛਾਇਆ
ਛਾਇਆ' ਜਾਂ ਛਾਯਾ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: छाया, translit. Chāyā, 'ਪਰਛਾਵਾਂ') ਹਿੰਦੂ ਮੂਰਤ ਜਾਂ ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਸੂਰਿਆ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੈ।[1] ਉਹ ਸਾਰਨਿਆ (ਸੰਗਿਆ) ਦੀ ਸ਼ੈਡੋ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੈ, ਜੋ ਸੂਰਿਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਛਾਇਆ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਜਨਾ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[2] ਛਾਇਆ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਨੀ, ਡਰ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ; ਤਾਪਤੀ ਨਦੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੀ ਦੇਵੀ ਤਾਪਤੀ; ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਵਣੀ ਮਨੂ ਦੀ ਮਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਣਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[3]
| ਛਾਇਆ | |
|---|---|
ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੀ ਦੇਵੀ | |
 ਸੂਰਿਆ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਉਸ਼ਾਸ ਅਤੇ ਛਾਇਆ ਨਾਲ | |
| ਦੇਵਨਾਗਰੀ | छाया |
| ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ | ਛਾਯਾ |
| ਮਾਨਤਾ | ਦੇਵੀ, ਸੰਧਿਆ, ਸਾਰਨਿਆ, ਸੰਜਨਾ, ਜਾਂ ਸੰਗਿਆ |
| ਮੰਤਰ | ਓਮ ਛਾਇਆ ਨਮਹ |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ | ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ |
| Consort | ਸੂਰਿਆ |
| ਬੱਚੇ | ਸ਼ਨੀ, ਤਾਪਤੀ, ਭਦਰ, ਯਮੀ, ਯਮਾ, ਅਸ਼ਵਿਨ, ਰੇਵੰਤਾ |
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵੈਦਿਕ ਅਤੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਸੂਰਬੀਰ
ਸੋਧੋਰਿਗਵੇਦ ਵਿੱਚ (c. 1200-1000 BCE) ਜੋ ਕਿ ਛਾਇਆ-ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Monier ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ-ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ (2008 ਦੁਹਰਾਈ) ਪੀ. 406
- ↑ Doniger, Wendy (1998). "Saranyu/Samjna". In John Stratton Hawley, Donna Marie Wulff (ed.). Devī: goddesses of।ndia. Motilal Banarsidas. pp. 158–60. ISBN 81-208-1491-6.
- ↑ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਿੰਦੂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ, ਆਦਮੀ ਨੂੰ, ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੇਲੇ ਹੈ, ਸਤਵ Manvantara.
