ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ ਟੋਰਾਂਟੋ, ਓਨਟਾਰੀਓ, ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ। ਖਾਨ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਦੂਤ ਹੈ।[1][2][3] ਖਾਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਾਲੇ, ਕੁਈਰ ਅਤੇ ਲਿੰਗ-ਅਨੁਕੂਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਕੰਮ ਅੰਤਰ -ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਅੰਦੋਲਨ, ਕੁਈਰ ਸਿਧਾਂਤ, ਬਲੈਕ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅਤੇ ਸੰਗਠਿਤ ਵਿਰੋਧ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4]

ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ
ਖਾਨ 2018 ਦੌਰਾਨ
ਜਨਮ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਕੈਨੇਡੀਅਨ
ਹੋਰ ਨਾਮਫਿਊਚਰ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਯਾਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਪੇਸ਼ਾਸਰਗਰਮੀ, ਮਾਡਲ, ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਜਨਤਕ ਬੁਲਾਰਾ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ
ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ
(ਵਿ. 2016)

ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ ਨੇ 29 ਜਨਵਰੀ, 2022 ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ, ਕਿ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਗਲੋਬਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਚੈਰਿਟੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਹਿਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਟ੍ਰਾਂਸਫ਼ਰ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਦੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪੋਸਟ ਦੁਆਰਾ ਦੇਖੇ ਗਏ ਟੋਰਾਂਟੋ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਐਮ.ਬੀ.ਜੇ., ਖਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਇੱਕ ਟੋਰਾਂਟੋ-ਅਧਾਰਤ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2021 ਵਿੱਚ 10,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਾਇਦਾਦ $6.3 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਨਕਦੀ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦੀ। ਖਾਨ ਨੇ 2021 ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪੋਸਟ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ ਅਤੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ 'ਤੇ $3.2 ਮਿਲੀਅਨ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਖਾਨ ਨੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਘਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਬੀ.ਐਲ.ਐਮ. ਦਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[5]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ ਟੋਰਾਂਟੋ, ਓਨਟਾਰੀਓ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤ੍ਰਿਨੀਦਾਡੀਅਨ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਜਮਾਇਕਨ ਮਾਂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[6] ਖਾਨ ਨੇ ਯੌਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਖਾਨ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਕਲਰ ਆਫ ਚੇਂਜ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਕੇਪਲਰ ਸਪੀਕਰਸ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।[7] ਖਾਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖਾਨ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਸ਼ੁਕੀਨ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਹੈ।[8]

ਸਰਗਰਮੀ ਸੋਧੋ

ਖਾਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਅਪਰਾਧੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ। ਉਹ (ਖਾਨ) ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ "ਤੇਜ਼ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਿਆਂ ਟੀਮਾਂ" ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।[9]

ਮੈਕਲੀਨ ਦੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨਾਲ 2016 ਦੀ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਸਬੰਧਤ ਪਛਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਸਬੰਧਤਤਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਰਤਨਵਾਦ ਬਾਰੇ ਤਜੁਰਬਾ ਹੈ। ਖਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਰਡਿੰਗ (ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਨੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਧਿਰ ਕਦੋਂ ਵੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ ਸਰਗਰਮੀ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੀ ਅੰਤਮ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।[10]

ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਵਿੱਚ, ਖਾਨ ਅਤੇ ਸਾਥੀ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੈਂਡੀ ਹਡਸਨ ਨੇ 33 ਸਾਲਾ ਜੇਰਮੇਨ ਕਾਰਬੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਕਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ,[11] ਜਿਸਨੂੰ 24 ਸਤੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਬਰੈਂਪਟਨ, ਓਨਟਾਰੀਓ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁਟੀਨ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਸਟਾਪ ਦੌਰਾਨ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ 9 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲ ਬ੍ਰਾਊਨ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ 4,000 ਲੋਕ ਅਮਰੀਕੀ ਕੌਂਸਲੇਟ ਦੇ ਬਾਹਰ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਗਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ -ਅਧਾਰਤ ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਨੇ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।[12]

ਖਾਨ ਨੇ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਧਰਨੇ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਵਰਦੀਧਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਮੌਜੂਦਗੀ ਸਮੇਤ ਮੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਆਏ ਸਨ।[13]

ਭਾਸ਼ਣ ਸੋਧੋ

ਖਾਨ ਨੇ ਪੂਰੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਟੋਰਾਂਟੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਯਾਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਕਈ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਇਨ ਮਾਵਰ ਕਾਲਜ[14] ਅਤੇ ਐਮਰਸਨ ਕਾਲਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[15] 2016 ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਓਪਲ ਟੋਮੇਟੀ ਨਾਲ ਸਮਿਥ ਕਾਲਜ ਦੇ "ਵੇਨ ਐਂਡ ਵੇਅਰ ਆਈ ਐਂਟਰ" ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।[16]

ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੋਧੋ

ਖਾਨ ਨੂੰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਅਤੇ ਯੌਰਕ ਰੀਜਨ ਲੇਬਰ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ 2015 ਦਾ ਬਰੋਮਲੇ ਆਰਮਸਟ੍ਰੌਂਗ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਅਵਾਰਡ,[17][18] 2016 ਵਿੱਚ ਟੋਰਾਂਟੋ ਲਾਈਫ ਦੁਆਰਾ "ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ" ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਦ ਰੂਟ,[19] ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ,[20] ਅਤੇ ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[21]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ
  2. Wang, Yanan (July 14, 2016). "The Controversy Surrounding Black Lives Matter in Canada". The Washington Post. Retrieved February 1, 2018.
  3. Khandaker, Tamara (April 6, 2016). "This Is What Sets Toronto's Black Lives Matter Movement Apart from America's". Vice News. Retrieved February 3, 2018.
  4. Khan, J.; Gomes, D. (March 1, 2016). "Our Issues, Our Struggles: A Conversation Between Activists Daniela Gomes and Janaya Khan" (PDF). World Policy Journal. 33: 47–56. doi:10.1215/07402775-3545882.
  5. "Black Lives Matter sent millions to Canada charity to buy mansion". New York Post (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2022-01-29. Retrieved 2022-02-01.
  6. "Cover Story: Janaya Future Khan in Conversation with Janelle Monáe". September 21, 2020.
  7. "Janaya Khan | Keppler Speakers".
  8. Lewis-Peart, David (March 21, 2016). "Janaya Khan, Black Lives Matter Toronto Co-Founder, On Racism And Self-Care". The Huffington Post (Canada Edition). Retrieved February 2, 2018.
  9. Archived at Ghostarchive and the "The Criminal Justice System is Broken: Should the Police be Abolished?". YouTube. Archived from the original on 2017-03-31. Retrieved 2022-08-01. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help): "The Criminal Justice System is Broken: Should the Police be Abolished?". YouTube.
  10. Schwartz, Zane (July 8, 2016). "How a Black Lives Matter Toronto co-founder sees Canada". Maclean's. ISSN 0024-9262. Retrieved January 31, 2018.
  11. Gallant, Jacques (September 25, 2014). "Victim in Brampton police shooting is Jermaine Carby, says mother". The Toronto Star. ISSN 0319-0781. Retrieved January 31, 2018.
  12. Cullors, Patrisse; Khan, Janaya (September 18, 2017). "the powerful story behind black lives matter". Vice. Retrieved February 2, 2018.
  13. Levinson-King, Robin (February 24, 2017). "Canada cities are banning police from Pride parades". BBC News. Retrieved February 2, 2018.
  14. "Janaya Khan, Co-founder of #BlackLivesMatter Toronto, Speaks at Bryn Mawr for Black History Month". Bryn Mawr College. February 4, 2016. Retrieved February 5, 2018.[permanent dead link]
  15. "#BlackLivesMatter founders talk about the movement". Emerson College. February 11, 2016. Retrieved July 13, 2020.
  16. "When and Where I Enter". Smith College. October 14, 2016. Archived from the original on April 2, 2017. Retrieved February 5, 2018.
  17. "Archived copy". Archived from the original on February 8, 2018. Retrieved February 6, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  18. "Toronto's 50 Most Influential: #31, Sandy Hudson and Janaya Khan". Toronto Life. November 28, 2016. Retrieved February 5, 2018.
  19. West Savali, Kirsten (October 17, 2017). "Janaya Khan, Black Lives Matter Leader, Dismantles FBI's Fraudulent 'Black Identity Extremist' Report". The Root. Retrieved February 4, 2018.
  20. Khan, Janaya (June 10, 2016). "Muhammad Ali and Black Lives Matter". Al Jazeera. Retrieved February 4, 2018.
  21. Khan, Janaya (August 17, 2017). "White Nationalism Needs Canadians To Think We're Over Racism". The Huffington Post. Retrieved February 4, 2018.