ਜ਼ਰੀਨਾ (ਕਲਾਕਾਰ)

ਜ਼ਰੀਨਾ ਹਾਸ਼ਮੀ (ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਿਦ; 16 ਜੁਲਾਈ 1937-25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020), ਜੋ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜ਼ਰੀਨਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਰ ਸੀ ਜੋ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਡਰਾਇੰਗ, ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੇਕਿੰਗ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀਕਲਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ, ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮੂਰਤ ਅਤੇ ਜਿਓਮੈਟਰਿਕ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।^[1]

ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਜ਼ਰੀਨਾ ਰਸ਼ੀਦ ਦਾ ਜਨਮ 16 ਜੁਲਾਈ 1937 ਨੂੰ ਅਲੀਗਡ਼੍ਹ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗਡ਼੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁਰ ਰਸ਼ੀਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਫਾਹਮਿਦਾ ਬੇਗਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।^[2]^[3] ਜ਼ਰੀਨਾ ਨੇ 1958 ਵਿੱਚ ਅਲੀਗਡ਼੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਬੀ. ਐਸ. (ਆਨਰਜ਼) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਐਟਲੀਅਰ 17 ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ, ਸਟੈਨਲੇ ਵਿਲੀਅਮ ਹੈਟਰ, ਅਤੇ ਟੋਕੀਓ, ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਰ ਤੋਸ਼ੀ ਯੋਸ਼ੀਦਾ ਨਾਲ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।^[4]^[5]^[6] ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।^[7]

ਜ਼ਰੀਨਾ ਨੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਨਿਊਯਾਰਕ ਫੈਮੀਨਿਸਟ ਆਰਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬੋਰਡ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵੁਮੈਨ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਲਰਨਿੰਗ ਵਿਖੇ ਪੇਪਰਮੇਕਿੰਗ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਦੀ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲਾ ਰਸਾਲਾ ਹੈਰਿਸ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸ ਨੇ "ਤੀਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿਲਾ" ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।^[8]

16 ਜੁਲਾਈ 2023 ਨੂੰ ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਇੱਕ ਗੂਗਲ ਡੂਡਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਦਾ 86ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ।^[9]

ਕਲਾਤਮਕਤਾ ਸੋਧੋ

ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ-ਜੰਮਪਲ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੁਆਰਾ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[10] ਉਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਜਾਵਟ ਦੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਤੱਤਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਪਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਨਿਯਮਤ ਜਿਓਮੈਟਰੀ, ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਮੂਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਅਰ ਜਿਓਮੈਟਰਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸੋਲ ਲੇਵਿਟ ਵਰਗੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਘਰ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਰਲ, ਅਮੂਰਤ ਸਪੇਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੋਜਿਆ ਜੋ ਭੌਤਿਕਤਾ ਜਾਂ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਅੰਦੋਲਨ, ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਅਤੇ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਉਸ ਦੇ ਲੱਕਡ਼ ਦੇ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਪੇਪਰ ਲਾਇਕ ਸਕਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੱਟੇ ਪਿਛੋਕਡ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਝੁਕਦੀ ਇੱਕ ਪਤਲੀ ਕਾਲੀ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪੰਨੇ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸੱਜੇ ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਖੱਬੇ ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਵੰਡਦੀ ਹੈ। ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਕਸ਼ਾਕ ਗੁਣ ਹੈ ਜੋ, ਇਸ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ਅਤੇ ਪੰਨੇ ਦੇ ਕੋਣੀ ਵੰਡ ਵਿੱਚ, ਦੋ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਟੌਪੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਚਾਰਟ ਜੋ ਅਜੇ ਅਧੂਰਾ ਹੈ।^[11] ਆਪਣੀ ਦਿੱਲੀ ਲਡ਼ੀ ਲਈ, ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਾਜਾਹਨਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਉੱਕਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਲੱਕਡ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਬਣਾਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ 1857 ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਡ਼੍ਹਾ ਸੀ।^[12]

ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਸੋਧੋ

2007: ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਰਿਚਮੰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਰਿਚਮੱਂਡ, ਵਰਜੀਨੀਆ
2006: ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਮੋਂਟਾਲਵੋ ਆਰਟਸ ਸੈਂਟਰ, ਸਾਰਾਟੋਗਾ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ
2002: ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਕਾਲਜ, ਵਿਲੀਅਮਸਟਾਊਨ, ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ
1994: ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਆਰਟ-ਓਮੀ, ਓਮੀ, ਨਿਊਯਾਰਕ
1991: ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਮਹਿਲਾ ਸਟੂਡੀਓ ਵਰਕਸ਼ਾਪ, ਰੋਜ਼ੈਂਡੇਲ, ਨਿਊਯਾਰਕ
1990: ਅਡੌਲਫ ਅਤੇ ਐਸਟਰ ਗੌਟਲੀਬ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਗ੍ਰਾਂਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਆਰਟਸ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ
1989: ਗ੍ਰੈਂਡ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਪ੍ਰਿੰਟਸ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੋ ਸਾਲਾ, ਭੋਪਾਲ, ਭਾਰਤ
1985: ਨਿਊਯਾਰਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਆਰਟਸ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ, ਨਿਊਯਾਰਕ
1984: ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਿੰਗ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ, ਨਿਊਯਾਰਕ
1974: ਜਪਾਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ, ਟੋਕੀਓ
1969: ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੇਕਿੰਗ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਭਾਰਤ ^[13]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

↑ "Zarina: Paper Like Skin". Art Institute of Chicago. Retrieved 1 February 2014.
↑ Cotter, Holland (May 5, 2020). "Zarina Hashmi, Artist of a World in Search of Home, Dies at 82". The New York Times. Retrieved May 5, 2020.
↑ Great Women Artists. Phaidon Press. 2019. p. 443. ISBN 978-0714878775.
↑ Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.
↑ Ollman, Leah (2 February 2013). "Zarina Hashmi". Art in America. Retrieved 14 March 2014.
↑ "Artist Bio: Zarina Hashmi". Gallery Espace. Archived from the original on 23 ਨਵੰਬਰ 2016. Retrieved 23 November 2016.
↑ "Zarina Hashmi". Gallery Espace. Retrieved 11 January 2020.
↑ "Third World Women: The Politics of Being Other" (PDF). Heresies Collective. 1979. Retrieved 11 January 2020.
↑ "Zarina Hashmi's 86th Birthday". www.google.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-15.
↑ Butler, Cornelia (2007). Wack! Art and the Feminist Revolution. MIT Press. p. 320.
↑ "Zarina: Paper Like Skin". Guggenheim. 25 January 2013. Retrieved 11 January 2020.
↑ Nambiar, Sridevi (16 September 2021). "Zarina Hashmi and the idea of home". Sarmaya Trust.
↑ Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ

ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ [1] Archived 2023-07-16 at the Wayback Machine.
ਲੁਹਰਿੰਗ ਆਗਸਟੀਨ ਗੈਲਰੀ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਖੇ ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ
ਗੈਲਰੀ ਈ-ਸਪੇਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ
ਜੀਨ ਜੈਗਰ ਬੁਚਰ, ਪੈਰਿਸ, ਫਰਾਂਸ

[1] "Zarina: Paper Like Skin". Art Institute of Chicago. Retrieved 1 February 2014.

[2] Cotter, Holland (May 5, 2020). "Zarina Hashmi, Artist of a World in Search of Home, Dies at 82". The New York Times. Retrieved May 5, 2020.

[3] Great Women Artists. Phaidon Press. 2019. p. 443. ISBN 978-0714878775.

[4] Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.

[5] Ollman, Leah (2 February 2013). "Zarina Hashmi". Art in America. Retrieved 14 March 2014.

[6] "Artist Bio: Zarina Hashmi". Gallery Espace. Archived from the original on 23 ਨਵੰਬਰ 2016. Retrieved 23 November 2016.

[7] "Zarina Hashmi". Gallery Espace. Retrieved 11 January 2020.

[8] "Third World Women: The Politics of Being Other" (PDF). Heresies Collective. 1979. Retrieved 11 January 2020.

[9] "Zarina Hashmi's 86th Birthday". www.google.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-15.

[10] Butler, Cornelia (2007). Wack! Art and the Feminist Revolution. MIT Press. p. 320.

[11] "Zarina: Paper Like Skin". Guggenheim. 25 January 2013. Retrieved 11 January 2020.

[12] Nambiar, Sridevi (16 September 2021). "Zarina Hashmi and the idea of home". Sarmaya Trust.

[13] Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.Presenti, Allegra (2012). Zarina Paper Like Skin. Hammer Museum, California: Hammer Museum and DelMonico Books. pp. 182–183. ISBN 978-3-7913-5166-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]