ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਤਣੀਦਾਰ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ, ਜਿਹੜਾ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸਿਓਂ ਚੌੜਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਪਾਸਿਓਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਨੰਗੇਜ ਹੀ ਢਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਂਘੀਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾਂਘੀਆ ਹਰ ਆਦਮੀ ਪਹਿਨਦਾ ਸੀ। ਘੋਲ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਪਹਿਲਵਾਨ ਜਾਂਘੀਆ ਹੀ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਵੀ ਜਾਂਘੀਆ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਲਕਾਂ/ਛਿਲਕਾਂ ਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਢੱਕਦਾ ਸੀ। ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਈਜਾਦ ਹੋਣ ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੋਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਜਾਂਘੀਏ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਚਿੱਤੜਾਂ ਨੂੰ ਢਕਣ ਜੋਗਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੰਮੀ ਪਤਲੀ ਪੱਟੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਸਿਰਫ ਗੁਪਤ ਅੰਗ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਜੋਗੀ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਾਸਿਆਂ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪਤਲੀਆਂ ਪੱਟੀਆਂ ਲਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜਾਂਘੀਏ ਨੂੰ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਸ ! ਇਹ ਹੀ ਜਾਂਘੀਆ ਹੈ। ਜਾਂਘੀਏ ਨੂੰ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸੂਤਨਾ, ਕੈਂਚ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੀ ਜਾਂਘੀਆ ਪਹਿਨਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ?[1]

ਜਾਂਘੀਏ ਦੇ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਤਣੀਦਾਰ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ "ਸਲਵਾਰ ਕੁਰਤਾ" ਅਤੇ "ਪਜਾਮਾ ਕੁਰਤਾ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਰਤਾ ਪੰਜਾਬੀ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਰਤਾ ਲੱਖ ਲਾਂਹਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਨਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪਜਾਮਾ ਕੁਰਤਾ ਜਾਂ ਸਲਵਾਰ ਕੁਰਤਾ ਪਹਿਨਣਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਅਪਣੀ ਸੌਹਣਤਾ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਮਾਨਵ ਅਨਾਤਮਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਪਰਿਚਿਤ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਾਂਘੀਏ ਦੇ ਲੱਕ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਤਣੀਦਾਰ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਹਿਚਾਣ ਵਾਲਾ ਪਾਰਿਵਾਰਿਕ ਪਹਿਨਾਵਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ਕਹਿਲ, ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ (2013). ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਕੋਸ਼. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.