ਡੀਡੀਅਰ ਪੈਟ੍ਰਿਕ ਕੁਈਲੋਜ਼ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Didier Patrick Queloz; ਜਨਮ 23 ਫਰਵਰੀ 1966) ਸਵਿੱਸ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ,[1] ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਟ੍ਰਿਨੀਟੀ ਕਾਲਜ, ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਦਾ ਸਾਥੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੀਨੇਵਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।[2] 1995 ਵਿਚ ਮਿਸ਼ੇਲ ਮੇਅਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ 51 ਪੇਗਾਸੀ ਬੀ ਦੀ - ਸੂਰਜ ਵਰਗਾ ਤਾਰਾ, 51 ਪੇਗਾਸੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਸਟਰੇਸੋਲਰ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।[3] ਇਸ ਖੋਜ ਲਈ, ਉਸ ਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ 2019 ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਮਜ਼ ਪੀਬਲਜ਼ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ੇਲ ਮੇਅਰ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਗਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਪਰਦੇਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਲੱਭ ਸਕਣਗੇ।[4][5]

ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਕੁਇਲੋਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ 23 ਫਰਵਰੀ 1966 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[6][7]

ਕੋਇਲੋਜ਼ ਨੇ ਜਿਨੀਵਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਥੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਐਮਐਸਸੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, 1992 ਵਿੱਚ ਐਸਟ੍ਰੋਨੋਮੀ ਅਤੇ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜਿਕਸ ਵਿੱਚ ਡੀਈਏ ਅਤੇ 1995 ਵਿੱਚ ਸਵਿੱਸ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਸਟ ਮਿਸ਼ੇਲ ਮੇਅਰ ਨਾਲ ਡਾਕਟੋਰਲ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[8]

ਧਰਮ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਡੇਲੀ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ, "ਹਾਲਾਂਕਿ ਖ਼ੁਦ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਨਹੀਂ," ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵਿਰਸੇ ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।"[9]

ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੋਧੋ

ਉਹ ਐਮਆਈਟੀ ਕਾਵਲੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜਿਕਸ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਵਿਜਿਟ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ।[10][11]

ਕੋਇਲੋਜ਼ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਾਲ 2011 ਦੇ ਬੀਬੀਵੀਏ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਰੰਟੀਅਰਜ਼ ਆਫ਼ ਨੌਲਿਕ ਅਵਾਰਡ ਬੇਸਿਕ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਮੇਅਰ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਵਿਜੇਤਾ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਜੋ ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗ੍ਰਹਿਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ।[12] 2017 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੁਲਫ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ[13] ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ[5]

ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਵਿਚ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋਲਾਨੇਟ ਖੋਜਾਂ ਵਿਚ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ, ਕੋਇਲੋਜ਼ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਅਗਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਬਾਹਰਲੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰੇਗਾ, ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, “ਮੈਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਚ ਇਕਲੌਤੀ ਜੀਵਤ ਹਸਤੀ ਹਾਂ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਾਰੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਰਸਾਇਣ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਹੈ। ਰਸਾਇਣ ਜਿਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਪੱਕਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਹਾਂ ਕਿ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।"[14]

ਐਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਸੋਧੋ

  • 2011, ਬੀਬੀਵੀਏ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਫਰੰਟੀਅਰਸ ਆਫ਼ ਨੌਲਜ ਅਵਾਰਡ ਬੇਸਿਕ ਸਾਇੰਸਜ਼ ( ਮਿਸ਼ੇਲ ਮੇਅਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਜੇਤੂ)
  • 2013, ਕਲੇਰੀਵੇਟ ਕਟੇਸ਼ਨ ਲੌਰੇਟਸ
  • 2017, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੁਲਫ ਪੁਰਸਕਾਰ
  • 2019, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ

  • Asteroid 177415 ਕੁਇਲੋਜ਼ ਦੇ ਮਾਣ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Cavendish Website
  2. Cambridge Press Release
  3. Mayor, Michel; Queloz, Didier (November 1995). "A Jupiter-mass companion to a solar-type star". Nature. 378 (6555): 355–59. Bibcode:1995Natur.378..355M. doi:10.1038/378355a0.
  4. "The Nobel Prize in Physics 2019". Nobel Media AB. Retrieved 8 October 2019.
  5. 5.0 5.1 Chang, Kenneth; Specia, Megan (8 October 2019). "Nobel Prize in Physics Awarded for Studies of Earth's Place in the Universe". The New York Times. Retrieved 8 October 2019.
  6. Vonarburg, Barbara (25 April 2015). "Didier Queloz". PlanetS (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). National Centre of Competence in Research. Retrieved 9 October 2019.
  7. Johnston, Hamish (8 October 2019). "James Peebles, Michel Mayor and Didier Queloz share Nobel Prize for Physics". Physics World (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 9 October 2019.
  8. Curriculum Vitae Didier Queloz - website of the University of Geneva
  9. Bodkin, Henry (2019-10-08). "Cambridge University planet hunter says mankind could find alien life in 30 years as he wins Nobel prize". The Telegraph (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). ISSN 0307-1235. Retrieved 2019-10-29.
  10. "Congratulations To MKI Visiting Scientist Didier Queloz For Being Awarded The 2019 Nobel Prize In Physics!". MIT. Retrieved 31 October 2019.
  11. "Queloz, Didier". MIT. Retrieved 31 October 2019.
  12. "The BBVA Foundation presents its Frontiers of Knowledge Awards at a ceremony enthroning science and culture as motors of development". BBVA Foundation. 12 June 2012. Retrieved 9 October 2019.
  13. Gravé-Lazi, Lidar (3 January 2017). "Wolf Prize to be awarded to eight laureates from US, UK and Switzerland - Israel News -". Jerusalem Post. Retrieved 9 October 2019.
  14. Bodkin, Henry (8 October 2019). "Cambridge University planet hunter says mankind could find alien life in 30 years as he wins Nobel prize". The Daily Telegraph. Retrieved 10 October 2019.