ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ

ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ( Nepali: ढाका टोपी  [ɖʱaka ʈopi] ), ਜਾਂ ਨੇਪਾਲੀ ਟੋਪੀ, ਇੱਕ ਟੋਪੀ ਹੈ ਜੋ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕਿ ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ

ਇਤਿਹਾਸ

ਸੋਧੋ

ਢਾਕਾ ਕੋ ਟੋਪੀ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਢਾਕਾ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੈਡਗੇਅਰ", ਇੱਕ ਬਾਰੀਕ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜਾ, ਜੋ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1][2][3]

ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ।[4][5][6] ਇਹ 1955 ਅਤੇ 1972 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾ ਮਹਿੰਦਰਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਫੋਟੋਆਂ ਲਈ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[7] ਢਾਕਾ ਟੋਪੀਆਂ ਨੂੰ ਦਸ਼ੈਨ ਅਤੇ ਤਿਹਾੜ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8] ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[9] ਰਾਜਾ ਮਹਿੰਦਰਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਘਾ ਦਰਬਾਰ (ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਹਾਲ) ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਿਰਾਏ ਲਈ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀਸ ਉਪਲਬਧ ਸੀ।[7] ਕੁਕਰੀ ਕਰਾਸ ਦਾ ਬੈਜ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਠਮੰਡੂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨੇਪਾਲੀ ਪੈਲੇਸ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟੋਪੀ 'ਤੇ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਆਮ ਨੇਪਾਲੀ।[10]

ਮਹੱਤਵ

ਸੋਧੋ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਢਾਕਾ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਹੁਣ ਨੇਪਾਲੀ ਫੈਸ਼ਨ 'ਤੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਹ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[11] ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੇਪਾਲੀ ਹੁਣ ਘੱਟ ਹੀ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ,[12] ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਯਮਤ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਬਣੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਾਠਮੰਡੂ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਆਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਢਾਕਾ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਅਜੇ ਵੀ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ। [13] ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੱਥ-ਕਰੱਢੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜੋ ਇਸਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। [14] ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਨਵੀਸ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਹਿਰ ਤੇਜੇਸਵਰ ਬਾਬੂ ਗੋਂਗਾਹ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਬੇਸ 'ਤੇ ਗੋਲ, 3 ਤੋਂ 4 ਇੰਚ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲੀ ਟੋਪੀ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਨੂੰ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਾੜ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਘਲੀ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ ਪਹਾੜ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਰੰਗ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।"[15]

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੇਪਾਲੀ ਧੋਤੀ ਅਤੇ ਟੋਪੀ ਦਿਵਸ 1 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੇਪਾਲੀ ਰਵਾਇਤੀ ਫੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਮਧੇਸੀ ਅਤੇ ਥਾਰੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਨੇਪਾਲੀ ਧੋਤੀ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਨੇਪਾਲੀ ਲੋਕ ਉਸ ਦਿਨ ਢਾਕਾ ਅਤੇ ਭਦਗਾਉਂਲੇ ਟੋਪੀਸ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ।[16] ਭਾਵੇਂ ਦਿਨ ਵਿਚ ਟੋਪੀਸ ਧੋਤੀ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ,[17] ਮਧੇਸੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਲਿਆ ਹੈ।[18] ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਮਧੇਸੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਵਿਤਕਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[19][20]

ਢਾਕਾ ਕੱਪੜਾ

ਸੋਧੋ

ਢਾਕਾ, ਢਾਕਾ ਟੋਪੀਸ ਲਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨਮੂਨੇ ਵਾਲੇ, ਰੰਗੀਨ ਪੈਨਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੱਤਣ ਵਾਲੀ ਸੂਤੀ ਜੜ੍ਹੀ-ਪੈਟਰਨ ਬੁਣਾਈ, ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਾਲ ਦੀ ਅਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸੂਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਹੈ।[21] ਪ੍ਰੀ-ਡਾਈਡ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪੈਟਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[22] ਫੈਬਰਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਢਾਕਾ ਕੋ ਚੋਲੋ ਨਾਮਕ ਬਲਾਊਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਢਾਕਾ ਫੈਬਰਿਕ ਦਾ ਬਣਿਆ ਬਲਾਊਜ਼", ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸ਼ਾਲ।[21][23] ਕੁਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬੁਣਕਰਾਂ ਨੇ ਸੀਮਤ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਰੇਸ਼ਮ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟਰਾਇਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।[24]

ਢਾਕਾ ਫੈਬਰਿਕ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਿੱਥ ਹਨ। ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਢਾਕਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਟੋਪੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਪਰਤਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਬਲੈਕ ਕੈਪ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਢਾਕਾ ਟੋਪੀ ਲਈ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਧਾਗੇ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਢਾਕੀ ਮਲਮਲ (ਢਾਕਾ ਦੀ ਵਧੀਆ ਕਪਾਹ) ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਜੁਲਾਹੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਲਈ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਹੋਣ। ਢਾਕਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੈਟਰਨ ਬੁਣਾਈ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਜਾਮਦਾਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇਪਾਲੀ ਜੁਲਾਹੇ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।[25] ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ ਫੈਬਰਿਕ ਦੇ ਕੁਝ ਟੁਕੜੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[25]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ Roy, Barun (2012). Gorkhas and Gorkhaland. Barun Roy. p. 188. ISBN 9789810786465.
  2. ↑ Wicks, Len (2014). Discovery: A Story of Human Courage and Our Beginnings. BookBaby. ISBN 9781483532967.
  3. ↑ Ojha, Ek Raj; Weber, Karl E. (1993). Production Credit for Rural Women. Division of Human Settlements Development, Asian Institute of Technology. p. XXX. ISBN 9789748209715.
  4. ↑ Wicks, Len (2014). Discovery: A Story of Human Courage and Our Beginnings. BookBaby. ISBN 9781483532967.
  5. ↑ Ojha, Ek Raj; Weber, Karl E. (1993). Production Credit for Rural Women. Division of Human Settlements Development, Asian Institute of Technology. p. XXX. ISBN 9789748209715.
  6. ↑ Kasajū, Vinaya Kumāra (1988). Palpa, as You Like it. Kathmandu: Kumar Press. p. 96.
  7. ↑ 7.0 7.1 Amendra Pokharel,"Dented Pride: The Story of Daura Suruwal and Dhaka Topi Archived 2023-02-07 at the Wayback Machine.", ECS Nepal, 11 July 2010
  8. ↑ "Sales of Dhaka items soar in Palpa district. Madhav Aryal, PALPA". Archived from the original on 2018-08-23. Retrieved 2023-02-07.
  9. ↑ "Nepali Dhaka topi: About Nepal and Nepali Language". www.nepalabout.com. Archived from the original on 19 February 2016. Retrieved 12 February 2016.
  10. ↑ Subba, Tanka Bahadur (1992). Ethnicity, state, and development. Har-Anand Publications in association with Vikas Pub. p. 239.
  11. ↑ Muzzini, Elisa; Aparicio, Gabriela (2013). Urban Growth and Spatial Transition in Nepal. World Bank Publications. p. 113. ISBN 9780821396612.
  12. ↑ Subba, Tanka Bahadur (1992). Ethnicity, state, and development. Har-Anand Publications in association with Vikas Pub. p. 239.
  13. ↑ Muzzini, Elisa; Aparicio, Gabriela (2013). Urban Growth and Spatial Transition in Nepal. World Bank Publications. p. 113. ISBN 9780821396612.
  14. ↑ Kasajū, Vinaya Kumāra (1988). Palpa, as You Like it. Kathmandu: Kumar Press. p. 96.
  15. ↑ Himalayan News Service (27 August 2016). "Dhaka topi losing appeal among younger Nepalis". The Himalayan Times. Kathmandu: International Media Network Nepal.
  16. ↑ "People Who wears Dhoti in Nepal : The State Daily". Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 29 May 2018.
  17. ↑ Mishra, Pramod (1 January 2016). "Times of confusion and fusion". Kathmandu Post. Kathmndu, Nepal: Ekantipur.
  18. ↑ Staff reporter (1 January 2016). "Morcha marks 'Dhoti day' in Kalaiya". Kathmandu Post. Kathmndu, Nepal: Ekantipur.
  19. ↑ Gautam, Kul Chandra (20 May 2017). "A Window into Madhes-Pahad Relations". Kathmandu post. Kathmandu: Ekantipur.
  20. ↑ Khan, Aaquib (27 June 2017). "How the Madhes crisis threatens Nepal's landmark polls, and India". Daily O. Delhi: India Today Group.
  21. ↑ 21.0 21.1 Dunsmore, Susi (1993). Nepalese textiles. UK: British Museum Press. p. 90. ISBN 9780714125107.
  22. ↑ Muzzini, Elisa; Aparicio, Gabriela (2013). Urban Growth and Spatial Transition in Nepal. World Bank Publications. p. 113. ISBN 9780821396612.
  23. ↑ Poudyal, Anubhuti, "Put a cap on it Archived 2017-10-12 at the Wayback Machine.", ECS Nepal, 12 December 2013.
  24. ↑ Dunsmore, Susi (1993). Nepalese textiles. UK: British Museum Press. p. 117. ISBN 9780714125107.
  25. ↑ 25.0 25.1 Dunsmore, Susi (1993). Nepalese textiles. UK: British Museum Press. p. 90. ISBN 9780714125107.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਢਾਕਾ_ਟੋਪੀ&oldid=695320" ਤੋਂ ਲਿਆ