ਥੇਲਜ਼
(ਥੈਲਿਜ਼ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)
ਥੇਲਜ਼ (/ˈθeɪliːz/; ਯੂਨਾਨੀ: Θαλῆς, 624 ਈ ਪੂ – 546 ਈ ਪੂ) ਮਾਇਲੇੱਟਸ ਦਾ ਇੱਕ ਚਿੰਤਕ ਸੀ। ਯੂਨਾਨੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਦਾਰਸ਼ਨਕ (ਖਾਸਕਰ ਅਰਸਤੂ ਦੁਆਰਾ) ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਸ ਦਾ ਸ਼ੁਮਾਰ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਸੱਤ ਦਾਨਸ਼ਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਨੀ ਫਲਸਫੀਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ। ਬਰਟਰਾਂਡ ਰਸਲ ਅਨੁਸਾਰ,"ਪੱਛਮੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਆਰੰਭ ਥੇਲਜ਼ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।"[2] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਮਿਥਹਾਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਦੇ ਬਗੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰਕ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਰੇਖਾਗਣਿਤ ਅਤੇ ਬੀਜਗਣਿਤ ਤੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਵਾਣੀ ਠੀਕ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦੀ ਜਿਆਰਤ ਲਈ ਧੜਾ ਧੜ ਆਉਣ ਲੱਗੇ।
ਮਾਇਲੇੱਟਸ ਦਾ ਥੇਲਜ਼ | |
|---|---|
 ਥੇਲਜ਼ | |
| ਜਨਮ | ਅੰਦਾਜ਼ਨ 624 ਈਪੂ |
| ਮੌਤ | ਅੰਦਾਜ਼ਨ 547–546 ਈਪੂ |
| ਸਕੂਲ | ਆਇਓਨੀਅਨ ਸਕੂਲ (ਦਰਸ਼ਨ), ਮੀਲਸੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਕੁਦਰਤਵਾਦ (ਦਰਸ਼ਨ) |
ਮੁੱਖ ਰੁਚੀਆਂ | ਨੀਤੀ, ਪਰਾਭੌਤਿਕੀ, ਹਿਸਾਬ, ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ |
ਮੁੱਖ ਵਿਚਾਰ | Water is the arche, Thales' theorem, intercept theorem |
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ | |
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ | |
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ http://users.manchester.edu/Facstaff/SSNaragon/Ancient%20Philosophy/Texts/TextFrames.html
- ↑ Russell, Bertrand (1945). The History of Western Philosophy. New York: Simon and Schuster.
 | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |