ਦਵਾਰਕਾ

ਦਵਾਰਕਾ
ਦਵਾਰਕਾ
ਕਸਬਾ
	ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ: ਦਵਾਰਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਰ
	ਦਵਾਰਕਾ
	ਗੁਣਕ: 22°14′47″N 68°58′00″E / 22.24639°N 68.96667°E
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਰਾਜ	ਗੁਜਰਾਤ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ	ਦੇਵਭੂਮੀ ਦਵਾਰਕਾ
ਬਾਨੀ	ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ
ਉੱਚਾਈ	0 m (0 ft)
ਆਬਾਦੀ (2011)
• ਕੁੱਲ	38,873
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
• ਸਰਕਾਰੀ	ਗੁਜਰਾਤੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
ਪਿੰਨ ਕੋਡ	361335
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ	GJ-37
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	https://devbhumidwarka.nic.in/

ਦਵਾਰਕਾ (pronunciation (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ) ) ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਵਭੂਮੀ ਦਵਾਰਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਓਖਾਮੰਡਲ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਤੇ ਗੋਮਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਕੱਛ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਬਦਰੀਨਾਥ

ਦਵਾਰਕਾ

ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ

ਰਮੇਸ਼ਵਰਮ

class=notpageimage|

ਚਾਰ ਧਾਮ

ਦਵਾਰਕਾ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਚਾਰਧਾਮ ਨਾਮਕ ਚਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ (686-717 ਈ.) ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇੱਕ ਮੱਠ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਦਵਾਰਕਾ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।^[1] ਦਵਾਰਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਤ-ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ (ਸਪਤ ਪੁਰੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਦਵਾਰਕਾ "ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਰਕਟ" ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਰਿੰਦਾਵਨ, ਮਥੁਰਾ, ਬਰਸਾਨਾ, ਗੋਕੁਲ, ਗੋਵਰਧਨ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਅਤੇ ਪੁਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।^[2] ਇਹ ਨਾਗਰਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਔਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (HRIDAY) ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਚੁਣੇ ਗਏ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 12 ਵਿਰਾਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।^[3]

ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 16 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਰਮ, ਸੁੱਕਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। 2011 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 38,873 ਸੀ। [ਜਨਮਾਸ਼ਟਮੀ] ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਦਰਪਦਾ (ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ) ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੋਟ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ

ਹਵਾਲੇ

↑ Desai 2007, p. 285.
↑ "Development of Ramayana and Krishna Circuits". pib.gov.in. Retrieved 8 October 2022.
↑ "Government to develop 12 heritage cities; blueprint by 2017". Daily News and Analysis. 22 April 2015. Retrieved 30 April 2015.

ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ

Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000018-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000019-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001A-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001B-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001C-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001D-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001E-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001F-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000020-QINU`"'</ref>" does not exist.
nn (1964), Śāradā pīṭha pradīpa, Volumes 4-6, Indological Research Institute, Dwārka
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000022-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000023-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000024-QINU`"'</ref>" does not exist.
Singh, N.K.; Mishra, A.P. (2010), Global Encyclopaedia of Indian Philosophy, Volume 1, Global Vision Publishing House, ISBN 9788182202948
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000026-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000027-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000028-QINU`"'</ref>" does not exist.
Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000029-QINU`"'</ref>" does not exist.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

Dwarkadhish.org Official website of Jagad Mandir Dwarka
ਦਵਾਰਕਾ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਕਾ ਵਿੱਚ

[FOOTNOTEDesai2007285-1] Desai 2007, p. 285.

[2] "Development of Ramayana and Krishna Circuits". pib.gov.in. Retrieved 8 October 2022.

[3] "Government to develop 12 heritage cities; blueprint by 2017". Daily News and Analysis. 22 April 2015. Retrieved 30 April 2015.

[1]

[2]

[3]